رد توافق ایران در کنگره به منزوی شدن آمریکا می‌انجامد

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، «ریچارد هاس» رئیس شورای روابط خارجی و از مقامات اسبق وزارت خارجه آمریکا در جلسه استماع کمیته نیروهای مسلح مجلس سنای آمریکا با عنوان «برنامه جامع اقدام مشترک و توازن نظامی در خاورمیانه» گفت: توافق هسته ای با ایران مشکلات ناشی از قابلیت های اتمی حقیقی و بالقوه این کشور را حل و فصل نمی کند.

هاس گفت: این توافق همانند هر توافق دیگری یک سازش است که مملو از مواردی است که از نظر امنیت ملی آمریکا جذاب به نظر می رسد و هم مواردی دیگر دارد که اینگونه نیستند. از یک طرف این توافق محدودیتهای قابل توجهی بر حیطه اتمی ایران برای مدت 10 تا 15 سال ایجاد می کند و از طرف دیگر فعالیت های ایران برای پیشبرد اهداف امنیت ملی این کشور را در منطقه که بسیاری از آنها با راهبرد ما سازگار نیستند، تسهیل می کند. این توافق همچنین مسائل و مشکلات ناشی از قابلیت های اتمی حقیقی و بالقوه ایران را حل و فصل نمی کند. بسیاری از این مشکلات و از جمله شمار و کیفیت سانتریفیوژها پس از یک دهه و با پایان محدودیت ها بیشتر می شوند.

امکان دستیابی به توافق بهتر وجود داشت

وی افزود: من در این مذاکرات حضور نداشتم و از بندهای محرمانه آن نیز اطلاع ندارم. اما دیدگاه من این است که می شد به توافقی بهتر دست یافت و این کار باید انجام شود. من بر اساس توافق موجود به بیان دیدگاه های خود می پردازم. بر این باورم که بر اساس شایستگی های این توافق درباره آن قضاوت کرد نه باید و نبایدها و این که امیدوار باشیم که این توافق ممکن است سبب تعدیل ایران شود.

این مقام اسبق وزارت خارجه آمریکا ادامه داد: البته این امکان وجود دارد اما این توافق نامه در عین حال می تواند تأثیرات معکوسی داشته باشد. نمی توانیم مطمئن شویم آیا ایران را می توان تغییر داد یا خیر. از این رو، تنها چیزی که در حال حاضر می توان بر روی آن تکیه کرد دسترسی به مفاد توافق است تا بتوان تا جای ممکن تأثیرات آن را بر قابلیت های ایران سنجید.

وی افزود: می خواهم بر سه موضوع متمرکز شوم؛ ابعاد هسته ای همان گونه که در توافق نامه به صورت مفصل بدان پرداخته شده است، موضوعات منطقه ای و موضوعات هسته ای در درازمدت. نگرانی های قابل درکی درباره پایبندی ایران به مفاد توافق نامه وجود دارد.

هاس گفت: پایبندی را نمی توان با توجه به پیشینه ایران در گمراه کردن آژانس بین المللی انرژی اتمی ، نبود اطلاعات کافی درباره فعالیت های هسته ای ایران در گذشته، زمانی که به ایران اجازه می دهد در دسترسی بازرسان به تأسیساتش تأخیر ایجاد کند و مشکلاتی که احتمالا در روند اعمال دوباره تحریم ها ایجاد خواهند شد، سنجید.

رئیس شورای روابط خارجی آمریکا ادامه داد: پیش بینی من بر این اساس است که ایران ممکن است برای فریبکاری وسوسه شود البته نه در سطحی که سبب اعمال دوباره تحریم ها یا حمله نظامی شود.

ایرانی‌ها از این توافق منافع زیادی می‌برند

وی افزود: باید اضافه کنم که دلیل این پیش بینی این است که بر این باورم که منافع قابل توجهی از این توافق نامه عاید ایران می شود و اگر پایبندی به مفاد توافق نامه سبب شود سود بیشتری عاید تهران شود، این کار را خواهد کرد. اما نمی توان بر روی این ها حساب کرد و ممکن است این فرضیات اشتباه باشد که بدین معناست آمریکا باید ایران را در جریان مجازات های ناشی از عدم پایبندی و همچنین موضع خود آمریکا در اجرای این مجازات ها در صورت لزوم قرار دهد.
من بر این باورم که واکنش به عدم پایبندی به مفاد توافق نامه هسته ای شامل اعمال دوباره تحریم هاست و هر گونه اقدام نظامی از سوی ما بر اساس تلاش ایران در فرار هسته ای خواهد بود.

هاس در خصوص جمع بندی مذاکرات وین و تاثیر آن بر اوضاع خاورمیانه گفت: ابعاد منطقه ای این توافق بسیار پیچیده تر است و سبب بروز مشکلاتی خواهد شد. ایران یک قدرت است که در پی ایفای نقشی مهم و مبتنی بر استیلا در منطقه است.

وی گفت: کاهش تحریم های اعمال شده بر ایران سبب می شود تهران ابزارهای بیشتری برای دنبال کردن اهدافش به دست آورد از جمله کمک به شیعیان و تأمین مالی نیروهای نیابتی از قبیل حزب الله و حماس، تقویت دولت دمشق و افزایش تنش های فرقه گرایانه در عراق از طریق حمایت بی قید و شرط از دولت و شبه نظامیان شیعه در این کشور. توافق نامه هسته ای سبب گسترش جنگ داخلی سوریه می شود زیرا ایران منابع جدید برای حمایت از دولت اسد به دست خواهد آورد. امیدوارم ایران به بررسی این موضوع بپردازد که ادامه باقی ماندن اسد بر سر قدرت در سوریه تنها سبب دامن زدن به درگیری خواهد شد که سبب ایجاد فرصت هایی برای عضو گیری گروه داعش می شود، همان گروهی که مقامات ایرانی به درستی آن را تهدیدی برای خود و منطقه می دانند. متأسفانه، چنین تغییری در دیدگاه و سیاست در بهترین حالت ممکن به زمان زیادی نیاز دارد.

مقام سابق وزارت خارجه آمریکا افزود: آمریکا باید به پیشبرد سیاستی در منطقه بپردازد که می توان سبب مقابله با ایرانی شود که تهاجمی تر است و قابلیت های بیشتری در اختیار دارد. واقع گرایانه نیست اگر بخواهیم سیاستی جامع را از سوی آمریکا برای بخشی از جهان متصور شویم که به صورت مداوم با چالش هایی مواجه خواهد بود. همان گونه که در مقالات دیگر اعلام کردم، منطقه خاورمیانه (غرب آسیا) در دوران تلاطم جدیدی از جنگ به سر می برد که در آن سیاست و مذهب تنها سبب افزایش دامنه درگیری ها در داخل مرزهای منطقه و فراتر از آن برای چند دهه می شود و نتیجه آن در مقایسه با قرن گذشته بسیار متفاوت خواهد بود.

تشکیل جبهه مخالف اسد کند است

وی سپس به ارائه نظرات خود درباره برخی از این چالش ها پرداخت و گفت: در عراق، پیشنهاد من این است که آمریکا روابط اطلاعاتی، نظامی، اقتصادی و سیاسی خود را هم با کردها و هم با قبایل سنی در غرب افزایش دهد. با گذشت زمان، این اقدام سبب پیشرفت تدریجی در جدال علیه گروه داعش می شود.

 چشم اندازها درباره پیشرفت در سوریه ضعیف تر هستند. تلاش برای تشکیل جبهه مخالف در مقابل دولت و دیگر گروه ها از جمله داعش کند و دشوار است و امکان موفقیت در آن نیز کم است. تلاش های دیپلماتیک برای برکناری اسد از قدرت و روی کار آوردن دولتی دیگر ارزش امتحان کردن را دارد.

هاس افزود: دولت های اروپایی احتمالا از این تلاش ها حمایت خواهند کرد و نخستین آزمون پیش رو در این باره قدرت پذیرش روسیه است. اگر این اتفاق رخ دهد، سپس باید خواستار ایجاد رویکردی مشترک در قبال ایران شویم.

وی تاکید کرد: در این جا می خواهم به دو نکته اشاره کنم. نخست این که، همان قدر که برکناری اسد از قدرت مهم است،‌ روی کار آمدن دولتی جایگزین که قابل اطمینان است نیز اهمیت دارد. نه تنها ایران و روسیه بر این موضوع تأکید خواهند کرد بلکه آمریکا نیر باید همین درخواست را داشته باشد.

رئیس شورای روابط خارجی آمریکا همچنین گفت: تنها در صورتی که دولتی قابل اتکا در سوریه بر سر کار آید، می توان اطمینان حاصل کرد که شرایطی برای بهره برداری شورشیان داعش و ایجاد خلافت اسلامی با پایتختی دمشق و قتل عام علویان و مسیحیان فراهم نخواهد شد.

هاس افزود: استقرار نیروهای چند ملیتی در این کشور نیز ضروری به نظر می رسد. دوم آن که، چنین سناریویی مستلزم اتخاذ یک رویکرد دیپلماتیک در قبال ایران است. این رویکرد نباید سبب بروز مشکلات شود. اختلافات با تهران در زمینه هسته ای و دیگر موضوعات نباید مانع از تلاش های دیپلماتیک و همکاری ها شود زیرا موضوع منافع مطرح است. سوریه یکی از زمینه های همکاری (بین ایران و آمریکا) محسوب می شود همانند افغانستان. اما چنین تلاش دیپلماتیکی نباید مانع از اقدامات آمریکا در زمینه ممانعت از ارسال تسلیحات از سوی ایران برای دولت ها یا بازیگان غیر دولتی شود.

به عربستان تضمین امنیتی داده شود

وی در این باره ادامه داد این گشایش دیپلماتیک همچنین نباید سبب محدودیت آمریکا در واکنش نشان دادن به تحولات سیاسی داخلی در ایران شود.
تحریم های جدید باید بر اساس اقدامات ایران در زمینه هسته ای و همچنین در نظر گرفتن منافع آمریکا اعمال شوند.

این مقام سابق وزارت خارجه آمریکا گفت: باید رایزنی های نزدیکی با عربستان سعودی بر سر برخی سیاست ها از جمله درباره سوریه انجام شود. اما سه موضوع باید در مذاکرات آمریکا و عربستان سعودی مد نظر قرار گیرد. نخست این که آمریکا باید برای دلسرد کردن عربستان و دیگر کشورها از توسعه گزینه هسته ای در مقابل ایران تلاش کند.

هاس افزود: اگر خاورمیانه مملو از مواد هسته ای شود و این مواد به دست رژیم های بی ثبات بیفتد با یک کابوس رو به رو خواهیم بود. درباره ایران باید اعلام شود این کشور نمی تواند بیشتر از سطح خاصی غنی سازی انجام دهد . همچنین باید به عربستان سعودی و دیگر کشورها تضمین های امنیتی داده شود.

دوم آن که، سعودی ها باید برای بازنگری در سیاست جاه طلبانه کنونی خود در یمن -که به نظر می رسد پر هزینه و ناموفق است- ترغیب شوند. دولت عربستان سعودی باید بر روی مهار کردن تهدید های داخلی امنیتی خود متمرکز شود.

و سوم آن که، واشنگتن و ریاض باید به گفتگوهای خود در زمینه انرژی ادامه دهند زیرا پایین نگه داشتن بهای نفت در بازارهای جهانی یکی از روش های محدود کردن ظرفیت ایران برای دنبال کردن برنامه ها و سیاست هایی است که به منافع آمریکا و عربستان سعودی آسیب می زند.
توافق هسته ای با ایران سبب تغییر این واقعیت نمی شود که مصر در حال دنبال کردن یک مسیر سیاسی است که بر اساس آن احتمال رسیدن به ثبات پایدار بعید است یا این که اردن برای مقابله با موج ورود پناه جویان به کمک نیاز خواهد داشت.

وی افزود: اعتماد راهبردی به اسرائیل یک امر مسلم محسوب می شود زیرا سبب اطمینان دادن به اسرائیل و دیگر دوستانمان در منطقه درباره مقابله با تهدید های امنیتی می شود. (موضوع این نیست که این تهدید ها از ایران، گروه داعش یا بازیگری دیگر نشأت می گیرد.) آمریکا همچنین باید از ترکیه به سبب حمله به کردها و صدور مجوز برای استفاده از خاکش برای عضو گیری و انتقال نیرو به سوریه برای پیوستن به گروه داعش، انتقاد کند.

نگرانی سوم مرتبط با توافق هسته ای ایران از قابلیت های این کشور در میان مدت و درازمدت نشأت می گیرد.

هاس گفت: این که نباید به ایران اجازه ساخت یک یا چند بمب داده شود امری ضروری اما ناکافی است. همچنین نباید به این کشور اجازه در اختیار داشتن زرادخانه ای بزرگ از تسلیحات داده شود. در این زمینه باید رایزنی ها با دولت های اروپایی و منطقه ای آغاز شود. استفاده از گزینه اعمال تحریم ها، اقدام مخفی و توسل به نیروی نظامی باید در متن توافق نامه هسته ای وجود داشته باشد.

وی افزود می دانم که اعضای کنگره مسئولیت رأی گیری درباره توافق نامه ایران را دارند. همان گونه که اعلام کردم، این یک توافق نامه ناقص است. اما موضوعی که برای اعضای کنگره مطرح است این نیست که آیا این توافق خوب یا بد است بلکه آنها باید به بررسی این موضوع بپردازند که آیا این توافق نامه به نفع آمریکاست یا به ضرر آن.

رد توافق در آمریکا ما را منزوی می‌کند

مقام سابق وزارت خارجه آمریکا گفت: باید دریافت که تصویب قطعنامه ای در رد این توافق -کسب حمایت کافی برای باطل کردن حق وتوی رئیس جمهور- با اشکالات اساسی مواجه است.نخست آن که، این اقدام به ایران اجازه خواهد داد فعالیت های هسته ای خود را به روشی مهار ناپذیر از سر بگیرد.

همچنین آمریکا با گزینه دشواری رو به رو خواهد بود. این که آیا باید با کشوری در آستانه هسته ای شدن یا کشوری هسته ای کنار بیاید یا این که علیه این کشور از گزینه نظامی استفاده کند.

دوم آن که، آمریکا با اقدام یکجانبه در این ارتباط خود را در معرض اتهام قرار می دهدو اعمال تحریم های یکجانبه سبب آسیب رسیدن به ایران می شود اما نه به آن اندازه که سبب تغییر اساس برنامه های هسته ای این کشور شود.

سوم آن که، رد توافق هسته ای ایران و درخواست برای آغاز دوباره مذاکرات هسته ای با هدف دست یابی به توافقی بهتر یک گزینه واقعی محسوب نمی شود زیرا از حمایت های بین المللی کافی برخوردار نخواهد بود.

هاس تاکید کرد: از این حیث، آمریکا احتمالا سبب منزوی شدن خودش می شود نه ایران. و چهارم آن که، رد توافق نامه هسته ای ایران سبب افزایش سوالات و شک و تردید ها درباره ناکارآمدی سیاست های آمریکا می شود. گزینه جایگزین رد توافق نامه هسته ای، دادن رأی مثبت به آن است.

مشکل مرتبط با رد توافق نامه هسته ای این است که این اقدام سبب بر طرف شدن مشکلات جدی مرتبط با توافق نمی شود. اجازه دهید یک راه سوم را پیشنهاد کنم.

آنچه که من به قانون گذاران پیشنهاد می کنم این است که بررسی کنند آیا تصویب توافق هسته ای با سیاست های طراحی شده برای جبران ضعف ها و تغییر روند پیامدهای توافق هسته ای مرتبط است یا خیر. کنگره و رئیس جمهور باید به نتیجه ای مشترک درباره مقابله با ایران در صورت عدم پایبندی به مفاد توافق نامه و فعالیت های منطقه ای ایران و پیشرفت هسته ای این کشور در طولانی مدت برسند.

انتهای پیام/پ