تولید بجُنبد تا تحریم‌ها را برنداشتند
خبرگزاری تسنیم: تولیدکنندگان قطعات خودرو واردات قطعات بی‌کیفیت از چین، هزینه بالای تولید،وابستگی به واردات، تنگناهای مالی و عدم حمایت دولت را موانع عمده اقتصاد مقاومتی دانسته و البته معتقدند بخش تولید بجنبد و تا تحریم‌ها لغو نشده از فرصت استفاده کند.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی در حالی 9ماهه شد که بررسی وضعیت اقتصادی کشور و حتی برنامه دستگاه‌های اجرایی نشان از اقدامات اندک برای تحقق این سیاست‌ها در کشور دارد. این در حالی است که باید برای مقابله با تحریم‌های بین المللی و البته جبران کاهش درآمدهای نفتی کشور حجم وابستگی خود را به واردات کاهش داده بستر لازم را با تکیه بر توان داخلی برای رسیدن به قطب نخست اقتصادی در منطقه مهیا کنیم.
یکی از مهمترین اهداف ابلاغ سیاست 24بندی اقتصاد مقاومتی تقویت تولید بوده است و شاید به همین خاطر بود که رئیس دبیرخانه دائمی اقتصاد مقاومتی در مجمع تشخیص مصلحت نظام به تسنیم گفت: "اگر می خواهید در جریان اجرای اقتصاد مقاومتی قرار بگیرد، سراغ تولید بروید، اگر حال تولید خوب بود، حتماً اقتصاد مقاومتی اجرا شده است".
هفته گذشته نهمین نمایشگاه بین المللی قطعات، لوازم و مجموعه‌های خودرو در تهران برگزار شد؛ گردهمایی تعداد زیادی از قطعه سازان کنار یکدیگر باعث شد تا سری به این نمایشگاه بزنیم و به بررسی وضعیت تولید و میزان وابستگی تولیدکنندگان این بخش از صنعت کشور به واردات بپردازیم. گپ و گفت ما با قطعه سازان بیشتر به‌خاطر این بود که در جریان احوال تولید کنندگان و سرنوشت اجرای اقتصاد مقاومتی در نبض اقتصاد کشور قرار بگیریم.
نمایشگاه بین المللی قطعات، لوازم و مجموعه‌های خودرو فرصتی را برای قطعه سازان بخش‌های مختلف صنعت خودرو در سطح داخلی و خارجی فراهم آورده بود تا به ارائه دستاوردها و اعلام توانمندی‌های‌شان برای توسعه بیش از پیش صنعت خودروی کشور بپردازند.
حاصل گفت‌وگوی خبرنگار تسنیم با قطعه سازان یا همان نمایندگان نبض خودروسازی کشور در یک جمله چیزی نبود جز همان گلایه‌های قبلی تولیدکنندگان از مشکلات‌شان نظیر نبود منابع اولیه، مشکلات مالی، ورود کالاهای بی‌کیفیت چینی، عدم حمایت دولت از فعالان این بخش و تمایل خودروسازان در خرید قطعات ارزان وارداتی.
وضعیت تولیدکنندگان قطعه‌ساز نشان از آن داشت که با وجود پتانسیل بالای کشور از لحاظ دانش فنی و نیروهای متخصص هنوز نتوانسته‌ایم از ظرفیت‌ها استفاده و به عدم وابستگی به اجناس وارداتی دست پیدا کنیم. حضور اجناس بی‌کیفیت چینی و هزینه بالای محصولات توان رقابت را از تولیدکننده قطعه‌ساز گرفته و هیچ حمایتی نیز در این شرایط از او نمی‌شود.
نکته ظریفی که برخی از این تولیدکنندگان اشاره داشتند، این بود که از فرصت تحریم‌ها حداکثر بهره را بردند و کالاهایی با کیفیت بالا تولید کردند که امروز توان رقابت با اجناس مشابه خارجی را دارد که شاید اگر تحریم‌ها نبود این امر میسر نمی‌شد و بخش تولید باید از این فرصت تحریم‌ها نهایت استفاده را ببرد و تا تحریم‌ها را لغو نکردند کمی بجنبد.
*علی‌رغم توانمندی داخلی همچنان به واردات مواد اولیه وابسته‌ایم
نهمین نمایشگاه قطعه و لوازم جانبی خودرو در نگاه نخست پر از جنب و جوش شرکت‌کنندگان برای معرفی محصولات خود و جذب مشتری است. پای صحبت یکی از غرفه داران که می‌نشینیم حرف‌های جالبی از حوزه فعالیت خود می‌گوید.
او خود را موسایی، تولیدکننده قالب‌های پیشرفته خودرو معرفی می‌کند و با بیان اینکه بیشتر تولیدات خود را در داخل کشور به فروش می‌رساند، به خبرنگار تسنیم می‌گوید: در صددیم حتی برای تویوتا، فورد و بنز نیز قالب سازی‌هایی کنیم اما در حال حاضر در ساخت قالب‌های بدنه خودروهای پرتیراژ داخلی از جمله پژو 206 فعالیت می‌کنیم.
وی با اشاره به "در چند سال اخیر از کشور ترکیه هم سفارش‌هایی برای تولید قطعات نگه‌دارنده بدنه خودرو گرفته‌ایم" افزود: این واحد تولیدی با توجه به توانمندی خود قالب‌های بدنه‌ای را تولید کرده است که پیش از این ملزم به واردات آن از کشورهای مختلف بودیم.
این قطعه‌ساز در پاسخ به این سؤال "آیا تمام تولیدات شما در داخل توسط شرکت‌های خودروساز خریداری می‌شود یا خیر؟" گفت: در سال 82 همزمان با مشارکت با ایتالیایی‌ها برای ساخت قالب‌های پیشرفته آموزش‌هایی را دیده‌ایم که این موضوع باعث شده قطعات باکیفیتی را تولید کنیم. اما مهمترین مشکل ما هزینه تمام‌شده این کالا است که این امر باعث می‌شود تا خودروسازان داخلی تلاش زیادی را بر کاهش قیمت‌ها و یا عدم تمایل به خرید این قالب‌ها را داشته باشند.
وی اضافه کرد: سطح کیفی قطعات تولیدی ما در حد استانداردهای بین المللی است و ظرفیت بالایی در تولید قطعات در کشور داریم. اما بسیاری از مشکلات از جمله هزینه‌های تمام‌شده و عدم حمایت بخش‌های مرتبط به صنعت قطعه سازی باعث شده تا همچنان در مواد اولیه وابسته به واردات بوده و این امر باعث می‌شود تا به استقلال کافی دست پیدا نکنیم.
*اوضاع اقتصادی بهتر شده اما هنوز از شرایط تحریم استفاده مفید نکرده‌ایم
قطعه‌ساز دیگری که برای خرید قالب به این غرفه مراجعه کرده بود در ادامه صحبت‌های این تولیدکننده با اشاره به "هنوز در تأمین فولاد مورد نیاز خود برای تولید قطعات با مشکل روبه‌رو هستیم" گفت: کیفیت فولادهای داخلی برای تولید برخی از قطعات مناسب نیست و مجبوریم به‌واسطه اعمال تحریم‌ها از چین فولاد وارد کنیم که کیفیت خوبی ندارد. حتی سعی کردیم از ترکیه نیز فولاد وارد کنیم اما در این رابطه هم با مشکلاتی مواجهیم و هنوز به راه‌حلی دست پیدا نکرده‌ایم.
وی با بیان اینکه در شرایط فعلی قطعه سازی کشور نسبت به سال گذشته بهتر شده است، افزود: در حال حاضر سعی می‌کنیم با توجه به توانمندی داخلی خود تولیدات کشورهای خارجی را کپی نکرده و با دانش فنی اقدام به تولید محصولات متنوع و باکیفیت کنیم.
*خودروساز هرچه سفارش بدهد آن را تولید می‌کنیم
به غرفه دیگری که به بخش تزیینات خودرو اختصاص دارد هم سری زده و با آنها نیز صحبت کوتاهی می‌کنیم. محمدی تولیدکننده ورق‌های پلیمری در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه این واحد تولیدی بیشتر در حوزه رودری و مخازن شیشه و تزئینات داخلی خودرو فعالیت می‌کند، گفت: ما به‌صورت مونتاژ کار کرده هرچه خودروساز به ما سفارش دهد همان را انجام می‌دهیم.
وی با اشاره به "تولید قطعات تزئینی داخل خودرو کار فنی خاصی نمی‌خواهد و فقط باید یک مقدار ابتکار عمل داشته باشیم" افزود: البته تغییرات این قطعات باید از سوی شرکت‌های خودروساز به قطعه‌ساز سفارش داده شود تا بر همان اساس اقدام به تولید کنیم.
این تولید کننده اضافه کرد: در سالهای اخیر در بخش پلیمری توانسته‌ایم به موفقیت‌هایی دست پیدا کنیم اما در موتور خودرو هنوز با ایراداتی همراه هستیم که مسئولین در این رابطه باید تمرکز زیادی را به کار بگیرند.
وی با اعلام اینکه تحریم‌ها باعث شد تا انتقال تکنولوژی از کشورهای غربی به ایران به‌آسانی صورت نگیرد. اظهار داشت: همین شرایط می‌تواند یک فضای مناسب را برای اتکا به توانمندی داخل در صنعت قطعه به وجود آورد اما متأسفانه به‌دلیل عدم همکاری سایر بخش‌ها هنوز نمی‌توانیم به‌صورت کلی در بخش قطعه سازی حرفی برای گفتن داشته باشیم.
*دلالان و کالاهای بی‌کیفیت چینی مانع رشد صنعت قطعه‌سازی کشور هستند
محمدی با بیان اینکه البته اجرای برخی طرح‌ها نیز توجیه اقتصادی ندارد، گفت: خوشبختانه در بخش پلیمر وابستگی خود را کاهش داده‌ایم و کیفیت‌ها مناسب است، اما بازهم فاصله زیادی با تولیدات بین المللی داریم.
این تولیدکننده مهمترین مشکل صنعت قطعه سازی کشور را حضور دلالان و واسطه‌گران دانست و افزود: این افراد جان صنعت قطعه سازی کشور را می‌گیرند. فعالان قطعه ناچارند با رقیب بی‌کیفیت چینی خود فعالیت کنند، حتی دیدگاه مشتری نیز به‌دنبال جنس ارزان است که همین امر باعث می‌شود تا تولیدات داخلی به فروش مناسبی دست پیدا نکند.
همزمان با صحبت‌های این تولیدکننده متوجه شدیم که رئیس اتحادیه قطعه سازان به‌همراه هیئت مدیره خود مشغول بازدید از نهمین نمایشگاه قطعه و لوازم جانبی خودرو است، به‌سراغ او رفته پرسیدیم: چرا با توجه به توانمندی داخلی هنوز ابزار کارآمدی برای جلوگیری از ورود قطعات بی‌کیفیت به کشور وجود ندارد؟
وی در پاسخ به خبرنگار تسنیم گفت: در بخش قطعه اختیارات اتحادیه برای جلوگیری از ورود قطعات بی‌کیفیت در حوزه نظارت بر واردات و تولید محدود است.
*ابزار نظارت و جلوگیری از ورود قطعات بی‌کیفیت خودرو را نداریم
بخشی با بیان اینکه قانون نظام صنفی به‌گونه‌ای تنظیم شده که اختیارات اتحادیه‌ها برای نظارت بر ورود کالای بی‌کیفیت بسیار ضعیف است، افزود: در تلاشیم با مکاتباتی اختیارات خود را توسعه دهیم، زیرا اتحادیه‌ها باید بتوانند در امر ورود کالا به کشور نظارت لازم را داشته باشند.
رئیس اتحادیه قطعه سازان اضافه کرد: البته اتحادیه هم در حال تهیه آیین‌نامه‌ای برای بازرسی و رسیدگی به شکایات است تا بتواند وظایف خود را به‌نحو مناسب‌تری انجام دهد.
بخشی با اعلام "ما خود جزو مدعیان چرایی ورود کالاهای بی‌کیفیت به کشور هستیم" اظهار داشت: متأسفانه ارتباطات سازمان‌ها و نهادها با اتحادیه ضعیف است، این در حالی است که مسئولین می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های خود از دیدگاه کارشناسی اتحادیه هم استفاده کنند.
*خودروسازان فقط به فکر خرید قطعات ارزان هستند/ کسی حامی قطعه‌سازان نیست
ایزدی تولیدکننده دیگری که در حوزه قالب سازی فعالیت می‌کند هم با اشاره به اینکه خودروسازان داخلی به‌جای کمک به قطعه سازان اقدام به خرید قطعات بی‌کیفیت و ارزان از کشور چین آن هم به‌اسم برند داخلی می‌کنند، گفت: مشکلات ارزی و نبود مواد اولیه کافی باعث شده تا صنعت قطعه سازی کشور در قیمت تمام‌شده محصولات خود به نتایج مناسبی دست پیدا نکند. در همین راستا شرکت‌های خودروساز به‌جای کمک به قطعه سازان از فضای تحریم استفاده و محصولات چینی خریداری می‌کنند.
وی با اعلام اینکه قطعه سازان داخلی با مشکلات قیمت تمام‌شده روبه‌رو هستند، اظهار داشت: قطعه باکیفیت مواد اولیه باکیفیت می‌خواهد، زمانی که خودروساز می‌بیند نمی‌تواند قطعات مورد نیاز را با قیمت ارزان از قطعه سازان داخلی تأمین کند به‌سراغ چینی‌ها می‌رود و همین موضوع باعث رکود در صنعت قطعه سازی کشور می‌شود.
این تولید کننده کسب سود و عدم داخلی سازی قطعات را از مشکلات اساسی صنعت قطعه سازی کشور دانست و افزود: از برخی شرکت‌های قطعه‌ساز داخلی فقط نامی مانده است و پوسترهای بی‌فایده؛ این صنعت نیازمند حامی است که هنوز کسی وارد این عرصه نشده است.
*در شرایط تحریم قادر به صادرات محصولات خود نیستیم
به‌خلاف صحبت‌های این قطعه‌ساز تولیدکننده‌‌ای که خود را صالحی معرفی می‌کند با اعلام "واحد تولیدی بنده در حوزه محصولات پلیمری به خودکفایی دست پیدا کرده است" تصریح کرد: حتی در پروژه‌های منطقه‌ای حضور پیدا کرده‌ایم و در برخی از کشورها جایگزین محصولات کره و چین نیز شده‌ایم.
به‌اعتقاد وی هم اکنون صنعت قطعه سازی کشور با بهره‌وری کمتری مواجه است که حضور کارشناسان در منطقه و استفاده از دانش فنی می تواند نقش مؤثری را برای تکامل صنعت قطعه سازی کشور داشته باشد.
این تولیدکننده با اشاره به اینکه متأسفانه صنعت خودرو کشور به‌نوعی حامی قطعه سازان نیست و فقط فضا را برای حضور قطعه‌های بی‌کیفیت به بازار مهیا می‌کند، تصریح کرد: تولید روز نیازمند کیفیت بالا است و همین امر باعث می‌شود تا رقبا از صحنه رقابت خارج گردند.
علاوه بر قطعه سازان و تولیدکنندگان قطعات خودرو، فعالان تولید پیچ و مهره نیز در این نمایشگاه حضور داشته و به ارائه توانمندی‌های خود پرداخته‌اند، "زمانی" یکی از تولیدکنندگان این بخش در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اعلام رضایت‌مندی خود از وضعیت تولید پیچ و مهره در کشور می‌گوید: عمده محصولات تولیدی ما توسط شرکت‌های خودروساز خریداری می‌شود، البته این نکته را هم باید بگویم کیفیت محصولات ما به‌حدی بالاست که رقبای چینی قادر به رقابت با آنها نیستند.
وی با اشاره به "به‌واسطه تحریم‌های بین الملی قادر به صادرات محصولات خود نیستیم" تصریح کرد: 95 درصد مواد اولیه ما از واردات تأمین می‌شود و به‌لحاظ کیفی محصولاتی مطابق با استانداردهای بین المللی تولید می‌کنیم.
این تولیدکننده در رابطه با به‌کارگیری دانش فنی برای تولید محصولات متنوع نیز گفت: از لحاظ دانش فنی کشور هیچ‌گونه مشکلی ندارد به‌نحوی که عمده محصولات ما قابل رقابت با تولیدات اروپایی هم هستند. البته به هیچ عنوان به‌دنبال کپی‌کاری نیستیم بلکه هرلحظه تولید محصولات متنوع را در دستور کار خود قرار داده‌ایم.
*عدم‌بازنگری در استاندارد قطعات خودرو/ نگرش‌ها در صنعت خودروسازی فقط تجاری است
صبوری تولیدکننده دیگری که در بخش لنت ترمز فعالیت می‌کند هم در گفت‌وگوی کوتاهی به خبرنگار تسنیم می‌گوید: محصولات این واحد تحت لیسانس استاندارد آلمان است و به‌نوعی نماینده انحصاری شرکت آلمانی در ایران محسوب می‌شویم.
وی با اظهار گلایه از "افزایش نرخ ارز باعث شده تا قیمت محصولات ما نیز افزایش پیدا کند" تصریح کرد: در داخل کشور بیشتر تولیدکنندگان قطعات خودرو با یکدیگر رقیب تجاری هستند نه رقیب کیفی.
این تولیدکننده اضافه کرد: در حال حاضر تجدید نظرهای لازم در استاندارد قطعات خودرو به‌ویژه لنت ترمز انجام نمی‌شود و همین امر باعث می‌شود تا شاهد تولید محصولات باکیفیت در سطح بازار نباشیم.
وی با اعلام اینکه قطعه سازان داخلی برای تحقق اهداف دولت در عدم وابستگی به واردات هیچ مشکلی از نظر فنی و توانمندی داخلی ندارند، تصریح کرد: باید تفکر منافع تجاری از شرکت‌های خودروساز حذف شود.
صبوری معتقد است: ایران در صنعت خودرو صاحب‌نام است و باید برای تجهیز و نوسازی این صنعت تلاش کنیم، هم اکنون ضعفهای بسیاری در تولید موتور و قطعات تزیینی خودرو وجود دارد که باید با سرمایه گذاری مناسب برطرف شود.
این تولیدکننده اضافه کرد: فعالان اقتصادی و به‌ویژه تولیدکنندگان از دولت یارانه نقدی نمی‌خواهند، فقط هزینه‌های تحمیلی تولید را برطرف کنند تا بتوانیم امکان فعالیت اقتصادی را در کشور داشته باشیم.
گزارش از آمنه هادی‌پور
انتهای پیام/*
