رقابت استراتژیک جایگزین ثبات استراتژیک در روابط مسکو-واشنگتن شده است
کارشناس مسائل روسیه معتقد است که بهره‌کشی سیاسی آمریکا در قالب «ریست»، عامل رقابت استراتژیک مسکو با غرب است.
به گزارش خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، منوچهر مرادی، رئیس اداره اول کشورهای مشترک المنافع طی نشستی که در دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امورخارجه برگزار شد، گفت: فدراسیون روسیه تا سال 2012 میلادی، رویکرد "ثبات استراتژیک"را به عنوان چارچوب فعالیتهای بین‌المللی خود انتخاب کرد. دلیل آن به ضعف سیاسی و اقتصادی، بی ثباتی داخلی، جنگهای چچن، تضاد میان غرب‌گراها و شرق‌گراها و درک صحیح روسیه از تهدید و نقش آمریکا بازمی‌گردد. همه این عوامل باعث شد که روسها در دوره‌ی مدودیف(رئیس جمهور سابق روسیه) این رویکرد را ادامه دهند.
* طرح ریست و دستاوردهای آن برای غرب
وی افزود: اوج استفاده از رویکرد ثبات استراتژیک به اجرای طرح «ریست» میان واشنگتن و مسکو بازمی‌گردد که دستاوردهای بسیاری را برای غرب و آمریکا داشت. همکاری روسیه با غرب در برنامه هسته‌ای ایران، همکاری در موضوع افغانستان، تشکیل شورای روسیه ناتو و ادغام اقتصادی روسیه در ساختار اقتصادی غرب، از نتایج طرح «ریست» بود.
* بهره کشی سیاسی آمریکا از روسیه، عامل شکست «ریست»
کارشناس مسائل روسیه با توجه به شکست طرح «ریست» خاطر نشان کرد: در سال 2010 میلادی طرح مذکور به بن بست رسید. روسیه احساس کرد که طرح ریست نوعی بهره کشی سیاسی آمریکا از این کشور و مانعی در برابر مسکو برای مشارکت در صحنه بین‌المللی است؛ برای روسها برنامه "ادغام روسیه در اروپای بزرگ" مبهم بود. نفوذ سیاسی و امنیتی غرب در کشورهای عضو سازمان ملل مشترک المنافع ( CIS) در قالب ناتو و سازمان همکاری و امنیتی اروپا، برای روسها بسیار نگران کننده بود. همه این عوامل موجب شکست طرح ریست شد.
* تقابل مسکو با غرب
مرادی با اشاره به دور جدید ریاست جمهوری پوتین بعد از مدودیف تبیین کرد: ولادیمیر پوتین درآغاز دوره جدید ریاست جمهوری خود، طرح ریست را کنار گذاشت. وی ابتدا ایده "قدرت بزرگ درجه یک روسیه"را مطرح کرد، این اقدام برای کشورهای غربی که تلاش می‌کردند روسیه را در مرزهای خود محدود کنند، قابل هضم نبود. برخی شرایط مانند بالا رفتن قیمت نفت، افزایش درآمد و ثبات سیاسی و اقتصادی روسیه، زمینه را برای تقابل مسکو با غرب فراهم کرد.
* رقابت استراتژیک جایگزین ثبات استراتژیک
وی ادامه داد: در این مقطع بحث تهدید غرب در ادبیات سیاسی روسها افزایش می‌یابد و این دیدگاه منفی نسبت به غرب در اسناد نظامی و امنیتی روسیه کاملاً مشهود است. پوتین برای مقابله با این تهدید، بحث اوراسیاگرایی و حرکت به شرق را در قالب رویکرد "رقابت استراتژیک" مطرح می‌کند.
کارشناس مسائل آسیای میانه با بیان اینکه روسیه در حال حاضر رویکرد رقابت استراتژیک را دنبال می‌کند، اظهار کرد: یکی از تحلیلگران برجسته روسی در مقاله خود گفته بود که «هیچ اولویتی برای سیاست خارجی روسیه به اندازه ایستادگی در مقابل آمریکا و خروج از انزوای سیاسی تحمیل‌شده از جانب آنها وجود ندارد»، این گفته اولویت جدی روسها برای مقابله با غرب را نشان می‌دهد.
مرادی با توجه به اهداف رویکرد رقابت استراتژیک مسکو توضیح داد: هدف دیگر روسها میل به خودکفایی در عرصه امنیت بین‌المللی است. روسیه متحد استراتژیکی قدرتمندی در چارچوب پیمانهای امنیتی مانند ناتو ندارد و کشور چین هم نمی‌خواهد به میدان تقابل روسیه و غرب وارد شود؛ البته روسها در زمینه مذاکره با غرب آمادگی دارند، اما نه به قیمت تسلیم شدن به آنها.
وی در اشاره به اهداف دیگر روسها از رویکرد ثبات استراتژیک گفت: هدف دیگر روسیه تقویت موقعیت استراتژیک و بازیابی جایگاه قدرت خود است؛ روسها به دلایل مختلف مانند هویت روسی، عضویت در شورای امنیت، موقعیت ژئوپلیتیک و گستردگی سرزمین، خود را یک قدرت بزرگ می‌دانند.
* درگیری نظامی میان روسیه و آمریکا؟
کارشناس مسائل روسیه در رابطه با احتمال درگیری نظامی میان روسیه و آمریکا تصریح کرد: روسها به هیچ عنوان نمی‌خواهند که با آمریکا وارد درگیری نظامی شوند، البته قصد دارند تا از اقدامات خطرناک آمریکا جلوگیری کرده و علاقه‌مندند که با واشنگتن در عرصه همکاری‌های بلند مدت به تفاهم برسند.
* بحران اوکراین، نقطه شروع تقابل غرب با اقدامات مسکو
مرادی در توضیح واکنش غربی‌ها در برابر رویکرد جدید روسیه، بیان کرد: کشورهای غربی با این گفتمان روسیه موافقت نخواهند کرد؛ به همین دلیل است که بعد از بحران اوکراین مسکو را در محدودیت‌های بیشتری قرار دادند تا مانع از تقویت حضور روسیه در صحنه‌های سیاسی و امنیتی شوند. یکی از اقدامات موفقیت‌آمیز آمریکا در این تقابل، متحد کردن اروپا با خود علیه روسیه است؛ در بحران اوکراین با اینکه تحریم روسیه برای اروپایی‌ها تبعات بسیاری داشت، اما در این زمینه آمریکا را همراهی کردند. واشنگتن جنگ تبلیغاتی گسترده‌ای را علیه روسیه تحت عنوان روس هراسی، روس گریزی و روس ستیزی دنبال کرده و در‌صدد آن است که روسیه را از این ناحیه آسیب‌پذیر کند.
وی در اشاره به مدت زمان تقابل روسیه و آمریکا، گفت: برداشت روسها این است که سناریوی تقابل با آمریکا را تا 5 الی 10 سال دیگر ادامه خواهند داد، به خصوص اگر هیلاری کلینتون در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیروز شود.
مرادی در پایان با توجه به عملکرد رئیس جمهور فعلی روسیه اظهار داشت: پوتین سه ویژگی تجربه، قدرت و محبوبیت را با خود دارد که با تکیه بر آنها می‌تواند به عنوان حاکم مطلق روسیه، امور را به دست بگیرد.
انتهای پیام/
