«جدایی میان دولت و مردم» به تولید علم لطمه وارد می‌کند/ ولایت‌مداری لازمه تحقق پیشرفت کشور
رئیس سابق دانشگاه صنعتی شریف گفت: زمانی که یک استاد یا دانشجو نسبت به دولت خود بدبین باشد، نمی‌تواند با خیال راحت درس بخواند یا مشغول به تدیس باشد، این جدایی میان دولت و مردم به‌خصوص در نسل جوان دانشگاهی می‌تواند به تولید علم در کشور لطمه وارد کند.
رضا روستا آزاد در گفت‌وگو با خبرنگار علمی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»؛ درباره تذکرات پیاپی مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم افزایش سرعت رشد علمی کشور، هشدارهای ایشان نسبت به کاهش سرعت این رشد و اهمیت این مسئله در تقویت بنیه‌های نظام اظهار کرد: مسئله علمی همواره مسئله مهم و زمینه‌ساز بسیاری از بسترها و نیازهای کشورهای دنیاست و موجب تقویت بنیه‌های یک کشور می‌شود؛ در مورد این مسئله دو نکته را باید در نظر گرفت، نخست اینکه از طریق علم، باید تولید علم و فناوری در کشور صورت گیرد و محصول تولید شود، دوم اینکه این محصولات باید تجاری‌سازی شده و برای کشور تولید ثروت کند.
لزوم تولید محصول از علم و تجاری‌سازی آنها
وی ادامه داد: در کشورهای در حال توسعه ممکن است تولید علم و فناوری به‌خوبی صورت پذیرد اما بخش تجاری‌سازی و تولید ثروت به خوبی انجام نمی‌گیرد که متأسفانه کشور ما نیز تا حدودی دچار چنین مشکلی است؛ در حالی که مقام معظم رهبری همواره بر تولید علم و فناوری و تجاری‌سازی آن تأکید می‌کنند.
رئیس سابق دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به حمایتهای مالی و تسهیلاتی اندکی که از اساتید و دانشجویان و چهره‌های علمی کشور به عمل می‌آید، اظهار کرد: امروزه اساتید و دانشجویان کشور، با روحیه بسیجی و جهادی در حال کار کردن هستند؛ در کشورهای غربی دانشجویان حقوقهای مناسبی برای درس خواندن و ارائه کارهای علمی و پژوهشی دریافت می‌کنند و میزان دریافتی معلمان و اساتید دانشگاه‌های آنها بسیار مناسب است.
وی افزود: در حالی که در کشور ما چنین نیست و میزان حقوق معلمان و اساتید دانشگاه‌های ما در مقایسه با کشورهای غربی بسیار کم است؛ از طرفی دانشجویان هم حمایت مالی نمی‌شوند بلکه در خیلی مواقع باید مبالغ زیادی بپردازند.
ضرورت داشتن روحیه جهادی و نپرداختن به مسائل حاشیه‌ای در دانشگاهها
روستا آزاد تصریح کرد: یکی دیگر از مسائلی که موجب کاهش رشد علمی کشور شده است، مسائل حاشیه‌ای دانشگاهها و مراکز علمی است، به عنوان مثال سؤالهای بی‌مورد، بی‌پایه و اساس دانشجویان که جز تلف کردن وقت اساتید و دانشمندان چیز دیگری ندارد یا مثلاً مشغله فکری دانشجویان در مورد تفاوتهای ورودی دربهای شمالی و جنوبی دانشگاه یا مسائل مربوط به فضای پارکینگ دانشگاه و دیگر موارد که متأسفانه در سالهای اخیر افزایش داشته است.
وی ادامه داد: پس بنابراین برای رسیدن به شرایط ایده‌آل علمی در کشور باید دو چیز را در نظر گرفت، نخست اینکه کار جهادی، روحیه بسیجی و همگانی، غالب جامعه علمی را فرا بگیرد و دوم، پرهیز از مسائل حاشیه‌ای است؛ با رعایت این دو نکته می‌توان کشور را در پیشرفت علمی و افزایش روند این پیشرفت کمک کرد.
نرخ تولید علم در سالهای اخیر، روند کاهشی داشته است
رئیس سابق دانشگاه صنعتی شریف با بیان اینکه روند رشد علمی کشور در سالهای اخیر کاهشی بوده است، خاطرنشان کرد: ما در کشور افزایش تولید داشتیم اما نرخ این افزایش نسبت به سالهای گذشته کاهش داشته است.
روستا آزاد در پاسخ به این سؤال که چه آسیبهای دیگری می‌تواند در کمین رشد علمی کشور در سالهای آینده باشد، یادآور شد: علاوه بر مسائل حاشیه‌ای که پیش‌تر اشاره شد، بحثهای سیاسی کشور مانند انتخابات می‌تواند سرعت و شتاب رشد علمی کشور را کاهش دهد به خصوص مباحث سیاسی فتنه‌گران خارجی که موجب ایجاد بدبینی میان مردم و دولت می‌شود.
وی افزود: به عنوان مثال، زمانی که یک استاد یا دانشجو نسبت به دولت خود بدبین باشد، نمی‌تواند با خیال راحت درس بخواند یا در دانشگاه مشغول به تدریس شود؛ این جدایی میان دولت و مردم به خصوص در نسل جوان دانشگاهی می‌تواند به تولید علم لطمه وارد کند البته مسئله مهم در زمینه علمی، تولید محصول و تجازی‌سازی آنها است.
روستا آزاد با بیان اینکه تولید علم و تجاری‌سازی محصولات تولید شده از طریق علم باید موجب عزت ما در دنیا شود، متذکر شد: ما نباید برای داشتن محصولاتی مانند هواپیمای ایرباس، گندم، لوبیا و ... دست خود را در برابر کشورهای اروپایی دراز کنیم، این موضوع موجب تحقیر کشور شده و منابع مالی و آبروی کشور را از بین می‌برد.
عملکرد مناسب معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و عدم مشاهده اقدام مناسب از وزارت علوم
رئیس سابق دانشگاه صنعتی شریف در ارائه ارزیابی خود از عملکرد برخی از ارگانهای علمی مانند معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت علوم در حوزه تولید علم متذکر شد: از نظر بنده، تلاش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری قابل تقدیر است اما می‌تواند بهتر از این عمل کند.
وی ادامه داد: با وجود تلاشهای قابل تقدیر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، متأسفانه در وزارت علوم، حرکت و اقدام مناسبی در زمینه علمی نمیتوان مشاهده کرد.
مقالات، دانشهای فنی، ارتباط علم با صنعت مؤلفه‌های مهم در رشد علمی کشور هستند
روستا آزاد به برخی از مؤلفه‌های رشد علمی کشور اشاره کرد و گفت: نخستین مؤلفه مهم در رشد علمی کشور، مقالات است که تعداد و کیفیت آنها، می‌تواند سطح علمی کشور را تقویت کند؛ دومین مؤلفه دانشهای فنی هستند که باید از آنها تکنولوژی جدید تولید کرد و تعداد آنها را روز به روز افزایش داد البته در مورد این مؤلفه، باید بسیار دقیق عمل کرد چرا که هر تکنولوژی و دانش فنی کارآمد نیست و باید کاملاً مهندسی شده و روی حساب و کتاب به تعداد این علوم افزود.
وی افزود: سومین مؤلفه ارتباط علم با صنعت است؛ در واقع باید ببینیم که حجم ارتباط دانشگاه با صنعت چقدر است که نهایتاً حل مشکلات صنعت را در سرانجام کار خود داشته باشد.
رئیس سابق دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به الزامات این سه مؤلفه افزود: نخستین الزامات این مؤلفه‌ها، حرکت جهادی ـ بسیجی است یعنی با وجود کمبودها تلاش برای پیشرفت صورت گیرد؛ دوم مدیریت مناسب منابع و حمایتهای مالی دستگاه‌هایی مانند معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت علوم و دیگر دستگاه‌های مربوط به حوزه علمی، از علم کشور و بیشترین استفاده از مختصر منابع مالی که در اختیار دارند، است.
وی ادامه داد: سوم، نظام رتبه‌بندی صحیح دانشگاهها و اساتید است؛ چهارم جلوگیری از حاشیه‌سازی و داشتن بصیرت در فعالیتها است؛ پنجم روحیه هویت ملی و دینی است که اساتید و دانشجویان ما خودشان را در داخل یک بافت منسجم ملی بدانند و در واقع برای عزت و اعتلای ملی خودشان تلاش کنند.
ولایت‌مداری لازمه محقق شدن پیشرفت در کشور
روستا آزاد تصریح کرد: تمامی موارد فوق به شرط اینکه همه ما ولایت داشته باشیم و رهبری مقام معظم رهبری را بپذیریم، محقق می‌شود؛ درست مثل یک گروه سرودی که اگر رهبر گروه را قبول داشته باشند، به او اعتماد کنند و مطابق دستورات وی عمل کنند، صدای زیبایی از آن گروه تولید می‌شود و در غیر اینصورت خروجی آن به دل نمی‌شیند و مورد رضایت واقع نمی‌شود.
رئیس سابق دانشگاه صنعتی شریف به واکنش توجیهی برخی از مسئولان امر پس از هشدار مقام معظم رهبری نسبت به کاهش سرعت رشد علمی کشور اشاره و تصریح کرد: برخی از مسئولان ابراز کرده بودند که تولید علم کاهش نداشته است البته این حرف درست است چرا که تولید علم کاهش نداشته است اما نمیتوان روند کاهشی نرخ آن را نادیده گرفت به عنوان مثال، دولت همواره اعلام می‌کند که نرخ تورم کاهش یافته است در حالی که تورم همواره وجود دارد و قیمتها روز به روز افزایش می‌یابند.
وی ادامه داد: بنابراین تولید علمی در کشور وجود دارد اما نرخ آن کاهش یافته است؛ با این وجود واکنشهای مسئولان نسبت به سخنان مقام معظم رهبری دقیق نیست و به درستی صورت نگرفته است.
روستا آزاد در پایان خاطرنشان کرد: به طور کلی در کشور ما، فرصتها بسیار زیاد هستند اما قدری ضعف در داخل دیده می‌شود؛ اگر بتوانیم ضعفهایی که پیش‌تر عرض کردم، رفع کنیم، می‌توانیم از این فرصتها استفاده کنیم و گامهای بسیار بلندی در راستای ایران مقتدر برداریم که نه تنها زندگی برای مردم خودمان را آسان سازیم بلکه می‌توانیم بسیاری از افراد خارجی و ایرانیهای مقیم کشورهای دیگر را برای زندگی در کشور خود جذب کنیم.
انتهای پیام/
