عبدالله گل و آینده سیاسی ترکیه

به گزارش خبرگزاری تسنیم، یادداشت روزنامه خراسان منتشر شده در روز دوشنبه اول تیرماه با عنوان "عبدالله گل و آینده سیاسی ترکیه" به قلم رضا سعید محمدی را در ذیل می‌خوانید:

در پی ناکامی حزب عدالت و توسعه برای کسب اکثریت مطلق آراء انتخابات پارلمانی، مردم این کشور در انتظار تحولی بزرگ در عرصه سیاست های داخلی و خارجی دولت می باشند.

در بیست و پنجمین انتخابات پارلمانی ترکیه که در 17 خرداد برگزار شد، حزب حاکم عدالت و توسعه به رغم تبلیغات گسترده و تمهیدات وسیعی که برای کسب پیروزی تدارک دیده بود، نتوانست به اکثریت لازم برای تشکیل دولت مستقل، اصلاح قانون اساسی و تغییر نظام پارلمانی به ریاستی دست پیدا کند.

به این ترتیب، حزب حاکم ناگزیر است که برای تشکیل دولت یا با یکی از احزاب پیروز در صحنه انتخابات ائتلاف کند و یا ظرف سه ماه، نسبت به برگزاری انتخابات زودهنگام اقدام نماید.

در مورد ائتلاف با احزاب پیروز تا کنون هیچ یک از آنها همکاری با حزب حاکم را نپذیرفته است. آنها اعلام کرده اند که با حزب عدالت و توسعه ائتلاف نخواهند کرد، زیرا خاطره تلخی از رفتار دولت اردوغان با احزاب مخالف دارند. داود اوغلو – نخست وزیر و دبیر کل حزب عدالت و توسعه - در جریان تبلیغات انتخاباتی خود برخورد تحقیر آمیزی با احزاب مخالف داشت.

این حزب در طول سال های حکومت خود نه تنها برای نظرات آنها بهایی قائل نشد، بلکه رفتارش با آنها خصمانه بود.

حزب حرکت ملی گرا برای ائتلاف با حزب عدالت و توسعه و شرکت در دولت داود اوغلو شرایطی تعیین کرده است. چنانچه حزب حاکم این شرایط را نپذیرد، ناگزیر خواهد بود تا ظرف مهلت قانونی، انتخابات زودرس برگزار نماید.

البته بسیار بعید است که در صورت برگزاری این انتخابات، حزب عدالت و توسعه بتواند کرسی های بیشتری را به دست آورد. اردوغان با شعار وحدت اسلامی، رفع محدودیت از حجاب، مبارزه با فساد و توسعه روابط با کشورهای اسلامی توانست اکثریت آراء مردم را تصاحب کند، اما در میانه راه با عدول از وعده های انتخاباتی خود مسیر گذشته را تغییر داد و با دامن زدن به اختلافات مذهبی، سرکوب علویان، آلوده شدن اطرافیانش به فساد مالی و حمایت از تروریست های تکفیری در جنگ با دولت قانونی سوریه، تا حد زیادی محبوبیت خود را از دست داد.

احزاب مخالف تا کنون اسناد زیادی را علیه اردوغان و نزدیکانش منتشر کرده اند و پیش بینی می شود که در آینده نیز برای کسب امتیازات بیشتر از جریان حاکم، اسناد جدیدی را از پنهان کاری های دولت افشا کنند.

پروفسور محمود ارول قلیچ - دبیر کل بخش پارلمانی سازمان همکاری های اسلامی - گفت: «آرزوی حزب عدالت و توسعه برای کسب رهبری جهان اسلام، هزینه سنگینی را بر دوش ترکیه گذاشت. عملکرد این حزب باعث شد که ترکیه متحدان سنتی خود را از دست بدهد»

در حال حاضر، اوضاع اقتصادی ترکیه رو به وخامت است. در سال های گذشته مردم شاهد نوعی رونق اقتصادی در کشورشان بودند که همین امر موجب محبوبیت اردوغان و حزب حاکم شده بود.

اما امروز اقتصاددانان ترکیه بر این باورند که رشد اقتصادی ترکیه بادکنکی و غیر واقعی بوده و اکنون نشانه های افول آن در حال ظهور است. در واقع، سرمایه گذاری های خارجی عمدتا در فعالیت های غیر مولد به کار گرفته شده و صاحبان سرمایه در صورت احساس خطر می توانند به آسانی سرمایه های خود را از کشور خارج کنند.

با تغییر شرایط سیاسی دولت بلافاصله ارزش لیر ترکیه به شدت کاهش یافت و شاخص بورس این کشور سیر نزولی به خود گرفت. مؤسسه مالی و اعتباریHSBC که به عنوان یک شرکت بزرگ چند ملیتی در 73 کشور جهان سرمایه گذاری کرده و در ترکیه 298 شعبه دارد، بلافاصله بعد از اعلام نتایج انتخابات اعلام نمود که سرمایه های خود را از این کشور خارج می کند.

بدون شک، حزب حاکم دیگر نمی تواند سیاست های جاه طلبانه خود را دنبال کند، زیرا هیچ یک از احزاب پیروز در انتخابات با سیاست های دولت اردوغان از جمله اقدامات تجاوزکارانه آن علیه سوریه و عراق موافق نیستند.

این روند نهایتا به تضعیف حزب حاکم منجر خواهد شد. از هم اکنون نشانه های تغییر در ساختار تشکیلاتی و سیاست های این حزب به چشم می خورد. عبدا... گل - رئیس جمهور سابق ترکیه - از انحصار طلبی حزب عدالت و توسعه انتقاد کرده و گفته است که مردم خواهان یک دولت ائتلافی هستند.

آنچه مسلم است داوداوغلو با شرایط موجود دیگر قادر نخواهد بود تا تمام اعضای حزب را برای ادامه همکاری با خود متقاعد نماید. رجب طیب اردوغان - رئیس جمهور - نیز که بیش از 13 سال رهبری این حزب را بر عهده دارد، به دلیل اشتباهات فاحش سیاسی، نفوذ سابق خود را در حزب از دست داده است. برخی از اعضای حزب از عبدا... گل - منتقد دولت و حزب - خواسته اند که به فعالیت‌های حزبی خود باز گردد.

حتی این احتمال نیز وجود دارد که حزب حاکم دچار انشعاب شود که در این صورت از آراء آن کاسته خواهد شد. در پی انتخاب اردوغان به عنوان رئیس جمهور جدید، عبدا... گل به دلیل مخالفت با سیاست های افراطی وی دیگر حاضر به همکاری با دولت جدید نشد و از حزب عدالت و توسعه کناره گرفت. گویا او پیش بینی کرده بود که حزب اردوغان در انتخابات پارلمانی با شکست مواجه خواهد شد.

وی بعد از انتخابات اعلام کرد: «به شرطی که اردوغان در امور پارلمان دخالت نکند، حاضر است نخست وزیر دولت ائتلافی شود.» چنانچه وی به فعالیت حزبی خود بازگردد می تواند به کمک همفکران خود در حزب، مسیر آن را در جهت اعتدال و عقلانیت سیاسی قرار دهد.

در این صورت می توان امیدوار بود که حزب اسلام گرای عدالت و توسعه با دستور کاری جدید مبتنی بر مردمسالاری دینی به جایگاه اولیه خود باز گردد. به این ترتیب، دولت ترکیه قادر خواهد بود تا نقش مثبت و سازنده‌ ای را در حل بحران‌ های منطقه‌ ایفا کند.

جالب است که ناکامی حزب عدالت و توسعه در کسب اکثریت مطلق مجلس موجب خوشحالی رژیم صهیونیستی و مقامات اروپایی و آمریکایی شد. رژیم صهیونیستی از آن جهت اظهار شادمانی نمود که ترکیه دیگر قادر نخواهد بود تا به یک کشور قدرتمند اسلامی مانند جمهوری اسلامی ایران در منطقه تبدیل شود.

به خصوص که رهبران حزب حاکم دارای تفکر اخوانی بوده و سابقه حمایت از جنبش حماس و اعزام کشتی کمک های بشردوستانه برای مردم غزه را در کارنامه سیاسی خود دارند.

اوباما به احزاب پیروز در انتخابات پارلمانی ترکیه تبریک گفت و با این موضع گیری نشان داد که از شکست حزب عدالت و توسعه خشنود است. جف راتکه – معاون وزیر خارجه آمریکا - نیز گفت: «بی صبرانه منتظر همکاری با پارلمان و دولت جدید ترکیه هستیم». مقامات اروپایی هم به نوعی از پیروزی احزاب مخالف ابراز خوشحالی نمودند. این در حالی است که ترکیه با حمایت های مادی و معنوی خود از تکفیری های داعش و سایر گروه های تروریستی در عراق و سوریه و تضعیف نظام حاکم در هر دو کشور، خدمت بزرگی به غرب و رژیم صهیونیستی کرده است.

خوشحالی اروپایی ها به یک عامل تاریخی باز می گردد و آن خاطره تلخی است که از سیطره دولت عثمانی بر گستره وسیعی از خاک اروپا به یاد دارند. غرب مایل نیست که بار دیگر شاهد بازگشت سلاطین عثمانی به کشورهای منطقه باشد.

از این رو، پارادوکس واگرایی و همگرایی حاکم بر روابط غرب و رژیم صهیونیستی با دولت اسلام گرای ترکیه کاملا قابل درک است.

آنچه مسلم است ادامه حکومت اسلام گرای کنونی در ترکیه، هم به نفع مردم مسلمان این کشور است و هم در جهت منافع کشورهای مسلمان منطقه خواهد بود، مشروط بر این که از سیاست های طایفه ای و افراط گرایانه فاصله بگیرد.

تلاش‌ها باید در جهت تعدیل سیاست های نا متعادل و بعضا غیر اسلامی حزب حاکم هدایت شود. عقلای حزب عدالت و توسعه باید تمام تلاش خود را برای بازگرداندن اعتبار اولیه حزب و قرار دادن آن در مسیر صحیح مردم‌سالاری به کار گیرند.

چنانچه بازگشت عبدالله گل که از نیروهای معتدل و محتاط حزب عدالت و توسعه به شمار می‌رود با این هدف انجام گیرد، این حزب فرصت آن را خواهد داشت که ترکیه را در جهت توسعه و پیشرفت و ایفای نقش سازنده در تحولات منطقه و همگرایی جهان اسلام راهبری وهدایت نماید.

انتهای پیام/