زارعی: سیاست خارجی کشور دچار تعارض است/ دستگاه‌های رسمی غیرانقلابی و برخی نهادها انقلابی عمل می‌کنند+ فیلم
تحلیل‌گر مسائل سیاسی با اشاره به تعارض انفعال و انقلابیگری در حوزه سیاست خارجی ایران گفت: دو دسته بودن ما در سیاست خارجی کمتر از انفعال نیست.
به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، میزگرد بررسی "شاخص‌های انقلابیگری" با حضور سعدالله زارعی تحلیل‌گر مسائل سیاسی، ابراهیم متقی استاد دانشگاه تهران و روح‌الامین سعیدی پژوهشگر مسائل بین‌المللی در خبرگزاری تسنیم برگزار شد.
سعدالله زارعی در ابتدای این میزگرد و در پاسخ به سؤالی مبنی بر ضرورت طرح مبحث "انقلابیگری" و شاخصه‌های آن در این برهه از زمان از سوی مقام معظم رهبری، اظهار داشت: بقای انقلاب اسلامی وابسته به ادامه روحیه‌ای است که انقلاب اسلامی براساس آن شکل گرفت.
وی افزود: اگر انقلاب اسلامی مانند انقلاب فرانسه یا انقلاب اکتبر و بسیاری از انقلاب‌های منطقه و جهان یک پدیده زمانی بود، تداوم روحیه‌ای که آن انقلابها را ایجاد کرد، ضرورتی نداشت، زیرا این انقلابها ایجاد شدند تا نظامی را بر هم زنند و نظام جدیدی را ایجاد کنند، لذا همه توجه آنها به‌سمت حفظ نظام جدید است.
*انقلاب اسلامی ایران جاری است و تمام‌شده نیست/ هنوز این انقلاب جوشش دارد و جبهه درست می‌کند
این تحلیل‌گر مسائل سیاسی تصریح کرد: انقلاب اسلامی براساس آنچه دنیا به آن اعتراف دارد، یک انقلاب جاری است و تمام‌شده نیست. هنوز این انقلاب جوشش دارد و جبهه درست می‌کند، قله‌هایی را فتح می‌کند و اوضاعی را در سطح بین‌الملل به هم می‌زند و به همین دلیل هنوز تمام کسانی که با این انقلاب در سال 57 دشمن بودند و دشمنی می‌کردند بدون استثناء در میدان دشمنی باقی هستند.
*تأکید رهبر معظم انقلاب بر انقلابیگری برای حفظ انقلاب اسلامی
زارعی با بیان اینکه این انقلاب، انقلاب پایان‌یافته‌ای نیست که ارزش‌های آن قابل مسامحه باشد، تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب طی دو سال گذشته به‌دفعات از انقلابیگری و انقلابی بودن به‌عنوان یک ضرورت برای حفظ انقلاب اسلامی و مصالح کشور یاد می‌کنند.
*لازمه عبور موفق از پیچ تاریخی انقلابیگری است
زارعی با اشاره به اینکه این ضرورت از دو جهت قابل بررسی است، گفت: یک بخش این است که ما در موقعیت حساسی قرار گرفتیم که به‌تعبیر رهبری، پیچ تاریخی است و قرار است طی آن یک جهش تاریخی به‌سمت جلو اتفاق بیفتد، از نظر رهبر معظم انقلاب و بسیاری از تئورسین‌های مقوله انقلاب، لازمه این جهش حفظ روحیه انقلابیگری و رسم و راه انقلابیگری است.
رئیس مؤسسه مطالعات راهبردی اندیشه‌سازان نور اضافه کرد: اگر می‌خواهیم در سطح منطقه تئوری‌های بزرگ آمریکایی را به هم بزنیم این مسئله با کمک گرفتن از یک دولت امکان‌پذیر نیست، بلکه به یک پتانسیل قوی، مردمی و نهضتی احتیاج دارد.
*تلاش‌های گسترده برای اینکه کشور از روح انقلابیگری جدا شود صورت می‌گیرد
این تحلیل‌گر مسائل سیاسی با اشاره به ضرورت دوم در مقوله انقلابیگری ادامه داد: تلاش‌های گسترده‌ای در حال حاضر صورت می‌گیرد که کشور از روح انقلابیگری جدا شود. اینکه رسوم شناخته شده حاکم بر دولت‌هایی که در همین زمینه دغدغه انقلابی ندارند بر تصمیم‌گیری‌ها و مراکز حساس تأثیر گذارد که تأثیر هم گذاشتند ما این را مشاهده می‌کنیم در این راستاست.
وی در همین زمینه اضافه کرد: وقتی فردی ادعا می‌کند که "اسلام انقلابی نداریم و این یک شعار چپ‌گرایانه است، ما انقلاب اسلامی داریم" این دقیقاً بیان‌گر این نکته است که ما یک مقوله تاریخی به‌نام انقلاب اسلامی داریم که در سال 57 متولد شد و دیگر مقوله‌ای به‌نام اسلام انقلابی نداریم، انقلاب اسلامی هم یک شناسنامه است برای این انقلابی که در سال 57 ایجاد شده است.
زارعی خاطرنشان کرد: در بحث استقلال کشور هم کسانی هستند که با صراحت می‌گویند "بقای کشور و منافع کشور وابسته به خارج است و ما بایستی در همه موضوعات کشور را با سیاست‌های جهانی گره بزنیم و در سایه توافق با قدرت‌های جهانی می‌توانیم به ساحل امنی برسیم"، این نشان می‌دهد که استقلال برای ما معنی ندارد.
*برخی‌ها چنان تعریفی از اقتصاد می‌کنند که انگار دولت هیچ وظیفه‌ای در قبال محرومین ندارد
زارعی یادآور شد: در زمینه اقتصاد نیز بعضاً تعریفی از اقتصاد ارائه می‌کنند که انگار دولت هیچ وظیفه‌ای در قبال محرومین ندارد. گرانی اجناس و تورم ارتباطی به دولت ندارد و دولت این‌گونه که در ارومیه بیان شد، وظیفه‌ای در این مسئله ندارد و لذا در این شرایط انسان احساس می‌کند که اقشار محروم و مستضعف جامعه که اتفاقاً بار انقلاب در شرایط حساس بر دوش آنها بوده فراموش می‌شوند و در این شرایط احساس تهدید می‌کند، لذا تهدیداتی وجود دارد که لازم است بر روی مقوله انقلابیگری به‌عنوان پیمانی که با مردم بسته‌ایم وفادار باشیم.
*انقلابیگری فراخوانی است که از سوی رهبر انقلاب صادر شد و همه را مخاطب قرار می‌دهد
این تحلیل‌گر مسائل سیاسی درباره تأثیر انقلابیگری در آرایش فضای سیاسی کشور افزود: مقوله انقلابیگری در واقع یک فراخوانی است که از سوی رهبری صادر شد و همه را مخاطب قرار می‌دهد؛ دولت، مردم، نخبگان، توده‌های مردم، متدینین، غیرمتدینین و به‌طور کلی هر کسی که به آینده این کشور، انقلاب، نظام، اصول و ارزش‌های اساسی اعتقاد دارد، مخاطب این فراخوان رهبری است.
وی یادآور شد: بخشی از این مسئله و رسالت این فراخوان بر دوش رسانه‌ها و خبرگزاری‌هاست، زیرا سخنان رهبری در 14 خرداد در حرم مطهر تنها یک سخنرانی نبوده که واژه‌ای گفته شود و رسانه‌ها تنها دو روز درباره آن مصاحبه گرفته و یا میزگرد برگزار کنند.
رئیس مؤسسه مطالعات راهبردی اندیشه‌سازان نور درباره سابقه واژه "انقلابیگری" در کلام رهبری تصریح کرد: سابقه بیان این واژه از سوی رهبر انقلاب بیش از دو سال است، اما در دو سال اخیر به‌طور خاص این واژه مکرر تکرار شده و به‌عنوان یک گفتمان، ترجیع‌بند تمام سخنان مقام معظم رهبری است، بنابراین مقوله‌ای است که خبرگزاری متعهد باید برای آن یک برنامه چندساله برنامه‌ریزی کند تا این گفتمان در کشور ریشه دوانده و مخاطبین را به آن توجه دهند.
*2 رویکرد ویژه انقلابیگری
زارعی خاطرنشان کرد: واژه انقلابیگری دو رویکرد را دنبال می‌کند؛ یک رویکرد مبتنی بر صحنه‌های جدید جهانی که در حال ایجاد است و ما در آن حتماً باید به‌عنوان یک فعال مؤثر حضور داشته باشیم و از طرف دیگر رویکردی مبتنی بر تهدیداتی است که متوجه انقلاب اسلامی است و باید برای این مسئله نقشه راهی تنظیم شود.
وی در بخش دیگر این میزگرد درباره تأثیرگذاری انقلابیگری در سیاست خارجی و ارتباطات بین‌المللی کشور گفت: نمی‌توان انقلابیگری را از نظر رویکردی و مفهومی به دو بخش سیاست داخلی و خارجی تقسیم کرد و درباره هر بخش گزاره جداگانه‌ای تعریف کرد.
"انقلابیگری به‌طور کلی یک روش است. در جایی می‌گوییم گفتمان است و در جای دیگری حتی می‌تواند یک مکتب فکری تلقی شود. انقلابیگری در این بحث روشی است که در داخل و خارج با یک رویکرد واحد به اجرا گذاشته می‌شود، البته انقلابیگری در محیط داخلی دارای یک سلسله ملاحظات و موقعیت‌هایی است که ممکن است آنها را در محیط خارجی نداشته باشد که البته این به روح انقلاب برنمی‌گردد که بگوییم انقلاب دارای یک روح خارجی و داخلی مجزاست".
تحلیل‌گر مسائل سیاسی افزود: اگر یک نظام سیاسی انقلابیگری را به‌عنوان یک راهکار برای بهبود مسائل داخلی خود انتخاب و بر آن تأکید کرده، همین رویکرد در محیط خارجی هم باید مدنظر آن باشد.
*روحیه و خط مشی انقلابی فقط در قالب کشورهای فعال معنا پیدا می‌کند
زارعی با ابراز "در محیط خارجی با دو دسته از دولت‌ها مواجه هستیم"، گفت: یک دسته دولت‌هایی هستند که "منفعل"اند و معتقدند باید در قالب سیاست‌های شناخته شده جهانی حرکت کرد، معتقدند وضعیت و حیثیت داخلی خود را باید با سیستم خارجی تنظیم کرد.
*در سیاست خارجی دچار نوعی تعارض هستیم
زارعی ادامه داد: یک دسته هم کشورهای "فعال" هستند. این کشورها فقط کشورهایی نیستند که قدرت به رسمیت شناخته‌ای در محیط بین‌الملل دارند، بلکه به‌طور کلی کشورهایی هستند که برای خود موقعیتی قائلند و آینده‌ای را برای خود ترسیم می‌کنند که براساس آن پیش می‌روند، روحیه انقلابی یا خط‌مشی انقلابی فقط در قالب کشورهای فعال معنا و مفهوم پیدا می‌کند.
وی با بیان "با همین نگاه می‌توانیم وارد نقد سیاست خارجی کشور شویم"، گفت: بنده فکر می‌کنم ما در سیاست خارجی دچار نوعی تعارض هستیم، یعنی بخشی از نظام با روحیه کشورهای دسته اول حرکت می‌کند و خواستار انطباق سیاست‌های کشور با سیاست‌های جهانی است، هر نوع مقاومتی را در برابر سیاست‌های شناخته شده جهان غلط و مخالف منافع ملی می‌داند، لذا تلاش می‌کند خود را با سیاست‌های کشورهای جهانی انطباق دهد.
زارعی گفت: البته این رویکرد مسئله شناخته شده‌ای در ایران است و جدید نیست. از زمان روی کار آمدن قاجار تاکنون جز در برهه‌هایی شاهد جاری شدن سیاست انطباق با محیط خارج بودیم و اساساً انقلاب آمد تا این وضع را تغییر دهد.
رئیس مؤسسه مطالعات راهبردی اندیشه‌سازان نور با اشاره به رویکرد بخش دیگری از نظام در مواجهه با محیط جهانی تصریح کرد: دسته دیگری از نهادهای کشور هستند که با نگاه کشورهای دسته دوم کار کرده و تلاش می‌کنند در مقابل سیاست‌های آمریکا در منطقه و در سطح بین‌المللی از خود یک طراحی و واکنشی پدید بیاورند که سیاست‌های آمریکا را به هم بزنند و اجازه ندهند سیاست‌های آمریکایی در کشور پیاده شود و انصافاً موفق هم بودند.
وی خاطرنشان کرد: اگر نمونه این دو رویکرد را کنار هم قرار دهیم و به‌عنوان مثال توافق برجام را به‌عنوان نماد رویکرد دسته اول و جلوگیری از ایجاد خاورمیانه جدید را به‌عنوان نماد انقلابیگری و رفتار دسته دوم مقابل خود قرار دهیم، می‌توانیم به مقایسه نتایج این دو رویکرد رسیم.
این تحلیل‌گر مسائل سیاسی یادآور شد: طی سال‌های گذشته ما در سطح منطقه با مقوله‌ای به‌عنوان تشکیل خاورمیانه جدید مواجه بودیم و فشاری از سوی آمریکایی‌ها از سال 1995 به این طرف علیه ایران شروع شد؛ این فشار در سال 2000 به اوج رسید و در سال‌های 2003 تا 2005 به‌شدت تشدید شد، به‌طوری که ما را محور شرارت قرار دادند تا خاورمیانه جدید را شکل دهند، اما جریان دومی که از دل انقلاب اسلامی برخاسته بود در مقابل این مسئله قرار گرفت.
وی با اشاره به مقایسه نتیجه روند (توافق هسته‌ای و طرح خاورمیانه جدید) افزود: یک روند ما را از منافع هسته‌ای محروم و با زیاده‌خواهی غرب مواجه کرد و یک سیاست و روند دیگر هم بساط خاورمیانه بزرگ را در منطقه عراق، افغانستان، یمن و سوریه به هم زد و مانع ایجاد کرد تا جایی که آنها را به اعتراف شکست وا داشت.
*در کشورمان دپارتمانی داریم که با روحیه انفعالی عمل می‌کند
زارعی با اظهار "در حوزه خارجی حاکمیت ما دوگانه است و دوبخشی عمل می‌کند"، اضافه کرد: عملاً یک حاکمیت انفعالی داریم که دستگاه‌های رسمی کشور دنبال می‌کنند و از طرف دیگر یک روند انقلابی داریم که نهادهای انقلابی دنبال می‌کنند، البته این مسئله از گذشته کم و بیش بوده و مربوط به دولت فعلی نمی‌شود.
*امضای برجام عایداتی را متوجه کشور نمی‌کند
"واقعیت این است که ما در کشورمان یک دپارتمان داریم که با روحیه انفعالی عمل می‌کند، دائماً از مواجهه با دشمن فرار کرده و خود را پشت ستون‌ها پنهان می‌کند و به آنها می‌گوید "من با شما هستم"، نتیجه این رویکرد امضای برجام است که عایداتی را متوجه کشور نمی‌کند، اما نتیجه روحیه و رویکرد دوم این است که طرح خاورمیانه بزرگ را به هم می‌زند.
وی با طرح این سؤال "تا کی می‌خواهیم به این تعارضات ادامه دهیم؟" گفت: بالاخره انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ایران کدام‌یک از این دو رویکرد است؟ اگر رویکرد جمهوری اسلامی از نوع اول (انفعالی) است به نوع دومی‌ها (انقلابیگری) بگوییم "شما اشتباه می‌کنید و باید نوع اول ادامه یابد تا کشور حاکمیت یگانه پیدا کند". اگر هم انفعال غلط است و منافع ملی ما را احصا نمی‌کند، تمام سیستم حوزه خارجی‌مان را از نوع انقلابیگری بچینیم تا از ظرفیت‌های‌مان در این بخش بهره گیریم.
* انتقاد شدید از برخی اقدامات وزارت خارجه دولت یازدهم در مذاکرات ژنو انصارالله یمن را غیرقانونی دانست
زارعی با اشاره به مثالی درباره تعارضات دوگانه کشور در حوزه سیاست خارجی تصریح کرد: در مذاکرات دوم یمنی‌ها که در ژنو برگزار می‌شد وزارت خارجه ما در کنار نماینده دبیرکل سازمان ملل قرار داشت و به‌عنوان بخشی از ساختار سازمان ملل، قطعنامه 2216 را اجرایی می‌کرد که انصارالله را غیرقانونی می‌دانست که باید خلع سلاح و محاصره شود. همزمان یک جریان دیگر کشور به انصارالله مشورت می‌داد که در مذاکره چگونه عمل کند تا غافلگیر نشود.
وی ادامه داد: تفاوت و تعارض ما به این حد است، لذا این روند باید یک‌کاسه شود؛ نمی‌گویم منفعل شویم، اما دودسته بودن ما هم کمتر از انفعال نیست، این مسئله مشکلی است که باید حل شود.
*سیاست خارجی‌مان را تعریف کنیم و آن را براساس روحیه انقلابی بچینیم
این تحلیل‌گر مسائل سیاسی با اشاره به راهکاری در این زمینه گفت: باید سیاست خارجی‌مان را تعریف کنیم و آن را براساس روحیه انقلابی بچینیم، البته این به این معنا نیست که از در و دیوار سفارتخانه‌ها بالا برویم؛ روحیه انقلابی یعنی اینکه در محیط خارج تکلیف‌مان روشن باشد.
وی در پایان تأکید کرد: معمولاً ما در پرونده‌هایی که یک طرفش آمریکاست به‌دلیل اینکه سیاست‌های آمریکا براساس توسعه سیطره‌‌اش است در طرف مقابل آن قرار می‌گیریم، اما در خیلی مواقع برای اینکه به حساب آییم کنار آمریکا قرار گرفته‌ایم، دست آخر هم به حساب نمی‌آییم، به‌طوری که پی‌درپی قطعنامه حقوق بشری علیه ما صادر می‌کنند.
انتهای پیام/*
