طرح کماندویی اوباما برای تعقیب داعش؛ اقدام ضدتروریستی یا بسترساز مداخله نظامی؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا با ارسال نامه‌ای به کنگره خواستار عملیات نظامی محدود در جنگ علیه گروه تروریستی داعش شده است. در این نامه مهلت زمانی سه ساله برای جنگ علیه داعش در نظر گرفته شده اما هیچ محدودیت جغرافیایی برای آن تعیین نشده تا به این ترتیب ارتش آمریکا بتواند تحرکات و جابجایی‌های این گروه را در منطقه کاملا رصد کند. همچنین در طرح جدید استفاده از نیروهای نظامی ویژه در مواردی مانند نجات جان گروگان ها،کشتن سرکرده‌های داعش و عملیات شناسایی مجاز شناخته می شود. یکی از نکات قابل توجه و تأمل در این زمینه این است که طرح پیشنهادی اوباما بلافاصله با استقبال جمهوریخواهان روبرو شده اما در همان حال نوعی دو دلی را در میان دموکرات‌ها ایجاد کرده و در این میان مقامات عراقی نیز با اعلام اینکه هیچ درخواستی برای اعزام نیروهای ویژه نظامی نداشتند به نوعی مخالفت خود را با این طرح اعلام کرده اند. حال سؤال این است که چه عواملی دولت دموکرات اوباما را به ارائه چنین طرحی واداشته است؟

دلایل توجیهی دولت اوباما

اوباما در بخشی از دلایل توجیهی خود به تهدید امنیت ملی آمریکا از طرف گروه تروریستی داعش متوسل شده و در نامه خود به کنگره نوشته است :" رئیس‌جمهور آمریکا در نامه خود به کنگره نوشت: دولت اسلامی عراق و شام تهدیدی علیه مردم و ثبات عراق، سوریه و منطقه خاورمیانه و امنیت ملی آمریکا است. داعش کارکنان و تأسیسات آمریکا در منطقه را تهدید می‌کند و مسئول مرگ شهروندان آمریکایی، جیمز فولی ،استیون سوتلوف، عبدالرحمان پیتر کاسیگ و کایلا مولر است. داعش در صورتی که با آن مقابله نکنیم، تهدیدی برای فراتر از خاورمیانه از جمله داخل آمریکا خواهد بود". بر این اساس مشخص می‌شود که انتشار اطلاعات مربوط به حضور 20 هزار تکفیری از سراسر جهان در سوریه و استمرار روند ورود آنها به این کشور اقدامی حساب شده و تلاشی برای ایجاد فضای روانی لازم برای ارائه طرح جدید اوباما بوده است. چنانکه جنیفر ساکی سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا در موضع‌گیری خود با استناد به آمار منتشره گفت:"دیروز اعلام شد که بیش از 20 هزار شبه نظامی تروریست خارجی از بیش از نود کشور جهان که حداقل 3400 نفر از آنها از اتباع کشورهای غربی هستند به سوریه رفته‌اند. بر اساس امار موجود و آنچه که از آمار خود می‌دانیم این است که بیش از 150 شهروند آمریکایی برای حمایت از درگیریها به این کشور رفته‌اند و یا تلاش کرده‌اند که به آنجا بروند و یا در آنجا هستند و یا اینکه از رفتن آنها ممانعت شده است و برخی از آنها هم بازگشته اند."

اما از دیگر دلایل توجیهی اوباما رد هر گونه تشبیه مجوز مورد درخواست وی به مجوز مورد درخواست جرج بوش پسر از کنگره در سال 2002 میلادی است که به عاملی برای اشغال عراق و افغانستان  تبدیل شد. به همین منظور وی در نامه خود به کنگره در تشریح اهداف مجوز مودر درخواست خود نوشته است :" پیش‌نویس دولت من درباره استفاده از نیروی نظامی اجازه عملیات رزمی زمینی طولانی مدت و در سطح وسیع را مانند آنچه  کشور ما در عراق و افغانستان انجام داد، نخواهد داد. باید به جای نیروهای نظامی آمریکا نیروهای محلی برای انجام چنین عملیاتی بکارگیری شوند. مجوزی که من پیشنهاد کردم در برابر عملیات زمینی رزمی در موارد محدود مانند عملیات نجات نیروهای آمریکا یا ائتلاف، یا استفاده از نیروهای عملیات ویژه برای اقدام نظامی علیه رهبری داعش انعطاف پذیری خواهد داشت. همچنین در مواقعی که انتظار عملیات رزمی زمینی نمی‌رود یا قصدی برای آن نیست مانند جمع‌آوری و مبادله اطلاعات، ماموریت فراهم کردن امکان حملات برق آسا یا برنامه ریزی عملیاتی و دیگر شیوه مشاوره و کمک به نیروهای شریک اجازه استفاده از نیروهای آمریکا داده خواهد شد. "پس از تشریح این تفاوت‌ها اوباما در نهایت ضمن اعلام آمادگی خود برای اصلاح قانون سال 2001 از طرح خود به عنوان الگوی جدید نام برده و نوشته است :" اجرای قانون استفاده از نیروی نظامی آمریکا در خصوص تهدید داعش می‌تواند به عنوان الگویی برای همکاری ما با یکدیگر برای اصلاح اختیارات داده شده در قانون استفاده از نیروی نظامی آمریکا در سال 2001 به کار آید. "

حمایت جمهوریخواهان و دو دلی دموکرات ها

هر چندجمهوریخواهان درموارد متعدد از مسئله مالیات‌ها و طرح خدمات بیمه درمانی در داخل  گرفته تا مسائلی چون دعوت از نتانیاهو برای سخنرانی در کنگره و یا موضوع هسته‌ای ایران در عرصه سیاست خارجی خود را در برابر دولت دموکرات اوباما قرار داده اند و با آن به مخالفت برخاسته‌اند اما بلافاصله بعد از اعلام طرح جدید اوباما نه تنها با آن مخالفت نکردند بلکه از آن نیز استقبال کردند‌. دموکراتها خواستار محدودیت بیشتر عملیات زمینی و حضور نظامیان در منطقه هستند در حالی که جمهوریخواهان دنبال اختیار بیشتر به نظامیان برای عملیات زمینی هستند. جمهوریخواهان حتی می‌خواهند این عملیات فقط به عراق و سوریه محدود نباشد و هر جا که داعش و گروههایی نظیر آن ظهور پیدا کنند آمریکا از عملیات زمینی استفاده کند. شاید برای پر کردن خلاء ناشی از بروز شکاف میان دموکرات‌ها در دولت و کنگره بود که جان کری وزیر امور خارجه آمریکا را به اقدام واداشت و در نامه‌ای خطاب به اعضای کنگره و یاد‌آوری حضور 30 ساله خود در آنجا در حمایت از طرح پیشنهادی اوباما نوشت :"پیش نویس قطعنامه رئیس جمهور اوباما برای استفاده از نیروی نظامی علیه داعش بسیار اهمیت دارد و برای کشور ما نیز بسیار مهم است که به این مسأله دست یابیم. زمانی که دولت و کنگره در کنار همدیگر بر سر موضعی مهم مانند استفاده از نیروی نظامی همکاری کنند، کشور ما نیز قدرتمند تر خواهد بود. جهانیان باید بشنوند که آمریکا با یک صدای واحد در مبارزه با داعش سخن می‌گوید. دولت آمریکا با جمهوری خواهان و دموکرات ها برای تدوین قطعنامه استفاده از نیروی نظامی به صورت روشن، هدفمند و محدود همکاری کرده که بیانگر سیاست رئیس‌جمهور است و باور داریم که کنگره نیز آن را با حمایت هر دو حزب تصویب خواهد کرد."

اعلام برائت مقامات عراقی

به محض اینکه طرح جدید اوباما  مبنی بر امکان استفاده از نیروهای ویژه نظامی در جنگ علیه داعش اعلام شد مقامات سیاسی و نظامی عراقی در مواضع خود تصریح کردند که هیچ درخواستی در این زمینه از مقامات عراقی نداشته اند. خالد العبیدی وزیر دفاع آمریکا در کنفرانس خبری مشترک با مشعل محمد الزبن رئیس ستاد مشترک اردن در بغداد وجود هرگونه توافق عراق با نیروهای ائتلاف یا نیروهای آمریکایی برای دخالت زمینی در درگیری‌ها علیه داعش را تکذیب کرد. ابراهیم الجعفری وزیر امور خارجه عراق نیز در نشست خبری مشترک با همتای استرالیایی خود در کانبرا با اشاره به عقب‌نشینی داعش در درگیریهای اخیر با نیروهای عراقی تصریح کرد : "ما ماهیت کمک‌هایی را که از ائتلاف بین‌المللی می‌خواهیم تعیین کردیم. این کمک ها شامل حمایت هوایی از نیروهای عراقی است. اما درباره عملیات زمینی، نیروهای مسلح عراق مسئولیت اداره رویارویی‌های زمینی را علیه داعش برعهده دارند. البته ما ممکن است از کمک‌های لجستیکی، گزارش های اطلاعاتی، آموزش نیروها و دیگر امور انسانی استفاده کنیم. {اما} نامه وزارت امور خارجه عراق به شورای امنیت شامل درخواست ورود نیروهای زمینی خارجی به خاک عراق نبود. از مواضع مقامات عراقی چنین بر می آید که آنها با طرح جدید اوباما برای ورود نیروهای عملیات ویژه امریکا به عراق موافق نیستند و به نوعی درباره اهداف اعلام نشده آن نگران هستند.

نتیجه گیری

در مجموع باید گفت هر چند دولت اوباما از چند روز قبل از اعلام رسمی طرح نظامی جدید خود برای مقابله با داعش در تدارک فضای روانی لازم برای این ارائه این طرح بوده و در این راستا از فضای ناشی از انتشار فیلم مربوط به زنده سوزاندن خلبان اسیر اردنی حداکثر بهره برداری را نمود و یا مقامات نظامی و اطلاعاتی دولت اوباما به انتشار آمار تعداد حضور داعشی‌ها در سوریه و یا استمرار ورود تکفیری‌ها به این کشور پرداختند اما در مجموع به نظر می‌رسد ارائه این طرح پیش از اینکه نتیجه و محصول نیاز عملیاتی در جنگ ضد داعش باشد از نیاز سیاسی داخلی آمریکا ناشی می شود که هر دو حزب رقیب در قبال مسائلی چون توافقنامه هسته‌ای با ایران و یا دعوت از نتانیاهو برای سخنرانی در کنگره دچار شکاف داخلی شده اند و در چنین شرایطی طرح اوباما به منزله تلاشی برای دلجویی از جمهوریخواهان و پر کردن شکاف های موجود مورد توجه قرار گرفته است.

انتهای پیام/