کارشناسان افغان و نگاهی به روابط روسیه و طالبان
روسیه جزو کشورهایی بود که از سرنگونی حکومت طالبان راضی به نظر می‌رسید، زیرا مسکو فکر می‌کرد که با سقوط طالبان در افغانستان، آسیای مرکزی، نفس راحتی خواهد کشید اما پس از مدتها احساس نیازمندی به ارتباط با این گروه کرده است.
به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم به نقل از «صدای آمریکا»، مداخله نظامی به رهبری آمریکا در سال 2001 در افغانستان و سقوط حکومت طالبان به استثنای پاکستان، نویدی برای مردم این کشور بود، زیرا جامعه جهانی طالبان را به رسمیت نمی‌شناختند و کشور افغانستان در انزوا قرار گرفته بود.
روسیه از کشورهای بود که از سقوط حکومت طالبان راضی به نظر می‌رسید، زیرا مسکو فکر می‌کرد که آسیای مرکزی از نا آرامی‌ها، نفس راحتی خواهد کشید و تأثیرات مثبتی در برقراری امنیت آن مناطق خواهد داشت.
طالبان از کابل و مراکز به اطراف افغانستان، بخصوص شرق و جنوب افغانستان متمرکز شدند و از مرزهای شمال افغانستان دور شدند که این حداقل آرامش خاطری بود برای روسیه.
اما طالبان در شرق و جنوب افغانستان بار دیگر خود را بسیج کردند و جنگ علیه دولت کابل شدت یافت.
روابط افغانستان با روسیه
روسیه از گذشته با افغانستان روابط نزدیکی داشته است و به گفته کارشناسان مسایل سیاسی، می‌تواند نقش بسیار مهمی در شرایط کنونی افغانستان بازی کند.
از سوی دیگر، افغانستان با تجهیزات نظامی روسیه آشنایی کامل دارد و بخوبی از آنها می‌توانند در برقراری امنیت و صلح این کشور استفاده کنند. در عنی حال روسیه اهداف مشخص و مختلفی نیز در افغانستان دارد که به روابط خوب نیازمند است.
با این حال، شماری از تحلیلگران متقدند که روسیه در 20 سال گذشته نقشی در بازیهای بزرگ بین‌المللی نداشته است اما اکنون تجدید نظر خواهد کرد به همین دلیل مقامات مسکو می‌خواهند تا به عنوان یک ابر قدرت جهانی ظهور یابند.
از سوی دیگر روسیه به نحوی با موازنه یک قطبی بودن جهان به نفع آمریکا مخالف است.
«احمد سعیدی»، کارشناس مسائل سیاسی افغانستان در این باره می‌گوید که به نظر روسیه، دولت واشنگتن بازی را در خاورمیانه باخته است و روسیه نقش بهتری در مسایلی بغرنجی چون سوریه دارد و اکنون تمایل ایفای نشق در افغانستان است.
وی افزود: روسیه تلاش می‌کند تا حداقل، نقش پنجاه درصدی در تعیین سرنوشت سیاسی و نظامی این کشور داشته باشد.
ارتباط روسیه و طالبان افغانستان
«وحید مژده»، کارشناس مسائل سیاسی و آگاه امور طالبان معتقد است که روسها امیدوار بودند تا پس از سرنگونی طالبان، «جبهه شمال» که از کمک‌های آن کشور بهره می‌برد؛ در میدان سیاسی افغانستان نقش مهمی بازی کند اما اینگونه نشد.
وی افزود: روسها متوجه شدند که جبهه شمال در افغانستان در مقام دوم راضی هستند. از طرفی هم به این نتیجه رسیدند که جبهه شمال از طریق سیاست، قصد تجارت دارد. به همین دلیل روسها با حامد کرزی رئیس جمهور سابق افغانستان تماس برقرار کردند اما وی که تحت تأثیر آمریکایی‌ها بود جواب قناعت بخشی به روسیه نداد و به نتیجه‌ای نرسیدند.
به گفته این کارشناس افغان، روسها پس از آن برای اولین بار در سال 2006 با طالبان در تماس شدند و کسانی از طالبان را به مسکو دعوت کردند و صحبت هایی با آنها صورت گرفت.
مژده ادامه داد که روسها از طالبان دو درخواست داشتند: نخست اینکه جلو جنگجویان «نهضت اسلامی ازبکستان» را بگیرند تا دیگر مشکلی برای آسیای مرکزی ایجاد نکنند و دوم این که طالبان از ترانزیت مواد مخدر به آسیای مرکزی نیز جلوگیری کنند.
«جاوید کوهستانی» دیگر کارشناس افغان نیز می‌گوید که بطور عمومی گزارش هایی درباره ارتباط طالبان با روسیه را دیده است، ولی بطور خاص از رابطۀ مخفی برخی از سران طالبان با مسکو از طریق مرزهای آسیای مرکزی و بطور خاص از رابطه «ملا سلام»، مسئول طالبان در ولایت قندوز از طریق مرزهای تاجیکستان و ازبکستان و دیدارهایی با روسها شنیده است.
وی ادامه داد که همچنین کشتی‌هایی هم در مناطق حضور طالبان دیده شده که کالاهایی را تخلیه می‌کردند.
به گفته کوهستانی، احتمالا روسها با مخالفان دولت افغانستان در تماس هتسند، هم برای انتقام جویی در برابر آمریکا از دوران جنگ سرد و هم برای منافع خودشان، بدست آوردن اطلاعات و کنترل شورشگری در داخل افغانستان بخاطر القاعده، داعش و گروههای آسیای مرکزی.
کوهستانی تاکید کرد که روسیه در شعله‌ور شدن جنگ در شمال افغانستان دخالت ندارد و این کار پاکستان است. اما می‌افزاید که احتمال ارتباطات، فعالیت‌های اطلاعاتی و کمک‌های مقطعی به طالبان برای راضی نگهداشتن آنها [طالبان] بین روسیه و طالبان وجود دارد.
هراس روسیه از گروه تروریستی داعش
با این حال وحید مژده با کوهستانی نظر متفاوتی دارد.
مژده می‌گوید که روسیه با بلند شدن سر و صدای داعش بار دیگر بخصوص در افغانستان با طالبان در تماس شده است. تا جایی که اطلاع دارم، طالبان دیگر خواستار سلاح‌هایی مثل کلاشنیکوف از روسیه نیستند. آنها به روسها گفته‌اند که ما به راکت‌های زمین به هوا نیاز داریم. اما نماینده روسها به طالبان گفته است که تصمیم در این مورد کار ولادیمیر پوتین است.
وی می‌گوید که اگر روسها چنین راکت‌هایی به طالبان بدهند، نیروهای هوایی آمریکایی با مشکل روبرو می‌شوند و جنگ افغانستان بکلی شکل دیگری را به خود خواهد گرفت.
روسها در جنگ افغانستان معامله دو گونه دارد. از یک طرف با حکومت افغانستان و از سوی دیگر با طالبان نیز تماس هایی داشته است.
وحید مژده می‌گوید که روسها متعجب‌اند که چگونه سلاح‌هایی را که در اختیار دولت افغانستان قرار داده‌اند به دست افراد «ملا رسول» رسیده است تا در مقابل طالبان بجگند.
و این موضوع در محتاط بودن روسیه برای فراهم ساختن سلاح به افغانستان تاثیراتی داشته است.
اما کوهستانی می‌گوید که از بعضی گروههای طالبان شنیده که هدف فعال شدن دفتر قطر برای تأمین روابط بین‌المللی طالبان است تا آنها منابع جدید مالی پیدا کنند، از جمله روسیه که در بازیهای افغانستان سهیم بوده است.
از سوی دیگر، احمد سعیدی هم معتقد است: روسیه نمی‌خواهد که سرنوشت افغانستان را تنها جهان غرب تعیین کند و اگر تعیین هم می‌کند باید نقش 50 درصدی داشته باشد.
به گفته سعیدی، روسیه برای این منظور تلاش می‌کند تا کشورهای آسیای مرکزی به سرنوشت افغانستان دچار نشوند.
وی تاکید کرد که روسیه از داعش بیشتر هراس دارد تا طالبان. بنابراین هر گروهی که بتواند با داعش مقابله کند به آن کمک خواهد کرد.
کارشناس افغان اظهارداشت که روسیه از عقاید مشترک ایدئولژیکی با طالبان ندارد ولی آنها از ارتباط با طالبان نفع دیگری دارند اما تماس‌هایی با طالبان برقرار کرده است.
انتهای پیام/.
