کارآیی مرکز پژوهشی ریزگردهای خوزستان در هاله‌ای از ابهام
شاید بتوان اینگونه تلقی کرد که تاسیس تنها مرکز پژوهشی منطقه‌ای ریزگردها در خوزستان مهر سکوتی بر اعتراضات مردم استان است چراکه در آخرین سفر بانوی سبزپوش به خوزستان مطرح شدن این موضوع در نشست ستاد مقابله با ریزگردها به چشم نیامد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اهواز، اوایل دهه 80 بود که پدیده ریزگردها با شکلاتی کردن آسمان نیلگون خوزستان زندگی را در ایام گردوخاکی بر مردم این استان تلخ کرد.
از همان سال‌های وقوع پدیده ریزگردها نظریه‌های زیادی از جمله خشکسالی، کاهش بارش باران، مالچ پاشی نکردن، زمین‌های بادیه عربستان و عراق، خشک شدن هورها توسط صاحب نظران و مسئولان وقت بیان شد و هر بار با تشکیل ستادی تحت عنوان ستاد بحران و دعوت از مسئولان کشوری برای بازدید از خوزستان تصمیماتی غیر اجرائی اخذ می‌شد که برای سال آینده حکم همان آش و همان کاسه را داشت و تغییر مشخصی در وضعیت زندگی مردم رخ نمی‌داد.
در سال 1391 پس از شدت وقوع پدیده ریزگردها در استان‌های غربی کشور به ویژه در خوزستان مرکز پژوهشی منطقه‌ای ریزگردها به عنوان تنها مرکز تخصصی ریزگردها در استان خوزستان تاسیس شد.
وظیفه اصلی این مرکز استفاده از دانش تخصصی و عملی اساتید متخصص حوزه مهار ریزگردها برای یافتن بهترین راهکار برای پایان دادن به پدیده شوم ریزگردها بود اما کارائی این مرکز از سال 91 تا کنون در یک هاله‌ای از سکوت و خاموشی به سر می‌برد و کمتر کسی از وجود و کارائی این مرکز علمی و پژوهشی اطلاع دارد به طوری که یکی از دانشجویان رشته محیط زیست با اشاره به کارائی مرکز پژوهشی ریزگردهای منطقه‌ای خوزستان به خبرنگار خبرگزاری تسنیم گفت: نزدیک به دوسال است متوجه شدم که در دانشگاه شهید چمران اهواز یک مرکز پژوهشی ریزگردها تاسیس اما متاسفانه برخلاف بودجه‌های مهمی که دارد تا کنون خروجی از آن دیده نشده است.
تاسیس مرکز پژوهشی منطقه‌ای ریزگردها مهر سکوت بر اعتراض مردم است
وی افزود: این مرکز دو اتاق دارد که یکی از آنها متعلق به مدیری است که تا کنون ایشان را ندیده‌ایم چراکه هیچ وقت در مرکز حضور ندارند و اتاق دوم به مسئول دفتر مدیر مرکز تعلق دارد که ایشان نیز در زمینه وظایف و مسئولیت‌های مرکز هیچ‌گونه اطلاعاتی ندارد.
این دانشجوگفت: این یک مرکز پژوهشی پیرامون ریزگردها تاسیس شده و در بخش پژوهش دانشجویی و بنیادی به صورت پروژه‌های مشاوره‌ای بزرگ حق اظهار نظر دارد اما همانگونه که همه اطلاع دارند از سال 91 تا کنون با وجود شدت یافتن پدیده شوم گرد و غبار و در بیشتر مواقع گرد و خاک هیچ‌گونه برنامه خاصی از این مرکز دیده نشده است.
خوزستان نیازمند تاسیس مرکزهایی با عناوین چشمگیر اما بدون کارائی نیست
وی افزود: در طول مدتی که برای یافتن اطلاعاتی از چگونگی کار مرکز و همچنین نحوه همکاری به این مرکز مراجعه می‌کردم فقط متوجه شدم که نمونه‌ای از خاک را از خوزستان برای انجام آزمایش‌هایی به کانادا ارسال کردند اما تا کنون نتیجه مشخصی از این آزمایش دریافت نشده است.
این دانشجو عنوان کرد: بیش از 13 سال از وقوع پدیده گرد و خاک موسوم به ریزگردها در خوزستان می‌گذرد اما اینکه چرا تا کنون راه حل مناسبی برای مهار آن اتخاذ نشده جای سوال دارد زیرا تاسیس مرکزی با عنوان مرکز پژوهشی منطقه‌ای ریزگردها در استان بدون داشتن خروجی ملموس گواه بر این است که مسئولان به فکر وضعیت تاسف بار خوزستان نیستند و تاسیس این قبیل مراکز تاکنون فرمایشی بوده و شاید مدیران برای ساکت کردن اعتراض مردم به راه اندازی این تشکیلاتها روی آورده‌اند.
وی افزود: خوزستان نیازمند تاسیس مرکزهایی با عنوان چشمگیر اما بدون کارائی نیست بلکه شهروندان این استان از مسئولان انتظار دارند این پدیده شوم را در کمترین زمان ممکن مهار کنند.
مراکز پژوهشی ریزگردها تاکنون چه سودی داشته؟!
کرامت حافظی یکی از فعالان محیط زیست که چندین سال است در حوزه محیط زیست به ویژه یافتن علت اصلی پدیده ریزگردها فعالیت دارد با بیان اینکه تنها نام مرکز پژوهش منطقه‌ای ریزگردها را شنیده است به عامل وقوع ریزگردها و اظهارات مسئولان پیرامون رفع این معضل زیست محیطی پرداخت و گفت: در گذشته وقوع پدیده ریزگرد نه تنها در خوزستان بلکه در جنوب عراق نیز وجود نداشت و زمانی که عامل اصلی وقوع این پدیده را متوجه شویم بدون شک راه مقابله با آن پیدا می‌شود.
وی افزود: علت اصلی ریزگردهای به وجود آمده در جنوب خوزستان، جنوب عراق و مرز مشترک بین دو کشور ایران و عراق به دلیل کاهش آب و خشک شدن زمین و عمده دلیل اصلی ریزگردها در خوزستان نیز کاهش آب رودخانه زهره، کاهش آورد رودهای مرزی از جمله کرخه و تغییر رفتار در رودخانه‌های طبیعی است. حدود 10 تا 20 سال گذشته فرآیند تغییر رفتار رودخانه‌ها از طریق سدسازی آغاز شد که این تغییر رفتاری سبب کاهش آب رودخانه و به دنبال آن کاهش رطوبت زمین شد زیرا رودخانه‌ها در گذشته از طریق ایجاد آبگرفتی دشت‌ها و جلگه‌های حاصل خیزی را ایجاد می‌کردند که این جلگه‌ها ضمن حفظ رطوبت زمین تاثیرات مثبت اقتصادی نیز برای ساکنان منطقه فراهم می‌کرد.
تاسیس مراکز تحقیقاتی برای مقابله با ریزگردها ایجاد یک گمراهی است
فعال محیط زیست گفت: برخی معتقد هستند که باید با مالچ پاشی جلوی وقوع پدیده ریزگردها را گرفت در حالی که مالچ برای شرایط خاصی استفاده می‌شود و نباید از این ماده شیمیایی برای زمین‌های حاصلخیز خوزستان استفاده کرد بلکه راه مقابله با این پدیده احیای کشاورزی و مرطوب کردن زمین‌ها است.
وی با بیان اینکه احداث سدهای برق آبی همچنان در خشک شدن زمین‌های حاصلخیز خوزستان و وقوع پدیده گرد و غبار بی‌تقصیر نیستند، عنوان‌کرد: سد کارون 1، سد مسجدسلیمان، سدکارون 3 و سد کارون 4 از جمله سدهای برق‌آبی هستند که شبکه آبیاری کشاورزی ندارند در صورتی که باید با ایجاد شبکه‌های آبیاری میزان آبی که در گذشته طی فرآیند طبیعی سبب آبگرفتگی دشت‌ها می‌شد؛ تامین شود.
حافظی گفت: حل شدن مشکل ریزگردها در خوزستان نیازمند بودجه نیست زیرا تا زمانی که آب مورد نیاز برای احیای رطوبت زمین وجود نداشته باشد بودجه هیچ مشکلی را رفع و مهار نمی‌کند.راه حل مقابله با پدیده ریزگردها کاملا مشخص بوده و تاسیس مراکز تحقیقاتی برای مقابله با ریزگردها ایجاد یک گمراهی از سوی دولت است.
هیچ ردیف بودجه ای برای مرکز پژوهش‌های منطقه‌ای ریزگردها پیش بینی نشده است
غلامرضا شریعتی استاندار خوزستان نیز در نشست مشترک آلودگی هوا و کارگروه ستاد استانی مقابله با ریزگردها به نقش و تاثیر مهم مرکز پژوهش‌های منطقه‌ای ریزگردها اشاره کرد و گفت: این مرکز با وجود اینکه از سال 91 تاسیس شد اما تاکنون هیچ ردیف بودجه‌ای برای این مرکز پیش بینی نشده است. این مرکز برای استان خوزستان اهمیت بسیار دارد و بنابراین درخواست اختصاص اعتبارات آن را داریم.
به گزارش تسنیم، تاسیس یک مرکز مدیریتی بدون بازده مشخص و علمی توسط دولت گواه بر دو نظریه بیشتر نمی‌تواند باشد، نظریه نخست اینکه مهار پدیده ریزگردها در خوزستان برای دولت‌ها اهمیتی ندارد و نظریه دوم بر این موضوع دلالت می‌کند که دولت‌ها چون از علت اصلی وقوع پدیده ریزگردها در خوزستان مطلع هستند حاضر به هدر دادن بودجه‌های ملی برای وقایع با علت و معلول مشخص نیستند.
شاید بتوان اینگونه تلقی کرد که تاسیس تنها مرکز پژوهشی منطقه‌ای ریزگردها در خوزستان مهر سکوتی بر اعتراضات مردم استان است چراکه در آخرین سفر بانوی سبزپوش به خوزستان مطرح شدن این موضوع در نشست ستاد مقابله با ریزگردها زیاد مهم به نظر نرسید و استاندار تنها چند دقیقه کوتاه به شرح عدم کارائی آن پرداخت.
با این اوصاف بر اساس شواهد موجود کماکان این پدیده شوم و مهار نشده همنشین زندگی مردم خوزستان خواهدبود امید است مسئولان و متولیان این مراکز که نام پژوهشی نیز دارند گزارشهایی مستدل و علمی به مردم و رسانه‌ها ارائه دهد تا مطمئن شویم تاسیس آنها کاری نمایشی و تبلیغاتی نبوده است..
گزارش از فاطمه بندری
انتهای پیام/
