حال و هوای نوروز در میان مردم لرستان؛ از"گَردیله" تا"باوُ نوروز"

به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرم آباد، مردم استان لرستان مانند سایر نقاط ایران هرساله خود را برای استقبال از عید باستانی نوروز آماده می‌کنند و مراسم‌های ویژه این ایام را برپا می‌کنند.

با نزدیک شدن ایام نوروز مردم لرستان با گرفتن گردگیری تمام وسایل خانه به استقبال سال نو می‌روند.

یکی از آیین های مردم لرستان درآستانه نوروز سر زدن به دوستان یا خویشاوندانی است که تازه عضوی از خانواده خود را از دست داده اند از این رو مردم به نشانه احترام وهمدردی به خانه صاحب عزا می روند و برای فرد تازه در گذشته فاتحه می‌خوانند.

مردم لرستان در لحظه تحویل سال با پوشیدن لباس نو دور سفره هفت سین جمع می شوند و با قرائت قرآن ودعا منتظر  تحویل سال می شوند.

مردم با شیرینی، آجیل و میوه‌ای که از قبل برای فرارسیدن عید تدارک دیده‌اند، از مهمانان نوروزی خود به گرمی پذیرایی می‌کنند. دید و بازدیدهای نوروزی مردم لرستان بلافاصله بعد از لحظه تحویل سال آغاز و  تا پایان تعطیلات نوروزی ادامه دارد.

مردم لرستان روزسیزده به در(13 ‌فروردین) به همراه دوستان یا خویشاوندان آخرین روز تعطیلات عید را در دامان  طبیعت به بازی های محلی می پردازند.

مردم روز سیزده بدر سبزه‌هایی که برای سفره‌های هفت سین خود آماده کرده بودند را با آرزوی سلامتی و بهروزی به درون آب روان رودخانه ها می‌اندازند.

بهزاد پاکدل رئیس کانون آیین سنتی لرستان در رابطه با آداب و رسوم مردم لرستان در ایام نوروز اظهار داشت:‌ آداب و رسوم نوروز در کل کشور یک ریشه دارد ولی به تبع در هر منطقه‌ای به فراخور ادبیات، ‌موقعیت جغرافیایی،‌ خلق وخوی رفتاری و نوع زندگی مردم آیین های نوروزی متمایزی بوده است.

وی افزود:‌ در گذشته آئین های نوروزی مردم لرستان از اوایل اسفند شروع می شد وچون مردم استان برای آب حرمت و ارزش ویژه ای قائل بودند پنجم اسفند قبل از دست زدن به هر کاری کنار رود، چشمه و ‌جویباری می رفتند تا یک سری آئین انجام دهند.

رئیس کانون آیین سنتی لرستان عنوان کرد: مردم لرستان با رفتن به کنار جویبار ‌لباس‌های خود را می شستند اما زیبایی این آیین آنجایی است که مردم از یک اسفند تا فروردین اجازه نمی دادند طهارت و پاکیزگی آب از بین برود که البته این آیین امروزه به دست فراموشی سپرده شده است.

سبزه کاشتن

پاکدل بیان کرد: مردم لرستان حدود 15 روز قبل از عید نوروز با کاشتن سبزه به نماد حیات، باروری، زایش سبزینگی را به خانه شان دعوت می کنند.

گَردیله

وی خاطرنشان کرد: مردم لرستان در سال های گذشته پنجم اسفند قبل از شروع گَردیله(گردگیری منزل) کاسه ای آب به همراه آینه وچراغی در خانه می گذاشتند و بعد شروع به گرفتن گردگیری می کردند؛ البته آب آن کاسه هر روز به نیت طهارت و پاکی عوض می شد.

جمعه آخر سال

وی افزود: مردم لرستان مانند سایر اقوام جمعه آخر سال را متعلق به کسانی که از دنیا رفته اند می دانند و در این روز برای قرائت فاتحه به قبرستان می روند و عصر یک روز پیش از شب عید را در خرم آباد (الفه ) گفته می‌شود این شب نیز مانند شب جمعه آخر سال با درست کردن حلوا برای مردگان فاتحه می‌خوانند.

رئیس کانون آیین سنتی لرستان عنوان کرد: مردم لرستان برای جمعه آخر سال در آیینی به نام الفه با درست کردن حلوا برای درگذشتگان فاتحه می‌خوانند.

وی بیان کرد: یکی از آداب ورسوم های جمعه آخر سال نزد مردم خرم آباد این بود که زنان در پنج شنبه آخر سال زودتر مردان از قبرستان برمی گشتند و مشغول درست کردن حلوا می شدند، سپس مردان آبادی به طور دسته جمعی به در خانه اهالی روستا می رفتند و با خواندن ابیاتی صاحب خانه را از آمدنشان مطلع می‌کردند.

پاکدل خاطرنشان کرد: وقتی مردان آبادی با اجازه صاحب خانه داخل می رفتند زن صاحب خانه حلوا زیادی با روغن حیوانی درست می کرد و مردان پس از خوردن قاشقی از آن فاتحه ای برای اموات آن خانه می خواندند و با خواندن ابیاتی آن خانه را به مقصد خانه بعدی ترک می کردند.

سفره هفت سین

وی تصریح کرد:‌ در ایام گذشته مردم لرستان برای سفره هفت سین اهمیت ویژه ای قائل بودند به طوری که مردم هفت سین خود را برای بقاء بر سر هفت ستون قرار می دادند؛ عدد هفت برای مردم قداست داشت وسفره هفت سین را تا روز سیزده به در نگه می داشتند.

میرنوروز

رئیس کانون آیین سنتی لرستان گفت: میر نوروز شخصیت باسوادی بود که داخل آبادی کوچه به کوچه می گشت و با خواندن اشعاری خبر آمدن عید نوروز را به مردم می داد و میر نوروز خوانی می‌کرد.

وی افزود: با توجه به اینکه در زمان های گذشته خبری از تقویم، رادیو یا تلویزیونی نبود گاهی مردم یادشان می‌رفت که دقیق چه روزی نوروز است بنابراین میر نوروز با آمدنش حکایت گر نوروز بود.

پاکدل عنوان کرد: میر نوروز برای مردم عزیز بود و وقتی خبر آمدن عید را در کوچه ها سر می داد مردم هر کدام به سهم خود به عنوان عیدی یک کاسه گندم، پول یا تخم مرغ به او هدیه می‌دادند.

لحظه تحویل سال

وی بیان کرد: در گذشته مردم لرستان اعتقاد داشتند که لحظه تحویل سال در خانه باید باز باشد چون باور داشتند که در لحظه سال تحویل باوُ(بزرگ) نوروز می‌آید پس اگر برف هم می بارید نباید در بسته می بود.

رئیس کانون آیین سنتی لرستان تصریح کرد: مردم باور داشتند که اگر در بسته باشد باوُ نوروز به خانه وارد نمی شود وخیر، برکت وسال نو را به خانه نمی آورد.

وی اظهار داشت: یکی دیگر از آداب و رسوم های لحظه سال تحویل مردم این بود که همه افراد خانواده لحظه سال تحویل می بایست دور سفره هفت سین جمع باشند چون باور داشتند که باوُ نوروز سلامت و برکت سفره را به تعداد افراد دور آن سفره می‌داد.

سیزده به در

پاکدل خاطرنشان کرد: در ایام گذشته مردم لُر میانه خوبی با روز سیزده به در نداشتند و روز چهارده نوروز به طبیعت می‌رفتند ولی امروزه با ملی شده این آیین لرستانی‌ها نیز روز سیزدهم به دامان طبیعت می‌روند.

انتهای پیام/ج