امیدواریم «شهرستان ادب» ذخیره قبر و قیامت ما باشد
خبرگزاری تسنیم: روز گذشته از فعالان مؤسسه شهرستان ادب تقدیر به عمل آمد. مؤدب، مدیرعامل این مؤسسه حرف حکیمانه‌ای زد که شاید خلوص این حرف دلیل موفقیت آنان باشد. او گفت: امیدواریم «شهرستان ادب» ذخیره قبر و قیامت ما باشد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسینم، موسسه فرهنگی هنری «شهرستان ادب»، دیر زمانی نیست که تاسیس شده است، اما در همین مدت کوتاه تبدیل به محفلی برای گردهمایی و فعالیت نسل جدیدی از فعالان ادبیات ایرانی شده است.
رهبر معظم انقلاب در جریان بازدید از نمایشگاه کتاب تهران در غرفه این موسسه حضور پیدا کردند و درباره فعالیتهای آنها ابراز رضایت کردند. ایشان در دیدار امسال شاعران نیز به فعالیتهای این موسسه در به وجود آوردن محفلی برای گردهمایی دانش‌آموزان و جوانان برای فعالیتهای ادبی اشاره داشتند.
از همین رو و به دنبال تجلیل از فعالیتهای خودجوش در عرصه فرهنگ، خبرگزاری تسنیم، در مراسمی از مسئولان و موسسان این موسسه تجلیل و قدردانی کرد. در این مراسم اسماعیل امینی، مصطفی محدثی خراسانی و ناصر فیض به نمایندگی از جامعه شعری کشور به ارزیابی فعالیتهای موسسه شهرستان ادب پرداختند.
همچنین علی محمد مودب مدیرعامل موسسه، محمدمهدی سیار مدیر دفتر پژوهش ، علی‌اصغر عزتی پاک مدیر دفتر داستان، میلاد عرفان پور مدیر دفتر شعر، علی داوودی مدیر دفتر انتشارات و حسین نعمتی از فعالان ادبی و اعضای فرهنگی موسسه «شهرستان ادب» نیز سخنانی را درباره فعالیتهای خود در این موسسه بیان کردند.
عباس درویش‌توانگر قائم مقام خبرگزاری تسنیم در ابتدای این نشست ضمن خوشامدگویی به اهالی موسسه شهرستان ادب گفت: نگاه تسنیم به حوزه فرهنگ و به ویژه شعر جز تأکیدات حضرت آقا در حوزه شعر و انتظاری که از شعرا و هنرمندان برای داشتن نگاه ارزشی و ورود به مسائل در بزنگاه‌های حساس دارند، نیست. رهبر انقلاب تأکید دارند که صرفاً هنر برای هنر معنا ندارد و هنر در خدمت انقلاب و طرفدارای از ارزش‌های انقلابی ارزشمند است.
وی ادامه داد: خوشحالیم که در خدمت جمعی هستیم که به فرمایش رهبر انقلاب در عرصه فرهنگ عمل کرده و در فراز و فرودهای انقلاب در کنار رهبری، مردم، ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب بودند.
توانگر همچنین از شاعران و مسئولان موسسه شهرستان ادب خواست تا روی کمک خبرگزاری تسنیم در پیمودن این مسیر حساب کنند و گفت: تسنیم از جریان‌سازی نیروهای انقلابی امثال شما حمایت خواهد کرد. تسنیم را خانه خود بدانید.
مصطفی محدثی‌خراسانی شاعر نیز در سخنانی با اشاره به آزمون و خطاهایی که در سی و چند سال پس از پیروزی انقلاب در حوزه فرهنگ انجام شده است، گفت: طرح‌های مختلفی در این سالیان ارائه شده که عمدتاً به نتیجه نرسیده است.
وی از فعالیت موسسه شهرستان ادب به عنوان موفقیتی نام برد که به عنوان یک طرح اساسی در حوزه فرهنگ مطرح و به سرانجام رسید.
شهرستان ادب از آزمون و خطاها و تجربیات گذشته بهره گرفته است
محدثی نقطه مثبت فعالیت شهرستان ادب در حوزه آموزش را بهره بردن از نتیجه تمام آزمون و خطاها و تجاربی دانست که از گذشته در حوزه شعر بر جای مانده است و گفت: موسسه شهرستان ادب با مطالعه دقیق توانست کاری موفق را آغاز و به انجام برساند. کاری که هنوز هم در حال حرکت است. دوستان ما فعالیتی در حوزه آموزش شعر انجام دادند که خالی از نقایص گذشته بود.
نهادهای فعال فرهنگی چیزی نمی‌کارند، حاصل تلاش شاعران را برداشت می‌کنند
وی افزود: شهرستان ادب بر اساس بخشنامه و شرح وظایف شروع به کار نکرد، این مجموعه از احساس مسئولیت و عشق جوشیده و شرح وظایف خود را بر اساس این جوشش نوشته و پیش برده است.در رابطه با شعر در کشور ما نهادهای بسیاری مدعی هستند که بزرگترین آنها وزارت ارشاد و حوزه هنری است، اما این نهادها همگی برداشت محصول می‌کنند، هیچ کدام برای کاشت کاری انجام نمی‌دهند، بلکه حاصل تلاش خودجوش شاعران را برداشت می‌کنند، هیچ کدام سیاست‌گذاری کلان در حوزه شعر ندارند.
استراتژی مشخصی برای شعر در حوزه فرهنگ تعریف نشده است
محدثی خراسانی با بیان این مطلب که استراتژی مشخصی برای شعر در حوزه فرهنگ تعریف نشده است، گفت: وزارت ارشاد با عنوان پرطمطراقش جشنواره‌ای را به نام شعر فجر برگزار میکند که شرکت گاز نیز می‌تواند مشابه آن را برگزار کند. متأسفانه بودجه‌هایی که باید صرف کارهای زیربنایی و کشف استعدادهای جوان و آموزش این استعدادها شود، صرف کارهایی می‌شود که به درد بیلان کاری می‌خورند.
نهادی که بنیادین در حوزه فرهنگ کار کند، نداریم
وی افزود: نهادهایی که بودجه‌هایشان را صرف کارهای نمایشی و صرفاً برای ارئه گزارش کنند، زیاد در کشور داریم، اما نهادی که بنیادین فعالیت کند، به تعداد محدود داریم. شهرستان ادب یکی از این مراکز است.
این شاعر با اشاره به سال‌های فعالیت خود در برگزاری دوره‌های آموزشی در استان خراسان به مقایسه فضاهای آموزشی شعر در گذشته و امروز پرداخت و گفت: در شرایط گذشته ما مکمل بچه‌ها بودیم، و فضاهایی که وجود نداشت را ایجاد می‌کردیم، اما اکنون با توجه به آموزش‌های عجیب و غریب مجازی ضرورت فضاهایی از این دست 100 برابر شده است، فضاهایی که تجربیات در خلال آن منتقل شود. اکنون برخی آموزش‌هایی که در فضای مجازی داده می‌شود، ذات استعداد بچه‌ها را خراب میکند.
بسیاری از نهادهای انقلابی به تدریج خنثی شده و به دستگاه اداری تبدیل شدند
اسماعیل امینی شاعر و طنزپرداز در این مراسم سخنان خود را با پرداختن به اینکه در سال‌های گذشته تمام نهادهای انقلابی ما به تدریج به نظام‌های اداری تبدیل شدند، آغاز کرد و گفت: نتیجه نیز این شد که اندک اندک از وظایف انقلابی خود فاصله گرفته و به دستگاه اداری محافظه کار تبدیل شده و کارمند استخدام کردند. بسیاری از نهادهای انقلابی به تدریج خنثی شده و به نهاد اداری تبدیل شده‌اند، بنابراین برای پیشبرد اهداف انقلاب باید دستگاه دیگری ایجاد می‌شد.
وی ادامه داد: برای نمونه حوزه هنر و اندیشه اسلامی از نهادهای انقلابی بود که بعداً به دستگاه اداری تبدیل شد، برخی دیگر هم جناحی شدند و طبعاً کارایی اولیه را از دست دادند. طبیعی است نهادی که تعلق حزبی و جناحی دارد، محافظه‌کار می‌شود.
موفقیت شهرستان ادب به دلیل مصون ماندن از حزبی شدن و تبدیل به دستگاه اداری است
امینی ادامه داد: شهرستان ادب تاکنون از این دو آفت یعنی تبدیل شدن به دستگاه اداری و حزبی و جناحی شدن مصون مانده است. از همین رو نیز موفق بوده است. البته بیم این وجود دارد که بعد از توفیق یافتن به این دو ورطه دچار شود، بنابراین باید مواظب بود.
ترویج ارزش‌ها شغل شهرستان ادبی‌ها نیست، بلکه عشقشان است
این دکترای ادبیات فارسی تصریح کرد: سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران نیز جزو نهادهای انقلابی بود که بعدا به دستگاه اداری تبدیل شد و الان مجبور است تمامی درآمد خود را صرف هزینه حقوق کارمندان کند. اما شهرستان ادب هر چه پول در می‌آورد، برای برنامه‌هایش هزینه میکند. دوستان شهرستان ادب همه اهلیت دارند و شغلشان این نیست. ترویج ارزش‌ها را شغل قرار ندادند، بلکه این عشقشان است. تجربه نشان داده که هرجا ترویج ارزش‌ها تبدیل به شغل شد، ایجاد مشکل کرد.
وی با اشاره به فعالیت مرحوم قیصر امین‌پور در مجله سروش نوجوان گفت: زمانی قیصر در مجله سروش یک نهاد انقلابی ایجاد کرده بود و به نوجوانان شعر آموزش می‌داد، اما بعداً این مجله نیز به دستگاه اداری تبدیل شد، قیصر اخراج شد و در نهایت مجله نیز تعطیل شد اما بعد از درگذشت قیصر همین سروش، ویژه‌نامه منتشر کرد و او را همکار خود خواند.
امینی تصریح کرد: شهرستان ادب اعتماد جوانان شاعر را جمع کرده است و برای این کار زبان صداقت را برگزیده است. آنها قصد ندارند، سرمایه‌های فکری بچه‌های نوجوان را صرف فعالیتهای حزبی کنند، آنها توانسته‌اند با نوجوانان و با جوان‌هایی اهل ادبیات ارتباط برقرار کنند، از طرف دیگر آنها توانستند با اساتید ادبیات نیز ارتباط برقرار کنند، در حالیکه به لحاظ دستمزدها و جاذبه‌های مادی شهرستان ادب نمی‌تواند با دیگر مراکز مقایسه شود.
او با بیان این عبارت که «ان‌شاء‌الله شهرستان ادب تبدیل به نهاد اداری نشود»، درباره نوع فعالیت آموزشی شهرستان ادب در مقایسه با دیگر مراکز آموزشی و فضای مجازی گفت: کار آموزش تنها انتقال اطلاعات نیست، اگر چنین بود بدون دانشگاه رفتن می‌توانستیم، تمامی دروس را در نت جستجو کرده و مطالعه کنیم. بخش مهمی از تعلیم و تربیت انتقال تجربه‌هاست که نت نمی‌تواند از عهده آن برآید.
شهرستان ادب سلوک شاعرانه را نیز می‌آموزد
امینی گفت: بخش دیگری نیز سلوک شاعرانه و رفتارهای انسانی و اجتماعی و اخلاقی یک شاعر است، که شهرستان ادب به خوبی در حال انتقال این سلوک است. شهرستان ادب در اردوهایی که برگزار میکند، موجب می‌شود که شاعران جوان و پیشکسوت مدتی را در کنار هم زندگی کنند و از این طریق تجربه‌های یک نسل به نسل دیگر منتقل شود.
تعلیم در آموزش و پرورش پررنگ شده و تربیت مغفول مانده است
وی ادامه داد: این اقدام حتی در نظام آموزش و پرورش ما نیز فراموش شده است، اکنون نظام آموزشی ما کارش این شده که چیزهایی را بیاموزد که دانش‌آموز بتواند تست بزند، به عبارت دیگر قسمت تعلیم پررنگ شده و تربیت فراموش شده است.
حسین نعمتی از فعالان موسسه شهرستان ادب از سخنرانان این نشست بود، او در سخنانش یکی از دلایل موفقیت شهرستان ادب را این دانست که همه اهالی آن از جنس ادبیات هستند و گفت: این یعنی اینکه دقیقا‌ً جایگاهشان به رغم جوانی، جایگاه مناسبی است. اهالی شعر، جوان‌ترها و اساتید به واسطه اعتباری که این موسسه پیدا کرد، به این گروه اعتماد کردند و امروز با آن بیگانه نیستند.
«شهرستان ادب» حرکتی خودجوش از جوان‌هایی بود که ادبیات برای آنها محوریت داشت
وی ادامه داد: آغاز این یک حرکت خودجوش از جوان‌هایی بود که عاشق شعر و داستان بودند، ادبیات برای آنها محوریت داشت. ما در این سال‌ها، فعالیتمان را چیزی بیش از آنچه انجام شده نشان ندادیم و به ارائه بیلان کاری نپرداختیم. اگرچه امکانش فراهم بود.
مدیریت فرهنگی در شهرستان ادب گرفتار کلیشه‌ها نیست
نعمتی بخش عمده‌ای از ویژگی‌های موسسه شهرستان ادب را قابل ارزیابی رسانه‌ای ندانست و گفت: شهرستان ادب نوعی سبک مدیریت فرهنگی ایجاد کرد که در جای خود قابل بررسی است و پیش از آن نمونه‌اش کمتر یافت می‌شد. در مواردی ما نماز صبح را در موسسه می‌خواندیم و پس از آن جلسه رسمی را آغاز می‌کردیم، اینگونه نبود که مثل ادارات ساعت کاری داشته باشیم. مدیریت فرهنگی در شهرستان ادب گرفتار کلیشه‌ها نیست.
وی افزود: ما نیامدیم استعدادهای خودجوش را به عنوان خروجی خود نشان دهیم، اکنون هم هیچ ادعایی نداریم که این گروه از شاعران یا نویسندگان را ما پرورش داده‌ایم. افراد بسیار با استعدادی درون مجموعه شهرستان ادب حضور دارند، دوتن از کارشناسان ما رتبه اول و سوم دکترای ادبیات فارسی را کسب کرده‌اند.
شهرستان ادب به جای دیده شدن خود، می‌خواهد تا سایر هم‌نسلان دیده نشده، دیده شوند
نعمتی با بیان این مطلب که موسسه شهرستان ادب از دیده شدن خود گذشته تا سایر هم‌نسلان و یا بزرگترهایی که کمتر دیده شدند، دیده شوند، گفت: برای ما مهم این است که مدل شهرستان ادب به موسسات دیگر نیز تعمیم داده شود، شهرستان ادب نیازمند مجموعه‌هایی است که حرف‌ها و دغدغه‌هایش را درک کنند، دغدغه‌هایی از جنس او داشته باشند، حامیانی که بین موسساتی که دغدغه ادبیات دارند و میان ایشان و موسساتی که دغدغه بیلان کاری دارند، تفکیک قائل شوند.
وی با بیان این مطلب که ما هنوز در حوزه مدیریت فرهنگی برای یک قرار ملاقات با مدیر فرهنگی مشکل داریم و مدیران فرهنگی ما هنوز ادبیات تعامل با موسسات را نیاموخته‌اند، گفت: شهرستان ادب با وجود یک عقبه 500 نفره از شاعران توانمند و استعدادها در پشت سر خود هنوز مورد توجه مسئولان نیست. با این حال پیش بینی ما این است که موسسه در 5 سال دوم فعالیت خود در عرصه بین‌المللی فعال شود. همان طور که اکنون با برخی از گروه‌ها در خارج از کشور این ارتباط را برقرار کرده است.
همیشه اهالی فرهنگ را از کار اجرایی ترساندند
ناصر فیض، شاعر طنزپرداز و مدیر دفتر طنز حوزه هنری، در این مراسم با اشاره به تأثیرگذاری شهرستان ادب در جریان ادبی کشور گفت: همیشه اهالی فرهنگ را از این موضوع ترسانده‌اند که اگر کار اجرایی انجام بدهند، از انجام کار هنری بازمی‌مانند، یعنی همیشه تلاش بر این بوده که بین اهالی فرهنگ با این قضیه فاصله ایجاد کنند، اما در شهرستان ادب اتفاق جدیدی رخ داد و این امر رخ نداد و با انجام کار اجرایی توسط اهالی این حوزه، انفکاکی بین اهل ادب با کار هنری نیز ایجاد نشد.
وی با بیان اینکه در شهرستان ادب کار به دست اهلش رسیده است، ادامه داد: قرار نیست در شهرستان ادب گزارش‌‌های اداری مرسوم ارائه شود، بلکه شاعران و نویسندگان فعال تلاش می‌کنند تا ثمره کار خود را ببینند. در بسیاری از جاها انجام کار ادبی و هنری به یک نماد تبدیل شده که باید برای آن نشست‌ها و جلسات بیشتری برگزار کنند و در نهایت هدف، منتفع شدن از جوایز مادی است. این در حالی است که در شهرستان ادب همه با علاقه می‌آیند، هرچند امکان دارد که اتفاق مادی هم در روند برگزاری جشنواره‌ها رخ دهد، اما این هدف نیست.
آلاچیق حوزه هنری خراب شد اما شهرستان ادب آرزوی احیایش را محقق کرد
فیض دیگر تفاوت شهرستان ادب را با دیگر مراکز فرهنگی در دست به قلم بودن مدیران آن دانست و یادآور شد: در حوزه هنری آلاچیقی بود که خراب شد، همیشه حسرت می‌خوردم که چرا بار دیگر اساتیدی مانند استاد معلم و دیگران در آن نیستند تا بعد از یک روز کاری به آنجا پناه برد و از حضور اساتید بهره‌مند شد، این اتفاق و آرزو در شهرستان ادب محقق شد. کسانی که در جشنواره‌ها و جوایز ادبی شهرستان ادب شرکت می‌کنند، برای دیدن کسانی می‌آیند که بارها کتاب‌هایشان را خوانده‌اند. در اینجا شرکت‌کنندگان در کنار شعر و ادب، اخلاق و و نوع رفتار با دیگران را می‌آموزد. اینجا به این گونه آموزش داده نمی‌شود که شعر ارزشی فلان ویژگی را دارد، بلکه فضا به این صورت است که خود شاعران شرکت‌کننده تلاش دارند تا خود را به سطح قابل قبولی برسانند.
شهرستان ادب، خیر الموجودین ادب و فرهنگ است
وی با بیان اینکه چقدر خوب است که شهرستان ادب تنها به عنوان جایی که این روند را ایجاد کرده است، نباشد و دیگران هم با نگاه رفاقتی و نه رقابتی وارد این فاز شوند، ادامه داد: هدف ما از انتشار آثار و دیگر فعالیت‌ها این است که می‌خواهیم سطح توقعات را در این زمینه بالا ببریم که کارهای انجام شده بعد از شهرستان ادب، کارهایی با کیفیت بالاتری باشد. به عبارت دیگر شهرستان ادب خیر الموجودین در حوزه ادب و فرهنگ است تا کارهای پایین‌تری که بعد از این انجام می‌شود، به مثابه کاری باشد که انجام نشده است. الگوی شهرستان ادب موفق بوده و خروجی کار هم این را تأیید میکند.
فیض افزود: در شب شعرهایی که در شهرستان ادب برگزار می‌شود، تماماً سروده‌هایی خوانده می‌شود که قوی‌اند و در جاهای دیگر شنیده نمی‌شود. علاوه بر این، شاعران در شهرستان ادب وقت می‌گذارند و تلفنی با شاعران در شهرستان‌ها صحبت می‌کنند و همین کار یک حس شگفتی برای شاعر شهرستان ایجاد میکند که کارش دیده می‌شود و برایش وقت گذاشته شده است.
چرا مسئولان فرهنگی با مسئولان شهرستان ادب جلسه‌ای نمی‌گذارند
وی با بیان اینکه الگوی شهرستان ادب، الگوی موفقی است، گفت: چرا مسئولان فرهنگی با مسئولان شهرستان ادب جلسه‌ای نمی‌گذارند که ببینند شهرستان ادبی‌ها چه کار کرده‌اند تا کار موازی بی‌نتیجه در کشور انجام ندهند؟ شهرستان ادب به گونه‌ای کار کرده که می‌توان به آن حسرت برد. به نظرم نفس الگوسازی از شهرستان ادب مهم است که می‌تواند پس از سه دهه از انقلاب به آن توجه کرد تا آزمون و خطاهای رایج رخ ندهد.
ادبیات، هویت ماست
علی‌محمد مؤدب، مدیر مؤسسه شهرستان ادب، در این مراسم با اشاره به حمایت چند خبرگزاری و تعدادی از سایت‌های خبری از فعالیتهای ادبی کشور گفت: بهترین پشتیبان ما در حوزه ادبی، همین خبرگزاری‌ها بودند که اگر کمک آنها نبود، فعالیتهای انجام شده در این زمینه انعکاس نمی‌یافت. به نظر می‌رسد که سازمان‌ها و نهادهایی مانند صدا و سیما و مراکز اقتصادی و سیاسی بیشتر می‌توانند به کمک جریان ادبی کشور بیایند. ادبیات نیازی به طرفداری‌های سیاسی یا ورزشی و... ندارد، اما آنها بی‌نیاز از ادبیات نیستند. ادبیات هویت ما را تعریف میکند. کسی که با آن آشنا نباشد، ضعف خواهد داشت. تلاش همه ما، ساختن یک روش زندگی، تمدن و مجموعه هماهنگی است که مهمترین اولویت تجلی آن در ادبیات است.
وی ادامه داد: میان مجموعه‌های مؤثر کشور در حمایت از تولید ادبی همکاری‌ای وجود ندارد، هرچند در بعضی موارد خاص اتفاقاتی رخ داده است اما اثرگذار نبوده است. به عنوان نمونه نماینده‌ای در مجلس شعری از آقای دکتر سیار را مطرح کردند و 100 نماینده نامه‌ای را در تشکر از یک شاعر امضا می‌کنند. اما ما بیشتر از این‌ها از نمایندگان مجلس و فعالان سیاسی و اقتصادی توقع داریم که به ادبیات توجه داشته باشند. چرا اگر در کتابی اشتباهی رخ دهد، در مجلس و در مناظرات انتخاباتی هم به آن اعتراض می‌شود، اما این همه کارهای ارزشمند و شایسته، بازتاب آنچنانی ندارند و مورد توجه و تقدیر قرار نمی‌گیرند. انتظار این است که برجستگان حوزه‌های مختلف ادبیات و سیاست و نظامی‌گری به طور جدی ادبیات را پیگیری کنند و آثار و چهره ها و محافل موثر را بشناسند و در هر سطحی که می توانند از تولید ادبیات خلاقانه حمایت کنند.
مدیر مؤسسه شهرستان ادب به روند کار و اهداف مؤسسه متبوعش اشاره کرد و افزود: مهمترین اتفاق در تجربیات ما این بود که ما با شناخت وارد کار شدیم. بچه‌های ما به واسطه این شناخت، نگاه جامعی دارند و می‌دانند که کار ادبی چگونه شکل می‌گیرد. این معرفت، محبت و ارادت و حرمت را به همراه دارد. ما در این سال‌ها بیشترین تلاشمان معطوف به این بوده که اهمیت شعر را در مجموعه تمدنی خودمان نشان دهیم و حرمت مؤلف را پاس بداریم. این دو مقوله در نگاه ما جدی بود که در نهایت هر مؤلف خلاقی با هر سلیقه سیاسی و اجتماعی با ما فعالیت کند. پیش‌فرض این بود که مهمترین آدم‌هایی که در این بازی نفش ایفا می‌کنند، مؤلفان هستند. حفظ حرمت مؤلف بیش از هر کاری شاخصه شهرستان ادب است.
وی ادامه داد: به دنبال این اهداف، توان و امکانات صرف کارهای مهمتری شد و این نتیجه شناخت ما بود. در فعالیتهای معمول ادبی بیشتر همه درگیر استعدادیابی هستند، در حالی که در فضای امروز نیازی به این امر با این گستردگی و اینهمه بودجه و جشنواره موازی نیست. ما بیشتر به این نیازمندیم که بدانیم شاعری که امروز در جشنواره‌ها به عنوان برگزیده معرفی می‌شود، برای رشد و معرفی‌اش چه برنامه‌ای خواهیم داشت و بعد برای اینکه او بتواند تولید کند، چه ایده‌هایی داریم.
ادبیات، هسته تمدن ماست
مؤدب به اهمیت ادبیات در روزگار ما اشاره کرد و گفت: در روزگاری زندگی می‌کنیم که رسانه‌های مختلفی دارند بر سر ما محتوا می‌ریزند و ما هم داریم با وب و بشقاب‌های ماهواره این محتوا را دریافت می‌کنیم. این در حالی است که اگر بچه‌های ما حرف‌هایمان را از خودمان نگیرند، دیگر بچه‌های ما نیستند. سال‌ها برای پرورش آنها زحمت کشیده می‌شود، هزینه صرف می‌شود، اما وقتی بزرگ می‌شوند می‌فهمیم که آب به آسیاب دیگری ریخته‌ایم. در دنیای جدید خط ادبیات، مهمترین خط است. ادبیات هسته تمدن ماست. اگر ادبیات پوینده‌ای نداشته باشیم، در شبکه‌های تلویزیونی آب به آسیاب دیگری خواهیم ریخت. موسیقی، سینما و دیگر شاخه‌های هنری ما بدون دانش و معرفت بومی و ادبیات بومی قوی آسیب‌زا خواهند بود، کما اینکه کارهای بی‌ریشه الآن هم در حال انجام است که بدی‌های فرهنگ غرب مثلاً پوچ‌گرایی را اشاعه می‌دهند. ما کارهای پرهزینه بسیاری در حوزه فرهنگ و هنر و رسانه انجام می‌دهیم، اما هسته اصلی‌ای که همه این‌ها را حمایت میکند و معنی می‌دهد، خط ادبیات است که اگر درست نشود، همه این خط‌ها در اختیار محتوای بیگانه قرار خواهد گرفت.
امیدواریم «شهرستان ادب» به درد قبر و قیامت ما بخورد/عموم فعالیتهای ادبی چون مبتنی بر شناخت نیست، بودجه‌محور است
وی با بیان اینکه بچه‌های ما در شهرستان ادب با شناخت وارد کار شده‌اند، افزود: ما در این مسیر تجربه‌های دیگر مجموعه‌ها را بررسی کردیم و برای همین منظور جلسات متعددی تشکیل شد تا نحوه ورود به این حوزه مشخص شود. بهترین تجربه‌های فعالیتهای ادبی رصد شد. همه این موارد نگاه ما به کار ادبی را تصحیح کرد. مهمترین تفاوت فعالیت ما با دیگر نهادها در این است که کارهای انجام شده در شهرستان ادب مبتنی برشناخت، محبت و عشق به ادبیاتی است که در یکی از جایگاه های محوری در یک منظومه فکری قرار دارد. کار ادبی ما از این جنس است که امیدواریم و دعا می‌کنیم که به درد قبر و قیامت ما بخورد و اعتقاد ما بر این بود که ما موظف به انجام این کار هستیم. شناخت درست باعث می‌شود نگاه جامع و مانع داشته باشیم و شاعر و نویسنده را در یک فرایند ببینیم. در نتیجه مانع فعالیتهای بیهوده و حاشیه‌ای می‌شود. مانع اتلاف بودجه می‌شود. در حالی که متأسفانه بسیاری از فعالیتهای فرهنگی و ادبی چون مبتنی بر شناخت نیست، بودجه‌محور است.
ما شاعرانه مدیریت می‌کنیم
محمدمهدی سیار، مدیر دفتر پژوهش این مؤسسه، نیز در این نشست با اشاره به فعالیت شهرستان ادب در فضای ادبی کشور گفت: ما مدیریت شاعرانه می‌کنیم. دوستان ما در شهرستان ادب، چه در حوزه شعر و چه در حوزه داستان، همان برخورد را با کار ادبی اجرایی دارند که با اثر ادبی، با کشف یک استعداد در شهرستان‌های دور به همان اندازه خوشحال می‌شوند که از کشف یک مضمون ناب برای شعرشان. عزتی پاک در داستان همان عشقی را که به گفتن و نوشتن دارد، به خواندن آثار دیگران و دیده شدن آنها دارد.
سیار ادامه داد: دوستان ما در شهرستان ادب با همان حسی که به کلمه و شعر داشتند و با همان وقت و قلب گذاشتنِ شبانه‌روزی که برای شعر و داستانشان می‌گذارند، در مؤسسه فعالند. در شهرستان ادب دوستانی مانند استاد محدثی خراسانی، چندین‌برابر وقتی که برای شعر خودشان می‌گذارند، برای آموزش علاقه‌مندان به شعر انرژی می‌گذارند. امیدوارم این برخورد شاعرانه و ادیبانه با کار اجرایی ادبی برای تمام کسانی که مجموعه‌های اینچنینی را اداره می‌کنند و یا قرار است که وارد این کار شوند، بماند و بسط پیدا کند. این دست ایثارها به تمامی فضای ادبی کشور کمک خواهد کرد.
پرهیز از سیاست‌زدگی در کار ادبی و فرهنگ امری جدی است
سیار در ادامه به روند کاری رسانه‌ها و نوع رویکرد آنها به حوزه فرهنگ و ادب اشاره کرد و گفت: پرهیز از سیاست‌زدگی در کار ادبی و فرهنگ امری جدی است. خبر امروز عجین با عالم سیاست است و سیاست همه چیز را مثل آبی که به اسفنج نفوذ میکند، تسخیر میکند. ما از ابتدا با تسخیر همه چیز از سیاست مبارزه می‌کنیم و بر اهمیت ادبیات بما هو ادبیات تأکید داریم و امیدواریم این در بازتاب رسانه‌ای کارهای ما نیز لحاظ شود.
مدیر دفتر پژوهش با بیان اینکه ادبیات فضای دوستی است، ادامه داد: کار در شهرستان ادب و به‌طور کلی فضای ادبیات و هنر، تأکید بر دوستی و محبت در کار است. این به‌معنای کوتاه آمدن از آنچه درست می‌پنداریم، نیست. عالم ادبیات، عالم حاشیه‌سازی و رقابت‌های نابجا نیست، عالم سلب نیست، عالم ایجاب است.
شهرستان ادبی ها دنبال جنجال نیستند
علی داوودی، شاعر و مدیر دفتر انتشارات این موسسه ادبی در بخشی از این نشست گفت: یکی از ضرورت‌های این روزگار داشتن تشکل و جمع است که وجود جماعت و صمیمت‌بخشی جمعی را لازم میکند. ما در فضای انقلابی هم نیازمند این فضای صمیمی هستیم و شهرستان ادب هم به همین دلیل شکل گرفته است.
وی افزود: ما در این عرصه با عارضه‌های مختلفی نیز روبرو هستیم که یکی از آنها اداری‌شدن سیستم است. همچنین مجموعه‌هایی نیز وجود دارند که جدیدا افتتاح شده و امکانات فراوانی را هم دارند اما کار خاصی را جلو نمی‌برند اما نوع بچه‌های شهرستان ادب اینگونه است که بدنبال جنجال رسانه‌ای نیستند، بی‌حاشیه حرکت کرده و تلاش دارند برروی ادبیات حرکت کنند.
علی‌اصغر عزتی پاک، مدیر دفتر داستان موسسه شهرستان ادب نیز در بخش دیگری از این نشست گفت: متاسفانه ما شاهدیم که فعالیتهای فرهنگی ذیل سیاست تعریف می‌شوند درحالی که باید غالب بر آنها باشد. برای مثال رسانه‌ها هم ما ادبیاتی‌ها را ذیل سیاست تعریف می‌کنند اما بنظر می‌رسد که این فرهنگ و ادبیات است که سیاست را می‌سازد. انتظار شدیدی داریم که جریان رسانه‌ای منتسب به نظام، ادبیات را ادبیات ببیند و اگر فردا روزی یک نویسنده که در زمین ما بازی می‌کرد از دایره ما خارج شد او را به طور کامل حذف نکنند یا آن‌کسی که امروز پیوسته است را مدام بازخواست نکنند. بلکه بنا را بر اثر بگذارند.
وی افزود: مشکل دیگر ما آن است که روزنامه‌ها و رسانه‌ها خط ادبی و فرهنگی ندارند و دست‌کم نیاز است که بخشی را به این عرصه اختصاص دهند. ما همان روزی که قصد داشتیم موسسه شهرستان ادب را ایجاد کنیم با توجه به حرف‌هایی که آقای مودب گفتند قرار شد که کارمان را با داستان شروع کنیم که اینگونه برداشت نشود که شهرستان ادب را فقط با شعر بشناسند و اولین قراردادهای ما هم با داستان بود.
عزتی پاک در پاسخ به بروز کمتر موسسه شهرستان ادب در حوزه داستان به نسبت عرصه شعر، به این مسأله اشاره کرد که شاید داستان مخاطب جلسه‌ای کمتری داشته باشد و شعر اینگونه نباشد، و تولید و پیش‌بردن مسیر به هر حال سخت‌تر و دیربازده‌تر است.
در شهرستان ادب، اثرمحور پیش رفتیم و به مولف احترام گذاشتیم
او در تمجید و قدردانی از اظهارات ناصر فیض درباره شهرستان ادب گفت: آقای فیض در هرجایی که حضور داشتند از فعالیتهای شهرستان ادب تعریف کرده‌اند در حالی که جریانی که ایشان در دفتر طنز حوزه هنری ایجاد کرده، همه جا را گرفته است.
مدیر دفتر داستان موسسه شهرستان ادب ادامه داد: ما وقتی که به این عرصه وارد شدیم اصل را احترام به مولف گذاشتیم و می‌خواستیم که اثر محور پیش برویم و وقتی این فضا شکل گرفت باعث شد که عده‌ای به موسسه اعتماد کنند و مدرسه رمان ایجاد شد. اکنون برای دوره دوم مدرسه رمان طرح‌ها در حال بررسی است. رمان‌نویسی کار متفاوتی است و هر استادی نمی‌تواند بیش از 3 یا 4 رمان را بررسی کند و سرعت بررسی‌ها قطعاً به اندازه بررسی اشعار نخواهد بود. اکنون بررسی و نشر برخی از رمان‌های دوره اول به پایان رسیده و آثار بعدی هم در راه است.
عزتی‌پاک در پایان گفت: متاسفانه جریان فرهنگی ما به شکلی جلورفته است که می‌توان آن را به ماجرای مچ‌گیری تشبیه کرد و اگر یک نفر اشتباهی کند نماینده مجلس هم حرفی می‌زند که بگوید زنده است ولی اصلاح این روند باید در سیاست‌گذاری‌ها لحاظ شود و کار اثباتی به جای مچ‌گیری در اولویت قرار گیرد.
میلاد عرفان‌پور، مدیر دفتر شعر موسسه شهرستان ادب در بخشی از این نشست گفت: ما شاید در عرصه ادبیات از لحاظ بودجه ضعف و خلاء نداشته باشیم بلکه بودجه‌ای که داریم، مانند رودخانه‌ای پر آب است که بیشتر برای پرکردن کوزه‌ها، شستن لحظه‌ای ظروف و یا نهایتاً پر کردن استخر ویلای شخصی یک نفر استفاده می‌شود و آب این رودخانه کمتر به مزارع و تولید و کاشت می‌رسد و مشکل عمده ما این است.
تمام تلاشمان این است که استعداد شهرستانی‌ها هم دید شود
عرفان‌پور ادامه داد: شهرستان ادب تلاش کرده است که بخشی از این بودجه را به سمت آن نوجوان شهرستانی ببرد تا که او هم فضایی را برای دیده شدن، داشته باشد. دوره آفتابگردانها برداشت و جمع‌بندی از تجربه‌های گذشته بود و شهرستان ادب تلاش کرد که آن را به کمال برساند. نکته‌ای که درباره دیگر دوره‌ها مطرح است این است که ملاک همیشه بهترین شعر بوده است اما داوری در شهرستان ادب قدری پیچیده است و مهمترین داوری ما شناسایی بهترین استعدادها است و ما بدنبال شناسایی بهترین جوانه‌ها و استعدادها هستیم. در زمینه داوری‌های ملاک‌های متعددی را مد نظر داریم.
مدیر دفتر شعر موسسه شهرستان ادب تصریح کرد: ما در معیارهایمان به این مسئله توجه می‌کنیم که اگر شعر یک شاعر در بشاگرد به جایی رسیده است امتیاز بیشتری به او به نسبت شاعری در مرکز می‌دهیم. افرادی اینچنینی در دیگر داوری‌ها دیده نمی‌شوند اما در این دوره دیده می‌شوند. بیشترین استعدادها از دورافتاده‌ترین نقاط و روستاها هستند و شاهد هستیم که رشد این افراد از بچه‌های پایتخت بیشتر است.
وی افزود: ما برنامه جامعی را برای تربیت شاعران جوان انجام می‌دهیم و حدودا 11 اردو را برگزار کردیم که هفته آینده هم اردوی بعدی ما برگزار می‌شود که قبل و بعد از آن هم نقد مستمر شعر اعضاء آفتابگردانها به شکل تلفنی و مکتوب انجام می‌شد. خوشبختانه جلسات شعری که ما در تهران داشتیم بسیار پربازده بوده و باعث شد که ما در 12 استان کشور هم انجمن شعر شهرستان ادب را ایجاد کنیم و بحمدالله علاوه بر تقویت شعر در آن استان نتیجه دوره آفتابگردانها معرفی ده‌ها فرد تازه به شعر انقلاب اسلامی بوده است که پیش از آن در هیچ جشنواره‌ای نبوده و کسی به آنها توجه نکرده است.
عرفان‌پور در پایان گفت: بسیاری از شاعران دوره‌های آفتابگردانها در جشنواره‌ها و برنامه‌های مختلف منتخب شده‌اند و اکنون شهرستان ادب در حوزه نشر یکی پرافتخارترین ناشران به لحاظ کسب جوایز بوده است.
انتهای پیام/
