چرا بازنگری در ساختار سازمان ملل متحد ضروری است

24 اکتبر برابر با سوم آبان ماه به عنوان روز ملل متحد نام‌گذاری شده است سازمان ملل متحد نهادی بین‌المللی است که در پی ناکارآمدی جامعه ملل در جلوگیری از مخاصمات مسلحانه بین‌المللی در گسترده‌ترین و وحشتناک‌ترین جنگ تاریخ بشر یعنی همان جنگ جهانی دوم بوجود آمده است.کشورهای فاتح جنگ با عنایت به تجربه جامعه ملل و ضعف آن نهاد در جلوگیری از شعله‌ور شدن جنگ جهانی مجدد و همچنین برای نظم‌دهی به دنیای پس از جنگ گرد هم آمده و جهت تاسیس سازمانی قدرتمند، نشست‌هایی برگزار کردند که منجر به تاسیس سازمان ملل متحد در24 اکتبر 1945 گردید و منشور آن به تصویب کشورهای چین، فرانسه، انگلیس، ایالات متحده، اتحاد شوروی و دیگر امضا کنندگان رسید.

براساس منشور ملل متحد، ایجاد صلح و امنیت بین‌المللی، حفظ کرامت ذاتی انسان‌ها، حق انسان‌ها در تعیین سرنوشت کشورها، عدم مداخله کشورها در امور داخلی دیگر دولت‌ها، رعایت حقوق بشر ، برابری و توسعه روابط دوستانه ملت‌ها و در مجموع ایجاد جهانی عاری از سلاح و ناامنی، عمده‌ترین کارویژه سازمان ملل مطرح گردید.

سازمان ملل که بر ویرانه‌های جنگ جهانی دوم بنا گردید، هرگز نتوانست حتی به اصول اعلامی خود پای‌بند بوده و نوید بخش جهانی بهتر برای زندگی بشر باشد، نگاهی به تاریخ عملکرد این سازمان در هفتاد سالی که از عمر آن می‌گذرد نشان دهنده ناکارآمدی این سازمان در طول حیات خود بوده است.

پرواضح است سازمان ملل تاکنون نتوانسته در پیشگیری و حل بحران‌ها و معضلات منطقه‌ای و جهانی کارنامه‌ای بهتر از جامعه ملل داشته باشد بلکه حتی ضعیف‌تر از آن نیز عمل کرده و فقط نظاره‌گر این بحران‌ها بوده است و مطلقاً نتوانسته عملکرد قابل قبولی از فعالیت‌های خود ارائه نماید.  فارغ از مباحث تاریخی، نگاهی به بحران‌های فزاینده جهان امروز نشان از سیر قهقرایی این سازمان است چراکه اهداف سازمان در مقایسه با عملکرد آن به یک مزاح بسیار تلخ شباهت دارد و عملکرد این سازمان در حمله خودسرانه آمریکا به عراق، بحران بالکان، چشم پوشی از جنایت های رژیم صهیونیستی، بحران های آفریقا، همراهی با نسل کشی مسلمانان در سوریه و عراق، گرفتن پول از عربستان جهت حذف رژیم جنایتکار آل سعود از فهرست سیاه ناقضان حقوق کودک و... همه موید آن است که اهداف وآرمان‌های این سازمان از سند مکتوب منشور فراتر نرفته و هیچ‌گاه رنگ اجرا به خود ندیده است.

در همین راستا خانم رابینسون - کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد درپنجاهمین سال تاسیس سازمان ملل گفت: «در این پنجاهمین سالگرد موردی برای جشن گرفتن، تبریک گفتن و خوش حالی کردن وجود ندارد. نمی‌توانیم ادعا کنیم که طی این پنجاه سال فعالیت در زمینه حقوق بشر، دست‌آورد قابل توجهی در کم کردن موارد نقض حقوق بشر داشته‌ایم. در همین دهه دوبار شاهد کشتار دسته جمعی علیه صدها هزار افراد انسانی بوده‎ایم. تجاور به عنف به عنوان یک سلاح سیستماتیک در جنگ مورد استفاده قرار می‌گیرد و هیچ اعتنایی به اسناد حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه بین‌المللی نمی‌شود. صدها میلیون نفر در فقر شدید زندگی می‌کنند و از بدی تغذیه، بیماری و فقدان امید به زندگی رنج می‌برند. میلیون‌ها کودک به خاطر نداشتن آب سالم یا ابتلا به بیماری‌هایی که قابل پیش‌گیری است، می‌میرند».

در حال حاضر می‌توان گفت ناکارآمدی این سازمان با عملکردهای گزینشی و سیاسی نمودن حقوق بشر به اوج خود رسیده و با چالش‌های اساسی روبه رو شده است. به گونه‌ای که حقوق بشر با خشونت و جنگ، ترور و تروریسم، فقر و مهاجرت، بی‌خانمانی و آوارگی مکرر و مستمر قرین گشته است. هیچ انسان آزاده‌ای در جهان باور ندارد که این سازمان در خدمت نوع بشر است. این سازمان نه تنها از اصول خود عدول کرده بلکه در خلاف جهت اصول خود نیز حرکت می‌کند. فشار به هر ملتی که قصد پیشرفت دارد و می‌خواهد روی پای خود بایستد در سرلوحه برنامه‌های این سازمان ابزار محور قرار دارد.

درواقع می‌توان گفت این نهاد بین‌المللی بی‌طرف نیست، بدنبال اجرای عدالت در جهان نمی‌باشد و رفتاری غیرمنطقی از خود بروز می‌دهد لذا به ابزاری در دست کشورهای غربی تبدیل شده است، چنانچه صرفاً نماینده ابرقدرت‌ها در جهان است و تحت تأثیر و نفوذ شدید آمریکا و متحدانش قرار دارد.

در پایان باید گفت امروز که سازمان ملل وارد هفتاد و یکمین سالگرد خود می‌شود جایی برای جشن گرفتن ملت‌ها باقی نگذاشته است و کشورها از این موضوع به عنوان دستاورد بشریت اظهار خوشحالی نمی‌کنند و این امر ضرورت بازنگری در ساختار سازمان ملل که مورد درخواست بعضی از کشورها از جمله ایران باشد را می‌طلبد چراکه دستیابی به صلحی عادلانه و پایدار در تمام نقاط جهان، تنها در سایه عدالت‌محوری و احترام به حقوق و منافع متقابل دولت- ملت‌ها در چارچوب قوانین و تعهدات حقوق بشر و پرهیز از هرگونه انحصارطلبی و منفعت‌خواهی سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی امکان پذیر خواهد بود.

عطیه قشونی( مدیرعامل موسسه صیانت از حقوق زنان )

انتهای پیام/