مشارکت مردمی سبب پایداری وقف می‌شود
خبرگزاری تسنیم: سازمان اوقاف با یک مجموعه مردمی طرف است و اگر به ساختار وقف در نظام حاکمیت اسلامی برگردیم، متوجه می‌شویم وقف های بسیاری توسط مردم شکل گرفته است به طوری که می توان گفت لایه زیرین این سنت حسنه مردم هستند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از زاهدان، وقف یکی از کارسازترین و سالم ترین شیوه های خدمت به نیازهای جامعه است وقف یکی از بهترین راهکارهای موثر به صورت احسان ماندگار در خدمت نیازهای جامعه است و اگر تبلیغات رایج شود خواهیم دید که از همین نذور و وقف، چه خدمت هایی به سیستان و بلوچستان و حتی کشور می شود.
وقف و اماکن مذهبی از شئون ولی امرمسلمین است و تنها سازمانی است که نماینده ولی فقیه و ریاست سازمان آن بر عهده یک شخص است. گرچه سابقه تأسیس سازمان اوقاف به دوره صفاریان و از سال 245 هجری قمری بر می گردد اما شکوفایی و احیاء مدیون انقلاب اسلامی و مشارکت مردمی است.
در خطه متدین و ولایت مدار سیستان و بلوچستان نیز اداره کل اوقاف و امور خیریه از سال 1350 در سه حوزه موقوفات، بقاع متبرکه و اماکن مذهبی و مسابقات و حفظ قرآن کریم فعالیت داشته و برای رسیدن به اهداف عالیه سازمانی با توکل بر خدا و عنایات اهل بیت (ع) و یاری مسئولان و به ویژه مردم و طبق برنامه سالانه و در راستای سند چشم انداز 20 ساله کشور حرکت کرده و در حوزه هایی نیز موفق به اخذ رتبه برتر کشوری شده است.
اگر بخواهیم ریشه وقف پایدار در جامعه اتفاق بیفتد باید مشارکت مردم وجود داشته باشد، یعنی استفاده از ظرفیت‌ها و به تعبیری نیروی انسانی اعم از منابع فکری و اندیشه‌ای و بحث برنامه‌ریزی و اجرا و منابع مادی و معنوی مردم ضرورت دارد.
گستره وقف آن چنان وسیع است که در هر زمان با توجه به نیازهای جامعه، می توان موقوفات را صرف این نیازهای جدید کرد.
از صدها سال پیش تاکنون، واقفان خیراندیش با اختصاص بخشی از اموال خود برای خدمت مستمر به جامعه در قالب روش پسندیده «وقف»، منشاء خدمات فراوان علمی، فرهنگی، هنری، رفاهی و بهداشتی در جامعه بوده اند اگر چه در ایام قدیم،
موقوفات بیشتر شامل مواردی مانند دارالایتام، کتابخانه، مسجد، قنات، پل، آب انبار و ... بوده اما در حال حاضر این نیازها تغییرات عمده ای کرده است.
از جمله مصارفی که در بین موقوفات سال های اخیر مشاهده می شود، می توان به مواردی از جمله احداث بیمارستان برای بیماران خاص، کمک به ایتام، احداث پرورشگاه، کمک به دانشجویان و اطفال بی بضاعت، کمک به افراد حادثه دیده در بلایای طبیعی سیل، زلزله و آتش سوزی، تهیه لوازم التحریر دانش آموزان بی بضاعت، اعطای جوایز و وام، احداث ساختمان برای افراد بی بضاعت، جهیزیه عروس، احداث کتابخانه عمومی، کمک به امر ازدواج، توسعه تولید ملی و ... اشاره کرد.
با توجه به دگرگونی های شرایط اجتماعی و اقتصادی در جوامع بشری، نگاه دقیق به نیازهای امروزین جامعه، ضروری به نظر می رسد. اگر بخواهیم نقش و جایگاه بانیان خیر را در حل معضلات اجتماعی ایران مورد بررسی قرار دهیم، باید بپذیریم که با توجه به گسترش نیازها و وجود تنگناها, دولت به تنهایی قادر به حل مشکلات و رفع معضلات نیست.
هر چند با توسعه خدمات بیمه ای و تأمین اجتماعی، بخشی از نیازها برطرف شده است اما ضرورت دارد تا برای اغنای روح بشر و داشتن انگیزه بیشتر برای کار و تلاش مستمر، همواره برای استمرار روحیه تعاون و جاودان ماندن پدیده سودمند وقف نهادینه شود بنابراین با در نظر گرفتن این واقعیت باید زمینه مشارکت و حضور یکایک مردم در ابعاد مختلف وجود داشته باشد.
وقف مرتفع کننده دغدغه های، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی جامعه است
مدیرکل اوقاف و امور خیریه سیستان و بلوچستان در این زمینه اظهار داشت: در راستای ترویج غنی فرهنگ وقف, رسانه و وسایل ارتباط جمعی و اهل قلم و فکر و اندیشه نقش بی نظیر و بی بدیلی در تنوین افکار عمومی دارند.
وی با اشاره به اینکه کسی نمی تواند اهمیت جایگاه وقف را منکر شود، افزود:در ردیف اول یک رسانه متعهد، اندیشمند، پژوهشگر و استاد باید در راستای ترویج احکام الهی گام بردارد.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه سیستان و بلوچستان بیان کرد: وقف تنها برای یک قشر خاص و یا مکان خاصی نیست بلکه یکی از پرکاربردترین و پربارترین سنت حسنه و صدقه جاری وقف است.
تدینی با بیان اینکه اگر وقف نهادینه شود مشکلات فرهنگی، اقتصادی و حتی اجتماعی جامعه کنونی مرتفع خواهد شد, گفت: 32 هزار موسسه خیریه در آمریکا وجود دارد که از مجموع آنها 2400 موسسه کار خیریه انجام می دهد.
وی عنوان کرد: دستگاه امام حسین (ع) باعث شکوفایی وقف شد و به عنوان یک سنت حسنه و حکم الهی می تواند بستر رفع مشکلات را فراهم کند.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه سیستان و بلوچستان با بیان اینکه وقف در این استان ریشه بسیار عمیقی دارد، گفت: وقف قبل از اسلام نیز بوده اما توسط اسلام تأسیس شده است.
تدینی بیان کرد: اولین واقف در اسلام نبی مکرم اسلام (ص) که با وقف باغ های هفت گانه برای فقرا عملا وقف را معرفی کردند و به این سنت حسنه جامعه عمل پوشاندند.
وقف بدون مشارکت مردم پایدار نخواهد ماند
مدیرکل اوقاف و امور خیریه سیستان و بلوچستان تصریح کرد: وقف را می توان به عنوان یک فرهنگ همسو و همگام با بحث توسعه مورد توجه قرار داد که با ساختاری بومی و همگام با چارچوب های اقتصاد مقاومتی می تواند به تسریع توسعه این استان بیانجامد.
تدینی افزود: هرچند در بحث وقف جنبه اقتصادی آن به نظر می آید اما لایه زیرین آن مردم هستند در حالی که وقف حکمی الهی است که برای بشریت و ارتقای شاخص های عدالت اجتماعی صادر شده است اما توسعه آن اتفاق نمی‌افتد مگر اینکه مشارکت مردمی پررنگ باشد.
وی بیان کرد: یکی دیگر از ظرفیت‌هایی که به عنوان یک خدمت عظیم در اختیار سازمان اوقاف است مجموعه امام‌زادگان و بقاع متبرکه بوده که مدیریت امام‌زادگان به صورت مردمی است.
تدینی تصریح کرد: البته تولیت آن از نظر شرعی بر عهده خود امام است و در زمان غیبت به عهده ولی امر مسلمین و ولی فقیه می‌باشد.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه سیستان و بلوچستان عنوان کرد: ساختار اداره کل اوقاف و امور خیریه استان براساس تجربه و کاملا به صورت علمی پی ریزی شده است و در مرحله اول اداره کل را از اداره شهرستان زاهدان جدا کردیم.
تدینی گفت: اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان زابل در حال ساخت بوده و در دو ماه آینده افتتاح خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر 3 هزار و 700 موقوفه در استان ثبت شده است, افزود: سازمان اوقاف با یک مجموعه مردمی طرف است و اگر به ساختار وقف در نظام حاکمیت اسلامی برگردیم، متوجه می‌شویم وقف های بسیاری توسط مردم شکل
گرفته است.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه سیستان و بلوچستان عنوان کرد: یکی از مصادیق در قرآن کریم وقف است که خداوند متعال در آیاتی بدان تأکید و تشویق کرده است وقف یک رویکرد فرهنگی و آموزشی پسندیده ای است که مهم ترین کارکرد وقف در جامعه اسلامی را می توان از گذشته های دور تا کنون مشاهده کرد.
تدینی با اشاره به اینکه ابعاد آموزشی و فرهنگی وقف در جوامع اسلامی بسیار گسترده است، گفت: وقف به عنوان یک منبع مستمر مالی مراکز علمی، پشتوانه مردمی داشته است و تأسیس مدارس و حوزه های علمیه و تأمین هزینه های آن از جمله مهم ترین کارکردهای وقف است.
وی بیان کرد: برخی از مهم ترین کارکردهای فرهنگی و آموزشی وقف شامل استفاده از درآمدهای وقف برای ساخت مساجد و اماکن مذهبی، دانشگاه ها، خوابگاه های دانشجویی، فعالیت های علمی و تبلیغی در زمینه ترویج سیره اهل بیت (ع)، اعزام مبلغ به مناطق محروم، مسابقات قرآن کریم و ... است.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: واقفان می‌توانند نیازهای اجتماع را در نظر گرفته و در همان مسیر مشخص وقف کنند همان‌گونه که اکنون در جامعه بیمارستان، مدارس، مساجد، مسافرخانه و غیره توسط واقفان ساخته شده است.
تدینی همچنین در ششمین همایش وقف و رسانه, اظهار داشت: وقف باید در استان سیستان و بلوچستان آسیب شناسی شود.
وی افزود: باید کارکردهای وقف در همه زمینه ها به طور کامل بازگو شود و مردم بدانند که وقف آسان است.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه سیستان و بلوچستان گفت: بنابراین اهل رسانه و قلم باید نسبت به نهادینه کردن فرهنگ وقف تلاش کنند اگر فرهنگ وقف نهادینه شود عدالت اجتماعی برقرار می شود و وقف می تواند بی عدالتی را ترمیم کند.
تدینی از کارکردهای مختلف و متنوع وقف سخن گفت و تصریح کرد: وقف کارکردهای مختلفی در زمینه های سیاست، علم، اشتغال زایی و غیره دارد.
وی با بیان اینکه هدف سازمان اوقاف, امانتداری است, افزود: همه در برابر وقف مسئول هستند و باید اعتماد سازی لازم در این زمینه ایجاد شود.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه سیستان و بلوچستان به سایت راسخون این سازمان اشاره کرد که دارای کتابخانه ای غنی در زمینه وقف است و گفت: علاقه‌مندان می توانند تمام اطلاعات لازم را از کتاب های این کتابخانه به دست آورند.
تدینی تصریح کرد: خیر خواهی و کمک به دیگران نیاز به ثروت ندارد و انسان می تواند با مشارکت در کارهای گروهی در یک کار خیر بزرگ سهیم باشد.
منطقه سیستان در زمینه وقف پیشتاز است
مدیرکل اوقاف وامور خیریه سیستان و بلوچستان گفت: هر چقدر بتوانیم در زمینه ارتقاء سطح اعتماد مردم در مسئله وقف و اهمیت آن در جامعه تلاش کنیم رویکرد جامعه به این سمت و سو بیشتر می شود و یکی از راه های آن اجرای امینانه نیات واقفین توسط اوقاف است که الحمدالله استان سیستان وبلوچستان در این زمینه سرآمد است.
حجت الاسلام علی اکبر کیخا امام جمعه زابل نیز در زمینه وقف گفت: همه ما در طول مسیر زندگی با موقوفات سروکار داریم و وظیفه داریم در این زمینه اطلاعات کافی و مناسبی داشته باشیم تا در مواجه با مسائل شرعی و قانونی موقوفات دچار مشکل نشویم و در این زمینه روحانیون نقش بسیار مهمی دارند که باید با توجه به اهمیت مسئله, گام های بیشتری برداشته شود.
مسئول روابط عمومی اوقاف و امور خیریه سیستان و بلوچستان هم اظهار داشت: با توجه به موقوفات سال جاری, منطقه سیستان در امور وقف در استان سیستان و بلوچستان پیشتاز است.
مرتضی کوچکی گفت: در سازمان اوقاف, استان سیستان و بلوچستان به سه منطقه با محوریت سه شهر زاهدان، زابل و ایرانشهر تقسیم می‌شود و در این بین زابل به عنوان مرکزیت منطقه سیستان و ایرانشهر به عنوان مرکزیت منطقه بلوچستان است.
وی افزود: منطقه سیستان با دارا بودن 60 وقف از مجموع 93 وقف انجام شده در سال جاری تاکنون رتبه برتر را دارد و بعد از آن زاهدان و ایرانشهر هرکدام با داشتن 18 و 15 وقف در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند.
مسئول روابط عمومی اوقاف و امور خیریه سیستان و بلوچستان بیان کرد: این تعداد وقف نسبت به سال 92 که تعداد کل وقف‌ها 60 عدد بوده است، تاکنون رشد 50 درصدی داشته است.
کوچکی عنوان کرد: بیشتر این موقوفات، زمین و منزل مسکونی هستند و کاربری‌های مختلفی از جمله مسجد، حسینیه، درالقرآن، درمانگاه و... دارند.
نگارنده سعیده مرادقلی
انتهای پیام/
