چالش‌های داخلی و خارجی فراروی انتفاضه فلسطین؛ علت عدم‌فراگیری قیام کنونی
نشست تخصصی «انتفاضه سوم ملت فلسطین؛ اهداف و چشم‌اندازها» در مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی علمی ندا برگزار شد.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، نشست تخصصی «انتفاضه سوم ملت فلسطین؛ اهداف و چشم‌اندازها» در مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی علمی ندا برگزار شد. در این نشست دکتر محسن محمد صالح، مدیر مرکز الزیتونه و مؤلف کتاب «قضیه فلسطین، پیشینه تاریخی و تحولات معاصر» ضمن بیان ویژگی‌های انتفاضه سوم ملت فلسطین، چالش‌های پیش روی این انتفاضه و راهکارهای موفقیت آن را بررسی کرد.
دکتر صالح در بخش نخستین سخنان خود در این نشست که عصر دیروز برگزار شد با اشاره به مسئله فلسطین گفت: مسئله فلسطین فقط مسئله فلسطینیان نیست بلکه مسئله تمام مسلمانان و کل امت اسلامی است و فلسطینیان به‌تنهایی قادر به آزاد کردن فلسطین نیست. این همان مسئله‌ای است که امام خمینی (ره) در انقلاب اسلامی بر آن تأکید کرد همان‌طور که دیگر رهبران جهان اسلام چون حسن البناء و شیخ احمد یاسین هم به آن اشاره کرده بودند.
ساختارهای جدیدی در حال شکل‌گیری در منطقه است
مدیر مرکز الزیتونه گفت نکته دومی که می‌خواهد به آن اشاره کند مسئله فلسطین بسیار پیچیده است و نیاز به مطالعه پیگیرانه دارد. مسئله فلسطین از یک‌سو همانند شطرنج به برنامه ریزی و فکر نیاز دارد و از سوی دیگر همانند بازی پینگ‌پنگ نیاز به عکس العمل سریع دارد، یعنی تصورات ذهنی خوب و واکنش سریع با هم را داشته باشد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به انتفاضه ملت فلسطین اشاره کرد و در این باره گفت: منطقه غرب آسیا در وضعیت پیچیده‌ای قرار دارد. اوضاع منطقه در حال دگرگونی است و ساختارهای جدیدی در حال شکل‌گیری است و مشکلات منطقه ما را در وضعیت پیچیده‌ای قرار می‌دهد، لذا به مطالعات دقیق نیاز داریم تا به تصمیم گیری‌های لازم دست یابیم.
مؤلف کتاب «قضیه فلسطین، پیشینه تاریخی و تحولات معاصر» با اشاره به انقلاب‌های مستمر مردم فلسطین از آغاز قرن بیستم گفت: ملت فلسطین از زمان آغاز اشغالگری انگلیس همواره در انتفاضه بوده و انقلاب‌ها و انتفاضه‌های مختلفی را پشت سر گذاشته است. من می‌خواهم بگویم ما در مقابل ملتی انقلابی قرار داریم که هیچ‌گاه از حق خود کوتاه نیامده است و این پدیده مستمری بوده است. به‌دلیل اینکه ملت فلسطین تحت اشغال بوده و همواره سرکوب شده، انقلاب‌های ملت فلسطین همواره شکل موجی داشته است، لذا رفتار همان موجی است که گاهی اوج گرفته است.
موج‌های انتفاضه قویتر از قبل بوده
صالح با اشاره به سه انتفاضه اخیر فلسطین گفت: در مورد انتفاضه‌ها باید دو موضوع را مورد ملاحظه قرار دهیم، ملاحظه نخست اینکه انتفاضه‌ها مثل امواجی که موج بعدی قویتر از موج قبلی است بدین گونه بوده‌اند انتفاضه دوم از انتفاضه اول قویتر بود، جنگ‌های غزه از انتفاضه دوم قویتر بودند و امکانات قوی‌تری را به کار گرفت و 1میلیون یهودی را به پناهگاه فرستاد، این یعنی اینکه انتفاضه‌ها و قیام‌های ملت فلسطین یکی پس از دیگری قویتر شده‌اند. ملاحظه دوم اینکه، جریان‌های اسلامی حضور خود را در انتفاضه‌ها پررنگ‌تر کرده است و این روند نشان از این دارد که این اقدامات به‌سمت درست حرکت می‌کنند.
وی در مورد انتفاضه قدس گفت: نقطه ثقل این انتفاضه مسجد الاقصی است. تقسیم مکانی و زمانی مسجد الاقصی موجب شد جوانان فلسطینی را به خیزش و قیام هدایت کند. اما باید گفت انتفاضه‌ها همواره به مساجد گره خورده است. یکی از دلایل عمده انتفاضه‌ها هتک حرمت صهیونیست‌ها به اماکن مقدس بوده است. آنها هتک حرمت به مسجد الاقصی کردند اما امروزه توجه آنها به مسجد الاقصی جلب شده است و زمانی را به حضور خود در مسجد الاقصی اختصاص داده‌اند و حضور جوانان را می‌خواهند کم‌رنگ کنند، و این در راستای یهودی سازی است. آنها حدود 45 تونل را در 10 مرحله زیر مسجد الاقصی ایجاد کردند که ممکن است با کمترین لرزشی مسجد الاقصی فرو بریزد. جوانان ما با خون و جان خود توانستند خواسته خود را به کرسی نشانده آنها را عقب بزنند.
علت عدم‌گسترش انتفاضه
رئیس مرکز الزیتونه در ادامه گفت: ما در مقابل دولت تندرویی هستیم که هرروز بیشتر به‌سمت یهودی سازی قدس می‌روند و هرروز راه‌حل سیاسی را کمرنگ‌تر می‌کنند. یکی از دیگر عوامل رشد افراط‌گرایی است که مشکل را دوچندان می‌کند. اما دیدیم که جوانان فلسطینی با احساس خطر با جان خود از قدس حفاظت کردند. انتفاضه کنونی از حیث انتشار و وسعت، در اندازه انتفاضه‌های گذشته نیست و علت آن این است که با وجود دلاوری‌های جوانان فلسطینی تحت محاصره است.
سه چالش داخلی فراروی انتفاضه
صالح در مورد چالش‌های داخلی پیش روی انتفاضه کنونی 3 چالش اصلی را به‌شرح ذیل برشمرد: 1. استمرار، تشکیلات خودگردان بزرگترین مانع استمرار این انتفاضه است و ما برای عبور از این بحران نیاز به زمان داریم.
2. چالش انتشار، مهمترین چالش کنونی در مورد انتشار انتفاضه دستگاه امنیتی تشکیلات خودگردان است که مانع انتشار این انتفاضه در بخشهای مختلف کرانه باختری می‌شود. دستگاه امنیتی به‌شدت با دستگاه امنیتی رژیم صهیونیستی همکاری می‌کند و انتفاضه را محاصره کرده است تا انتفاضه منتشر نشود. ما در کرانه باختری به یک رهبری نیاز داریم که انتفاضه را رهبری کند که رهبر آن ابومازن است که خود مانع انتفاضه است. تشکیلات خودگردان مهره‌ای در دست رژیم صهیونیستی است. امروز 40 تا 45 درصد بودجه تشکیلات خودگردان مصروف دستگاه امنیتی‌ای می‌شود که خود با هماهنگی امنیتی مانع انتفاضه شده است.
3. چالش بهره‌برداری: در این انتفاضه یک برنامه سیاسی و مدیریت واحد وجود ندارد که آن را اداره کند و از آن به‌شکل درست بهره برداری کند و هماهنگی بین گروه‌های سیاسی ایجاد کند.
دو چالش خارجی انتفاضه
مؤلف کتاب قضیه فلسطین، پیشینه تاریخی و تحولات معاصر در مورد چالش‌های خارجی انتفاضه سوم گفت: در خارج از فلسطین چالش‌هایی وجود دارد که بر سختی کار می‌افزاید. آنچه باید به آن اشاره کنم این است که رژیم صهیونیستی در آسوده‌ترین وضعیت به سر می‌برد. منطقه به پرونده‌های منطقه‌ای مهمی مثل یمن، سوریه و عراق مشغول است و این باعث شده است که فلسطین مورد توجه قرار نگیرد. دومین چالش خارجی و جدی، تجاهل و نادیده انگاری تعمدی از سوی رسانه‌های عربی و غربی منطقه در مورد مسئله فلسطین است و مردم را از فلسطین دور می‌کنند و این پیشبرد انتفاضه را با مشکل روبه‌رو کرده است.
رئیس مرکز الزیتونه در مورد فرآیند سازش در وضعیت کنونی گفت: با وجود اینکه چالش‌هایی که انتفاضه را تهدید می‌کند، فرآیند سازش تشکیلات خودگردان به بن‌بست رسیده است و اینکه روند سازش به نتیجه نرسیده است موجب ناامیدی آنها شده است و حتی از نگاه خود آنها هم کار دیگر ادامه‌دادنی نیست. دیدگاه تشکیل دو کشور هم شکست خورده است. دیوار حائل و افزایش شهرک‌ها از 250 به 750 خود به ناامیدی مردم و تشکیلات خودگردان منجر شده است لذا این موجب شده که مردم به انتفاضه نگاه مجددی داشته باشند و به‌سمت مقاومت مردمی و انتفاضه مردمی پیش بروند.
وی در مورد آینده انتفاضه کنونی دو سناریو را برشمرد و گفت: اینکه ما به چه‌سمتی پیش می‌رویم، در مقابل دو سناریو قرار داریم: یا مردم کرانه باختری می‌توانند هماهنگی امنیتی تشکیلات خودگردان را بشکنند و خواسته خود را بر آنها تحمیل کنند و تشکیلات خودگردان به این نتیجه برسد که دیگر ادامه هماهنگی امنیتی ممکن نیست و یا اینکه آنها این محاصره را ادامه دهند و انتفاضه را به شکست بکشانند که این به‌خاطر سختی شرایط کرانه باختری محتمل است اما اگر این‌گونه شود تنها انفجار را به تأخیر انداخته‌اند و قطعاً انتفاضه بزرگتری را به‌همراه خواهد داشت.
رژیم صهیونیستی آمادگی حمله به نوار غزه را ندارد
صالح در پاسخ به سؤالی در مورد احتمال حمله رژیم صهیونیستی به نوار غزه با هدف خاموش کردن انتفاضه گفت: با توجه به حوادث منطقه انگیزه و مشوقی برای حمله وجود ندارد و رژیم صهیونیستی نیز برای حمله به نوار غزه آماده نیست. آنها وانمود می‌کنند که می‌خواهند حمله کنند و این برای اعمال فشار بیشتر است. این یک جنگ روانی بیش نیست اما اگر در آینده اوضاع از کنترل خارج شود ممکن است این حمله صورت بگیرد.
همه‌چیز در کرانه باختری تحت کنترل است
نویسنده کتاب «قضیه فلسطین، پیشینه تاریخی و تحولات معاصر» در ادامه گفت: رژیم صهیونیستی تمام روزنه‌های کرانه باختری را بسته است، از سوی دیگر مسئله مهم پشتیبانی لجستیک است که نیاز به رساندن کمک دارد، اینها باید از مرز وارد شود ولی در کرانه باختری حتی نفس کشیدن ممنوع است و حتی یک پرنده نمی‌تواند بدون اجازه پرواز کند و همه‌چیز تحت محاصره است و برابری بین دو طرف وجود ندارد. مقاومت به وظیفه خود عمل می‌کند ولی ما از پشتوانه در کرانه باختری محروم هستیم. چالش‌های انتفاضه نگذاشته از بستر موجود به‌خوبی استفاده کنیم.
وی افزود: ما در مورد مسئله بهره برداری و مدیریت در دو امر نگرش و رهبری در فلسطین مشکل داریم. مورخان همواره نوشته‌اند این ملت فلسطین هستند که رهبران خود را رهبری می‌کنند. سازمان آزادی‌بخش که تنها نماینده قانونی ملت فلسطین است در حال حاضر در اتاق احیا به سر می‌برد و این بحرانی حقیقی است. در آشتی ملی فلسطین 5 پرونده اصلی وجود دارد که سه پرونده آن به هیچ وجه حل نخواهند شد؛ پرونده امنیتی، پرونده دولت وحدت ملی و پرونده انتخابات به هیچ وجه در وضعیت کنونی حل نخواهند شد. باید مسئله سازمان آزادی‌بخش فلسطین نماینده کامل ملت فلسطین باشد ولی این‌طور نیست، این راه درست برای ورود به حل مسئله اختلافات داخلی و آشتی ملی فلسطین است.
انتهای پیام/ر*
