جامعه مدرسین و شجره طیبه حوزه علمیه قم

به گزارش خبرگزاری تسنیم، نهمین اجلاسیه سراسری جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و علمای محترم سراسر کشور در روزهای چهارشنبه و پنج شنبه مورخ 24 و 25 دی ماه 1393 برابر با 22 و 23 ربیع الاول 1436 با موضوع «نقش حوزه های علمیه و علمای بلاد در تبیین فرهنگ و اقتصاد اسلامی» در شهر مقدس «قم» برگزار شد.

این اجلاسیه، با عنایت به بیانات حکیمانه رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی (دامت برکاته)، به منظور تبیین وظایف و جایگاه روحانیت و حوزه های علمیه در عرصه فرهنگ و اقتصاد اسلامی در قم، مدرسه علمیه امام کاظم (علیه السلام) برگزار شد.
اجلاسیه های سراسری جامعه مدرسین با حضور علمای محترم بلاد، اعضای محترم جامعه مدرسین، صاحب نظران و کارشناسان حوزوی و دیگر مسؤولین از سراسر کشور به صورت مستمر و دوسال یکبار در قم برگزار می گردد.
مصوبات اجلاسیه ها طبق معمول به محضر مقام معظم رهبری(مدظله العالی)، مراجع عظام تقلید(دامت برکاتهم) و متولیان امور مربوطه ارسال خواهد شد و کمیته ای مسؤول پیگیری این مصوبات خواهد شد.
به همین مناسبت، در این نوشتار مروری بر چگونگی تأسیس، دستاوردها و ثمرات این نهاد پربرکت دینی و انقلابی خواهیم داشت.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم یکی از نهادهای دیرپای انقلاب اسلامی است که تاریخ شکل گیری آن به دوران آغازین نهضت امام خمینی(ره) باز می گردد و البته تا پیروزی انقلاب اسلامی، فراز و نشیب هایی را طی کرده است.
مهم ترین ویژگی این تشکل حوزوی، حمایت از نهضت امام خمینی(ره) در دوران اقامت ایشان در نجف بود که با صدور بیانیه های گوناگون صورت می گرفت. جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ضمن ایفای نقش عمده در پیروزی انقلاب اسلامی در تثبیت نظام جمهوری اسلامی ایران نیز فعال بود و در دوران استقرار نظام اسلامی نیز پیوسته پیرو خط امام(ره) و رهبری بوده است.

           تاریخچه تأسیس
تاریخ جامعه مدرسین حوزه علمیه قم را باید از تأسیس حوزه علمیه قم جست. درسال 1301با ورود آیت الله حائری یزدی به شهر قم نقطه عطفی درتاریخ حوزه های علمیه شیعه بوجود آمد، درآن زمان مهم ترین دغدغه آن مرحوم معطوف به حفظ وتقویت نهال نوپای حوزه جدید التاسیس قم وتبدیل آن به یک پایگاه مهم علمی و مذهبی گشت.
با رحلت آیت الله حائری درسال 1315برنامه های حوزه علمیه قم در سایه خفقان شدید رژیم پهلوی تحت سرپرستی سه تن از علمای بزرگ مقیم قم، آیت الله سیدصدرالدین صدر، آیت الله سید محمد تقی خوانساری وآیت الله سید محمد حجت درآمد وتا سال 1323 همین روال ادامه یافت.
ازآنجاکه وجود تشتت در امور حوزه، خطر افول و از بین رفتن آن را در پی داشت، گروهی از طلاب و فضلای حوزه با آگاهی ازمقام بالای علمی، معنوی و جایگاه بلند اجتماعی آیت الله سید محمد حسین بروجردی، پس از اصرار زیاد، ایشان را متقاعد کردند که به قم بیاید و مدیریت حوزه را عهده دار شود.
دوره آیت الله بروجردی ازمنظر تثبیت حوزه علمیه قم وتوسعه کمی وکیفی آن اهمیت ویژه دارد، از یک سو با ورود ایشان به قم حوزه علمیه دوران بحران و تشتت هشت ساله مراجع ثلاث را پشت سرگذاشت و از سوی دیگر روند رو به رشد تعداد طلاب درحوزه علمیه قم که پس از سقوط رضاخان پهلوی شروع شده بود به دنبال مدیریت آیت الله بروجردی سرعت بیشتری گرفت.
در سایه رویکرد فرهنگی و سیاسی آیت الله بروجردی و اولویت بخشیدن ایشان به مسایل حوزوی، طلاب و روحانیون دغدغه اصلی خود را فراگیری دروس حوزوی قرار دادند، لذا نسلی از فضلا تربیت یافت که بعدها درزمینه فکری وعملی انقلاب اسلامی تأثیر قابل توجهی برجای گذارد.
به دنبال تثبیت و توسعه نسبی حوزه علمیه قم و در شرایطی که این حوزه همچون حوزه های دیگر شیعی از برخی نقائص و بی نظمی ها در رنج بود، بحث اصلاح حوزه که سابقه طولانی داشت در سال 1328به صورت جدی مطرح گردید و هیأت مصلحین یا هیأت حاکمه متشکل از جمعی از علمای طراز دوم شکل گرفت تا با امر آیت الله بروجردی، نظمی و سروصورتی به حوزه بدهند.
جلسات و مذاکرات این گروه که امام راحل(ره) و شیخ مرتضی حائری از اعضای فعال آن بودند، خوشحالی و امید را در میان طلاب و روحانیون فراهم ساخت اما درنهایت فعالیت های این هیأت با شکست مواجه شد.
در دهه سی دوباره گروهی از فضلای حوزه که جزء روحانیون رده دوم محسوب می شدند درضمن جلسات و گفت وگوهای خود، مسأله اصلاح حوزه را به صورت جدی پیگیری کردند که درنهایت به اهداف خود نرسیدند.
جلسات و نشست های فضلا و مدرسین حوزه به صورت پراکنده ادامه یافت، در اواخر سال 1342به دلیل وجود تشتت در مبارزات سیاسی با رژیم پهلوی و زندانی و محصور شدن امام راحل(ره) برخی ازفضلا و مدرسین در کنار هماهنگی و همراهی با دیگر مدرسین به تشکیل یک گروه منسجم و مخفی تحت پوشش اصلاح حوزه اقدام کردند.
اعضای این جمعیت یازده نفر عبارت از آقایان آذری قمی، امینی، حائری تهرانی، علی خامنه ای، محمد خامنه ای، ربانی شیرازی، هاشمی رفسنجانی، شهید قدوسی، مشکینی، مصباح یزدی ومنتظری بودند.
یکی از اقدامات مهم این تشکل (که بعدها جامعه مدرسین نامیده شد) تأکید بر مرجعیت امام راحل(ره) بود، ازآنجا که برخی مسؤولان رژیم در ابتدای دستگیری امام درسال 1342 اعلام کرده بودند قصددارند امام(ره) را محاکمه کنند، یکی از اقدامات مهم این گروه تأکید بر مرجعیت ایشان بود چراکه مطابق قانون اساسی رژیم نمی توانست مرجع تقلید را محاکمه کنند.
به این منظور جمعی از مدرسین حوزه در تلگراف ها و بیانیه هایی که همراه روحانیون وعلمای دیگر صادر می کردند بر مرجعیت امام راحل(ره) تأکید نمودند. دراین راستا مدرسین در اقدامی پاسخ مکتوب 12نفر از فضلا و مدرسین درباره مرجعیت امام(ره) را منتشر کردند.
عده ای از فضلا و محصلین حوزه علمیه قم از محضر مدرسین و فضلای حوزه درباره مرجعیت پس از آیت الله حکیم سوال کرده بودند. در این پاسخ آقای امینی، انصاری شیرازی، جنتی، خزعلی، ربانی شیرازی، شاه آبادی، صالحی نجف آبادی، صلواتی، فاضل لنکرانی، مشکینی، منتظری و نوری همدانی، امام خمینی را واجد شرایط مرجعیت معرفی کردند.
ملاقات اعضای جامعه مدرسین در هفدهم آذرماه سال 60 با امام راحل(ره) و تأکید ایشان بر استفاده از سایر مدرسین حوزه، افراد دیگری نیز به این تشکل جذب شدند.
بدین ترتیب اعضای جامعه مدرسین تا اواخر دهه شصت، 39 نفر بودند که بیشتر همان افرادی بودند که در بالا اسامی آنان ذکرشد بعلاوه آیت الله حسین نوری همدانی، ابوالفضل موسوی تبریزی، ملکوتی، علی اکبر مسعودی، عبدالله جوادی آملی، سید حسن طاهری خرم آبادی، سید جعفر کریمی، حسین مظاهری و....البته درطول سالهای گذشته نیز با توجه به جلسات مختلف جامعه مدرسین افراد جدیدی به این جامعه پیوسته اند.
مهم ترین اقدامات سیاسی و حوزوی از تأسیس تا تبعید امام خمینی(ره):
فعالیتهای سیاسی و حوزوی جامعه مدرسین را به سه بخش عمده می توان تقسیم کرد که در هر دوره به اقتضای نیاز حوزه و شرایط مبارزه، گوناگون بود. مهم ترین اقدامات این تشکل حوزوی از زمان تأسیس تا زمان تبعید امام خمینی به ترکیه و عراق عبارت است از:
1- اصلاح و تکمیل برنامه های درسی حوزه های علوم اسلامی و پرورش طلاب.
2- تحقیق در علوم و معارف اسلامی.
3- تبلیغ و گسترش اسلام در داخل ایران و کشورهای خارج.
4- سعی در اجرای احکام و قوانین سیاسی، اجتماعی، قضائی، اقتصادی و فرهنگی اسلام.
5- دفاع از اسلام و قرآن.
6- مبارزه با طاغوت و ستمگران و دفاع از حقوق محرومین و مستضعفین.
در سال 1342 که مبارزات اسلامی ملت مسلمان ایران، به رهبری قاطعانه امام خمینی(ره) و همکاری علما و طلاب علوم دینیه و سایر اقشار مردم، آغاز شد جامعه مدرسین که یک تشکیلات روحانی بود دعوت امام خمینی را لبیک گفت و تمام توان خود را در تأیید و ادامه مبارزات به کار گرفت.
همگام با سایر مجاهدان، در چاپ، تکثیر و پخش اطلاعیه های امام خمینی و سایر علما، در ارسال اطلاعیه ها به شهرستانها، در ارسال طلاب به مراکز مختلف برای سخنرانی در مجامع عمومی و به ویژه در صدور اعلامیه های بسیار در تأیید امام خمینی و به طور کلی در انجام هر کاری که به مبارزات کمک می کرد، فعالیت داشت.
در خرداد ماه سال 1342 که امام خمینی از سوی رژیم پهلوی در قم بازداشت و در پادگان نظامی تهران زندانی شد، جامعه مدرسین در تشویق مردم به قیام برای اعتراض نقش مهمی را بر عهده داشت. رژیم پهلوی تصمیم داشت امام خمینی را در دادگاه نظامی محاکمه و اعدام کند، برای جلوگیری از این کار علمای بزرگ اسلام از قم و دیگر شهرهای ایران به تهران آمدند و تحصن کردند، جامعه مدرسین در این حرکت علما و مراجع قم و دیگر شهرستان ها نیز سهم بزرگی را بر عهده داشت.
تعدادی از اعضای جامعه نیز با شرکت در جلسات علما در هدایت و نتیجه بخش بودن جلسات نقش مهمی را ایفاء می کردند. در همین زمان و به کوشش برخی از اعضای جامعه، چند نفر از فقها و مراجع بزرگ طی اطلاعیه ای مرجعیت امام خمینی را تصدیق کردند. در اثر قیام همگانی مردم و تلاش علما و مراجع تقلید بود که رژیم نتوانست امام خمینی را اعدام کند و ایشان در 17 فروردین سال 1343 آزاد شده و با ورود به قم به رهبری مبارزات ادامه دادند.
جامعه مدرسین پیشاپیش دیگر مبارزان، به فعالیتهای خویش ادامه می داد تا این که امام خمینی در چهارم آبانماه همان سال، طی نطق شدیدی قانون کاپیتولاسیون را مورد حمله قرار دادند و به همین دلیل در تاریخ 13 آبانماه 1343به تهران منتقل شده و از آنجا به ترکیه و بعد از چندی به عراق تبعید شدند.
در 17 دیماه 1356 در اثر توهینی که در یکی از روزنامه های رسمی نسبت به امام خمینی انجام گرفت درس های حوزه علمیه قم تعطیل و تظاهرات وسیعی برپا شد که طی آن چند نفر شهید شدند و از همین زمان مبارزات اوج گرفت و به سایر شهرستان ها کشیده شد و شهادت ها و تبعیدها و زندان ها و شکنجه ها نیز شدت و وسعت گرفت.
مهم ترین فعالیتهای جامعه مدرسین همگام با سایر علما و عموم اقشار مردم مبارز ایران در این مدت عبارت بود از:
1- تماس با امام خمینی به هر طریق ممکن و اخذ رهنمود.
2- ارتباط با فقها ومراجع قم و علمای بلاد و تقاضای حمایت از مبارزات.
3- تهیه اعلامیه در فرصت های مناسب و امضا گرفتن از مدرسین و اساتید.
4- تکثیر و پخش اعلامیه ها در شهرستان ها.
5- ایراد سخنرانی در مواقع لازم.
6- اعزام طلاب به شهرستان ها برای سخنرانی.
7- دعوت مردم به تعطیلی و شرکت در تظاهرات.
8- پخش عکس و رساله امام خمینی و ترویج مرجعیت ایشان.
9- ارسال تلگراف به امام خمینی و تکثیر آن.
10- رسیدگی به اعتصاب کنندگان، خانواده زندانیان، تبعیدشدگان و شهدا.
11- سرکشی به تبعیدیان.
12- دعوت به تعطیلی حوزه علمیه و دانشگاه.
13- دعوت به تحصن.
14- صدور اعلامیه مبنی بر خلع شاه از سلطنت و پیشنهاد تأسیس حکومت اسلامی در تاریخ 21/9/1357.

           بعد از پیروزی انقلاب
دوازدهم بهمن ماه 1357، در زمان اوج مبارزات، امام خمینی به ایران بازگشت و در اثر رهبری های داهیانه امام و مبارزات سرسختانه امت قهرمان و شهیدپرور ایران، سرانجام در روز بیست و دوم همان ماه، رژیم شاهنشاهی متلاشی شد و انقلاب اسلامی پیروز گشت.
در این زمان مسؤولیت جامعه مدرسین تغییر کرد و از صورت مبارزه با رژیم طاغوتی به صورت مشارکت در تأسیس و تثبیت حکومت اسلامی تبدیل شد.
جامعه مدرسین در این مرحله وظیفه داشت در چند جهت به تثبیت نظام جمهوری اسلامی کمک کند:
- پذیرفتن مسؤولیت های نظام، در همین رابطه در نهادهای مختلف حضور فعال پیدا کرد. مانند شورای انقلاب، مجلس خبرگان تدوین قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی، شورای نگهبان قانون اساسی، مجلس خبرگان رهبری، دستگاه قضایی، شورای تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی انقلاب فرهنگی. که تا کنون نیز برخی اعضا در این مسؤولیت ها حضور دارند.
- تبیین و تحقیق در مسائل مورد نیاز نظام، مانند مسائل اقتصادی، قضایی و حقوقی، جزائی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی.
- اصلاح و برنامه ریزی برای حوزه های علوم دینی، به گونه ای که با نیاز نظام و جهان اسلامی هماهنگ باشد به ویژه تشکیل شورای مدیریت در حوزه علمیه قم و اداره بهتر حوزه.
- تدریس علوم و معارف اسلامی و تألیف کتب مورد نیاز.
- کمک به تأمین قضات.
-تربیت مبلغ و تبلیغ و گسترش اسلام در داخل جمهوری اسلامی ایران و دیگر کشورها.
- پرورش استاد برای تدریس معارف اسلامی در دانشگاه ها.
- تربیت مبلغ برای داخل و خارج ایران.
- تأیید نظام و مبارزه با توطئه دشمنان در فرصتهای مناسب.
- حضور فعال در سمینارها و مجامع علمی داخل و خارج کشور.
فعالیت های جامعه مدرسین اکنون در چند معاونت خلاصه می شود:
- دفتر جامعه مدرسین
- معاونت جامعه و مردم
- معاونت جامعه و نظام
- معاونت جامعه و روحانیت
- معاونت اداری و مالی
نهادهای وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم عبارتند از:
- دفتر انتشارات جامعه مدرسین
- دانشگاه علوم تربیتی و قضایی
- بخش گزینش قضات
- مجله نور علم
- شورای عالی حوزه علمیه قم

           جامعه مدرسین و دفاع مقدس
یکی دیگر از تبلورهای حمایت و همراهی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با انقلاب اسلامی، حضور برخی از اعضا در محورهای عملیاتی دفاع مقدس است که باعث دلگرمی و قوت قلب رزمندگان در جنگ با متجاوزین بود. جامعه مدرسین، مسأله جنگ را مسأله اول نظام دانسته و در بیانیه ها بر لزوم هماهنگ بودن همه امور با جنگ و در خدمت جنگ بودن می دانست.
یکی از مواردی که باعث زاویه پیدا کردن آیت الله منتظری با جامعه مدرسین شد همین مسأله جنگ و دیدگاه وی درباره سپاه پاسدان انقلاب اسلامی، پس از برکناری مهدی هاشمی و همفکران وی از سپاه بود که در پی آن آیت الله منتظری به جای تشویق و تقویت روحیه سپاهیان به انتقاد، اعتراض و بزرگ نمایی ضعف ها و به نحوی انتقام گیری از سپاه اقدام می کرد.

           لغو مرجعیت آقای شریعتمداری
آیت الله شریعتمداری از شاگردان آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری بود که پس از درگذشت آیت الله العظمی بروجردی در کنار دیگر مراجع، وارد میدان مرجعیت شد. آیت الله شریعتمداری با مبارزه قهرآمیز با رژیم شاه موافقتی نداشته و تلاش می کرد راه میانه سازش را دنبال کند و به همین دلیل تا روزهای پیش از انقلاب حاضر نبود نامی از شاه به میان آورد.
وی در اواخر تیرماه 1358 طی مصاحبه ای با خبرنگار مجله لوموند به صورت تلویحی نقش اساسی و منحصر به فرد امام را نقد می کند و می گوید: «به نظر ما اگر مراجع در مقام ارشاد و راهنمایی باقی بمانند و هرجا لازم شد مداخله کنند بهتر است».
مدت ها آذربایجان مرکز تجمع، تحرک، اغتشاش مرموز و بسیار خطرناکی شده بود. پس از انقلاب در سال 1358 حوادث و بحران های بسیاری در آذربایجان به وقوع پیوست. محور این حوادث حزب خلق مسلمان بود که در سال 1357 با توافق کامل آیت الله شریعتمداری وارد عرصه شد. وی در نامه ای به اهالی شهرستان خلخال به صراحت از این حزب دفاع و آن را تأیید می کند.
حزب خلق در طول 10 ماه فعالیت خود به مرور مخالفت خود را با سیاست های کلی نظام آشکار ساخت. برخی از مخالفت ها و موضع گیرهای این حزب عبارت است از:
الف- مخالفت حزب خلق مسلمان با شیوه برگزاری رفراندوم تغییر نظام.
ب- مخالفت حزب با تشکیل مجلس خبرگان قانون اساسی.
ج- مخالفت با برخی اصول قانون اساسی و تحریم انتخابات.
د- گسترش دادن نا آرامی ها در تبریز و برخی از شهرهای آذربایجان شرقی و نیز در قم در مقابل بیت شریعتمداری
ه- تصرف رادیو و تلویزیون تبریز
امام خمینی(ره) بارها خطر حزب خلق مسلمان را به آیت الله شریعتمداری هشدار دادند که مع الاسف کارگر نشد. جامعه مدرسین نیز سه نفر از اعضای خود را به ملاقات وی می فرستد و ایشان را از توطئه ای که در حال شکل گیری در تبریز بود مطلع می کند و از آن برحذر می دارند. با این همه این دیدار چندان ثمر بخش نبود.
به دنبال ملاقات اعضای جامعه مدرسین با آیت الله شریعتمداری و با پی گیری های صورت گرفته، آیت الله شریعتمداری ضمن بیانیه ای از حزب خلق مسلمان اعلام برائت می کند. پس از صدور اعلامیه آیت الله شریعتمداری، جامعه مدرسین نیز بیانیه ای صادر می کند و در آن برادشتن حمایت آیت الله شریعتمداری را از حزب خلق مسلمان اعلام می کند. پس از انتشار اعلامیه، زمزمه هایی بر غیر واقعی و ساختگی بودن آن از سوی حزب خلق مسلمان و هواردان آن شایع شد. جامعه مدرسین با آیت الله شریعتمداری گفتگو می کند و از ایشان خواسته می شود به صورت تلفنی و از طریق رادیو صدور اعلامیه را تأیید کند، اما این تدبیر نیز با کارشکنی اطرافیان و بیت ایشان ثمر نمی بخشد. دفتر آیت الله شریعتمداری محتوای اعلامیه جامعه مدرسین را نادرست و غیر واقعی می خواند و فضای ابهام وتردید بیشتر می شود.
سرانجام پس از کشف کودتای نوژه و اعتراف کودتاچیان به آگاهی آیت الله شریعتداری از کودتا و آمادگی همکاری و تأیید آن و افشای توطئه قطب زاده و اعتراف به ارتباط آیت الله شریعتمداری با وی، جامعه مدرسین در تاریخ 31/1/1361 تشکیل جلسه داد و به عدم صلاحیت شریعتمداری برای مرجعیت، رای داد.

           مرجعیت آیات گلپایگانی و اراکی
پس از رحلت آیت الله العظمی خویی نیز جامعه مدرسین آیات عظام گلپایگانی و اراکی را به جامعه به عنوان مراجع تقلید معرفی کرد. با ارتحال آیت الله العظمی گلپایگانی در آذرماه 1372جامعه مدرسین تصویب کرد که آیت الله العظمی اراکی مرجع منحصر معرفی شود. و پس از آن موضوع ارجاع احتیاطات ایشان در دستور کار جامعه مدرسین قرار گرفت.
با ارتحال آیت الله اراکی، در اطلاعیه ای نام آیات خامنه ای، محمد فاضل لنکرانی، محمد تقی بهجت، حسین وحید خراسانی، شیخ جواد تبریزی، سید موسی شبیری زنجانی و ناصر مکارم شیرازی به مردم اعلام شد.

           اعلام عدم صلاحیت آقای صانعی برای مرجعیت
جامعه مدرسین که از دیرباز خود را پاسدار کیان مرجعیت شیعه و مدافع فقه اهل بیت(ع) می داند، همچون دیده بانی مسؤولیت پذیر در راستای وظیفه ذاتی خود (که شناسایی و معرفی مراجع معظم تقلید و هدایت و رهبری فکری مردم در این امر مهم است) در هنگامه های خطر و لغزش ها پا پس نکشیده و در مواقع لزوم به خلع مرجعیت از شخیصت هایی که صلاحیت مرجعیت را از دست داده اند اقدام نموده است که نمونه آن در جریان شریعتمداری است. از دیگر نمونه هایی که جامعه مدرسین درباره آن اظهار نظر نمود اعلام عدم صلاحیت آقای صانعی برای مرجعیت بود که در راستای همان مسؤولیت مهم صورت گرفت.

           ایفای نقش هوشیارانه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در مناسبت ها و حوادث سالهای گذشته با هوشیاری کامل، به ارایه موضع پرداخته و نقش خود را در مقابل احیای تفکرات اسلامی و مقابله با توطئه های دشمنان ایفا کرده است.
به همین خاطر امام خمینی(ره) در بیاناتش درخصوص اهمیت جامعه مدرسین، می فرمود: «دشمنان از دیر باز برای اختلاف افکنی میان روحانیون آماده شده اند، دربین جامعه مدرسین وطلاب انقلابی اختلافی نیست،آیا مدرسین محترم که ستون محکم انقلاب در حوزه علمیه بودند نعوذ بالله به اسلام وانقلاب ومردم پشت کرده اند؟ مگر همانها نبودند که درکوران مبارزات حکم به غیرقانونی بودن سلطلنت (پهلوی) دادند؟ آیا (جامعه) مدرسین عزیز از جبهه و رزمندگان پشتیبانی ننمودند؟ اگر خدای ناکرده این ها شکسته شوند چه نیرویی جای آنان را خواهد گرفت، جامعه مدرسین بایدطلاب عزیز انقلابی و زحمت کشیده و کتک خورده وجبهه رفته را از خود بداند حتما باآنان جلسه بگذارند وازطرح ها و نظریات آنان استقبال کند و طلاب انقلابی هم مدرسین عزیز طرفدار انقلاب را محترم بشمارند وبا دیده احترام به آنان بنگرند و در مقابل طیف بی عرضه و فرصت طلب و نق زن ید واحده باشند وخودرا برای ایثار و شهادت در راه هدایت مردم آماده تر کنند. »
هم چنین مقام معظم رهبری نیز درخصوص جامعه مدرسین و اهمیت جایگاه آن فرموده اند: «جامعه مدرسین یک پشتیبان و پشتوانه و عقبه فکری و عملی برای دولت اسلامی باشد، این ظرفیت هایی که (در حوزه علمیه قم) است، دستگاههای مختلف از این ظرفیت ها استفاده نمی کنند... (چون) خب این ظرفیت ها را نمی شناسند... این را خود حوزه باید عرضه کند، اگر آرشیوی یا اگرفهرستی دارید،این ها را تدوین کنید ودراختیار دستگاههای مختلف بگذارید،اما آن کسی که بایداین ارتباط راتعیین کند شما هستید یعنی شما حوزه علمیه که طبعا نمادش جامعه مدرسین است.
در ادامه نگاهی گذرا به اجلاسیه های قبلی جامه مدرسین حوزه علمیه قم خالی ازلطف نیست چراکه مسأله روحانیت از حساس ترین مسایل اجتماعی و سیاسی تاریخ اسلام بوده است که با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران به رهبری روحانیت، این حساسیت به اوج خود رسیده ومی طلبد حرکت وکاوشی ژرف درحفظ وگسترش این جایگاه به عمل آید.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم که نماد و هویت حوزه و نقطه اتکای علمای بلاد است (با محوریت معاونت جامعه) اقدام به برگزاری اجلاسیه هایی با هدف همفکری، اتحاد و یک رنگی علمای سراسر کشور نموده است که به حق گامی بزرگ و حرکتی امید بخش به سمت آینده روشن را نوید می دهد.
نخستین اجلاس سراسری این مؤسسه در سال 78 برگزار شد که جهت گیری این اجلاس بررسی وظایف روحانیت درعصر حاضر با توجه به شرایط حاکم، ضرورت حفظ وتداوم وحدت وارتباط متداوم میان اقشار مختلف روحانیت، حفظ وتقویت وحدت و همدلی میان حوزه ودانشگاه ووظایف ورسالت جامعه مدرسین بود.
دراین اجلاس سخنرانان درخصوص نسبی گرایی ریشه اصلی تهاجم فرهنگی،لزوم صرفه جویی وحذف هزینه های غیر ضروری،لزوم پاسخ به شبهات ومسایل روز وتوجه به نفوذ وهابیت ووحدت سخن گفتند.
دومین اجلاس سراسری درسال 79 برگزار که محورهای اصلی سخنرانیها، بررسی نقاط قوت وضعف جامعه اسلامی، لزوم مبارزه با بدعتها وانحرافات در دین، ضرورت حفظ وحدت وراهکارهای عملی جامعه مدرسین دربرابرمشکلات روحانیت بود.
سومین اجلاس سراسری جامعه مدرسین سال 80 با جهت گیری بررسی انتظارات جامعه ونسل جوان ازروحانیت، آسیب شناسی کارشناسانه روحانیت درابعاد مختلف وبررسی ابعاد لزوم تأسیس دانشگاه جامع علمی در حوزه علمیه شکل گرفت.
چهارمین اجلاس سراسری نیز درسال 82 برگزار شد که کارکردها و ضرورتهای ارتباطات وهماهنگی روحانیت سراسر کشور وبازخوانی و تحلیل نقش ها و وظایف روحانیت مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
پنجمین اجلاس نیز درسال 84 برگزار شد که موضوع آن تقویت و تعمیق اعتماد متقابل مردم وروحانیت، تقویت وتوسعه حوزه های علمیه شهرستانها بود.
جامعه مدرسین هم چنین تاکنون سه اجلاسیه منطقه ای در استانهای خراسان، آذربایجان غربی وکرمانشاه داشته است.
البته جامعه مدرسین از اهداف اولیه تشکیل خود که سامان دهی امور حوزه بود، غافل نشده است به طوریکه ایجاد ساز وکار برگزاری امتحانات برای طلاب جهت ارزیابی آن ها، اولین اقدام جامعه در این راستا به شمار می رود.
تنظیم برنامه های درسی ولو در حد ابتدایی، برنامه دیگر جامعه مدرسین برای اصلاح ساختارها ونابسامانی های حوزه محسوب می شود.
هم چنین اصلاح پرداخت شهریه طلاب با توجه به تاهل و تجرد، میزان تحصیلات حوزوی وسایر مباحث، همگی درهمین راستا انجام شده است ومباحث انقلاب که پیش آمد ومبارزات انقلابی به جهت گیری های اولیه جامعه مدرسین افزوده شد.
به طوریکه بعداز پیروزی انقلاب اسلامی، تشکیل شورایعالی به ریاست حضرت آیت الله مکارم شیرازی و راستی کاشانی، تشکیل شورای مدیریت و بعد تفکیک مدیریت از شورایعالی، تصمیم بریک مرحله ای یا 3 مرحله ای شدن امتحانات حوزه، اصلاح و تدوین و تصحیح دروس ارائه شده جهت تدریس درحوزه ها، همگی ازجمله فعالیت های تخصصی جامعه مدرسین دراصلاح ساختارهای حوزه به شمار می رود.
به ویژه حذف مباحث غیرضروری از کتابهای اصول، حذف موارد کم فایده ازکتاب ادبیات مغنی و تدوین کتاب های جنبی برای مقطع سطح جزء تصمیمات اتخاذشده در این زمینه است.
مسأله نمایندگان طلاب نیز از برنامه های جامعه مدرسین در جهت افزایش مشارکت طلبه ها در بدنه حوزه محسوب می شود. از آنجا که لزوم تماس هرچه بیشتر روحانیت کشور به مرکزیت حوزه علمیه قم وجامعه مدرسین احساس می شد تا ارتباط، نظارت و تطابق تصممیات حوزه های علمیه شهرستانها با سیاست های کلی حوزه علمیه قم انجام شود لذا اساسنامه جامعه مدرسین به توصیه مقام معظم رهبری تغییر کرد و معاونتی به نام معاونت جامعه مدرسین و روحانیت در نظر گرفته شدکه وظیفه توجه و رسیدگی به مسائل روحانیت سراسر کشور برای آن تعریف شد.

انتهای پیام/