سلامت آب تهران از حرف تا واقعیت

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، سلامت آب که از آن به عنوان مهمترین موضوع زندگی بشر در هر نقطه جهان یاد می شود؛ این روزها در پایتخت کشوری بزرگ و کهن چون ایران دستاویز اظهارنظرهای متناقض مسئولان بخش های مختلف شده است.

وارد کردن شبهه به سلامت آب تهران موضوع امروز و دیروز نیست؛ بلکه بارها و بارها در برخی اظهار نظرها از وجود عوامل آلاینده در آب شرب پایتخت خبر داده شده که در کوتاه ترین زمان ممکن این اخبار با تکذیب مسئولان صنعت آب کشور مواجه شده اند.

میانه سال گذشته بود که رحمت ا... حافظی - رئیس کمیسیون سلامت شورای اسلامی شهر تهران - وضعیت آب تهران را نگران کننده دانست و گفت: بعضاً در برخی مناطق، نیترات آب از میزان استاندارد بالاتر است و وقتی نیترات بالاتر از حد استاندارد باشد می‌تواند تهدیدکننده و سرطان‌زا باشد.

حافظی درباره این‌که چرا مسئولان دولتی این موضوع را اعلام نمی‌کنند، گفت: دولت یازدهم مقداری نسبت به دولت قبل بازتر عمل می‌کند؛ در گذشته به شدت اجازه نمی‌دادند کسی صحبت کند اما الآن بازتر برخورد می‌شود. سال گذشته وقتی  نتیجه آزمایش‌ها منعکس شد،‌ اعلام کردند آزمایش‌ها، روش‌های استاندارد را طی نکرده است و آن‌ها را زیر سوال بردند اما وقتی مسئولان را دعوت کردیم و آمدند و دیدند که آزمایشگاه‌های معتبر و مجاز،‌ برای انجام این کار فعالیت می‌کنند، پذیرفتند و همراه شدند برای این‌که مداخلاتی انجام شود تا بتوان این مشکل را برطرف کرد.

همچنین مدیرکل محیط زیست استان تهران نیز در این زمان اعلام کرد از اینکه میزان نیترات در برخی منابع آب زیرزمینی تهران بالاتر از استاندارد است هیچ شکی نیست و این موضوع بارها از سوی دستگاه های مختلف اعلام شده است.

سیدحسن قاضی‌زاده هاشم - وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی - نیز سال گذشته در اظهار نظری با تأیید وجود نیترات بالاتر از استاندارد در برخی نقاط تهران گفت: سه الی چهار چاه بود که اعلام کردیم که میزان نیترات آن بالا بوده و آقای چیت‌چیان وزیر نیرو نیز دستور دادند که بهره‌برداری از این چاه‌ها متوقف شود.

پس از آن، آبفای تهران اعلام کرد که آب پایتخت از نظر آلایندگی به نیترات در وضعیت مطلوب است و نیترات آن کمتر از حد استانداردهای مشخص شده است. محمد پرورش - مدیرعامل آبفای استان تهران - در روزهای پایانی سال در جمع خبرنگاران با تاکید بر این‌که می‌توان به آب 95 درصد از نقاط تهران با پایداری 50 ساله قسم خورد و نمی‌توان بیش از 20 واحد نیترات در آن یافت،گفت: آب تهران از نظر کیفیت وضعیت خوبی دارد. پیش از این چندین بار همراه معاون وزارت بهداشت به صورت سرزده برای بررسی کیفیت آب مراجعه کردیم، لذا خواهشمندم دستگاه‌های نظارت با توجه به وظایف خود اعمال نظر کنند. به عنوان مثال وزارت بهداشت ناظر کیفیت آب است و محیط زیست در رابطه با فاضلاب رصد‌های لازم را انجام می‌دهد.

پرونده سلامت آب تهران که با محوریت آلایندگی به نیترات و با اظهارنظرهای مختلف در سال 93 بسته شده بود، امسال با ماده آلاینده دیگری به نام فنول باز شده است.

روز گذشته محمد حقانی - رئیس کمیته سلامت شورای اسلامی شهر تهران - در نشستی خبری با بیان اینکه گزارش‌هایی از سازمان حفاظت محیط زیست به دست بنده رسیده که براساس آن شبهه‌ای در سلامت آب تهران مطرح شده، گفت: علاوه بر موضوع وجود نیترات در آب تهران خبرها حاکی از این است که ماده‌ای به نام «فنول» که معمولاً همراه آب شوینده‌ها استفاده می‌شود و با کلری که برای گندزدایی آب به کار می‌برند پایدارتر می‌شود در آب تهران وجود دارد.

رئیس کمیته سلامت شورای اسلامی شهر تهران تصریح کرد: وجود فنول در آب اثراتی منفی و اختلالاتی در سلامت انسان به همراه دارد که البته هنوز نمی توانم به طور قطع اعلام کنم چنین ماده‌ای در آب تهران وجود دارد یا خیر اما در این زمینه شبهه‌ای به وجود آمده است.

اما امروز در ادامه روند اظهارنظرها و تکذیب ها، خبر آلودگی آب تهران به ماده فنول تکذیب شد. نکته قابل توجه در تکذیب این خبر این است که کسی این خبر را تکذیب کرده است که روز گذشته در نشستی خبری از آن صحبت کرده بود. محمد حقانی در اظهار نظری متفاوت، امروز گفت: پس از دریافت اطلاعات پراکنده‌ای در زمینه وجود ماده فنول در آب تهران موضوع با مسئولان شرکت آب و فاضلاب استان تهران در میان نهاده شد که بلافاصله پایش‌های لازم در این مورد روی آب تهران انجام گرفت و خوش‌بختانه مستندات و گزارش‌های تخصصی آن شرکت موید سالم و بهداشتی‌بودن آب تهران است و هم‌چنین ماده شیمیایی با عنوان فنول در آب تهران موجود نیست.

در اینجا سوالی مطرح می شود که آیا در 24 ساعت گذشته این بررسی ها انجام شده و نتیجه آن صبح امروز به اطلاع این عضو شورای شهر رسیده است؟ در صورت وجود این اطلاعات در شرکت آبفای تهران، آیا این امکان وجود نداشت که پیش از اعلام این شبهه در نشستی خبری، این استعلام از آبفای تهران انجام گیرد؟

پیش‌تر نیز قائم مقام شرکت آب و فاضلاب استان تهران با ابراز اطمینان کامل از سالم و بهداشتی‌بودن آب تهران گفته بود: روزانه با فعالیت ٤٢ ایستگاه پایش کیفی آب سلامت آب تهران  به صورت لحظه‌ای رصد می‌شود و هیچ گونه نگرانی در این مورد وجود ندارد.

بیست و نهم بهمن ماه سال گذشته بود که جلسه ای به منظور بررسی وضعیت آب شرب تهران با حضور مسئولان آب و فاضلاب کشور و وزارت بهداشت برگزار شد. اگرچه جزئیات این جلسه به صورت محرمانه باقی ماند و رسانه ای نشد اما شرکت آبفای کشور در خبری کوتاه در خصوص این جلسه نوشت "در این نشست مقرر شد برای نمونه برداری هدفمند اطلاعات مربوط به نقشه مخازن و تأسیسات آب توسط شرکت آب وفاضلاب در اختیار سه دانشگاه مستقر در تهران قرار گرفته و برنامه عملیاتی مشترک برای حفظ و ارتقاء کیفیت آب در سطح استان تهیه واجرا شود. در ادامه  مهندس جانباز با اشاره به بروز خشکسالی در کشور به ضرورت برنامه ریزی با معیارهای مختلف در خصوص تأمین آب با کیفیت مناسب اشاره کرد و خواستار همکاری وزارت بهداشت در این خصوص شد تا با سیاست گذاری مناسب در بدترین شرایط نیز سلامت مصرف کنندگان آب شرب به خطر نیفتد."

همانطور که در این خبر اشاره شده، یکی از دلایل افزایش آلایندگی آب شرب تهران که به طور متوسط 40 تا 50 درصد از آن در طول سال از منابع آب زیرزمینی استحصال می شود، خشکسالی و کمبود تغذیه آبخوانهاست که موجب می شود آلایندگی های موجود از جمله نیترات ها، غلظت بیشتری نسبت به گذشته داشته باشند و برای رساندن حد آن به زیر استانداردها، اختلاط بیشتری بین آب سطحی و آب زیرزمینی و همچنین برداشت های مختلف از چاههای آب باید صورت بگیرد که در شرایط کم آبی و کاهش روان آبها این کار هم با مشکل مواجه می شود.

نبود زیرساختهای شبکه فاضلاب در پایتخت و ورود فاضلاب ها به درون زمین با استفاده از چاههای جذبی یکی از دلایلی است که افزایش نیترات آبهای زیرزمینی را رقم زده است. علاوه بر آن، کودهای شیمیایی مورد استفاده در زمین های کشاورزی نیز به افزایش نیترات در خاک و آب می انجامد. وجود فنول در آب زیرزمینی نیز با ورود همین فاضلاب های خام شهری که مواد شوینده را همراه آب به دل زمین می برد، حاصل می شود.

از اینرو یکی از اصلی ترین پروژه هایی که برای حفاظت از کیفیت آب شرب پایتخت باید اجرایی شود، در شرایطی که نیمی از این آب از چاههای زیرزمینی استحصال می شود، تکمیل شبکه فاضلاب در سطح کلانشهر تهران است.

پیگیری های خبرنگار تسنیم نشان می دهد در برخی از زمان ها در طول سال، برخی از چاههای آبی که به منظور استحصال آب شرب پایتخت از آنها بهره برداری می شود، با افزایش نیترات مواجه می شوند که این موضوع با رصد مستمر در شرکت آب و فاضلاب تهران گزارش شده و پروژه هایی برای بازسازی چاههای فرسوده و همچنین جایگزینی این چاهها با چاههای جدید تعریف می شود. اما تا امروز هیچ گزارش رسمی در خصوص وجود آلاینده های دیگر همچون فنول از سوی مراجع معتبر داخلی منتشر نشده است.

*گزارش از محمدرضا کیاشمشکی

انتهای پیام/