«پسته سمنان»؛ از «برزخ» خام خوری تا «رویای» فرآوری

به گزارش تسنیم از سمنان، کشاورزی و صنعت، اساس فعالیت‌های اقتصادی در استان سمنان است. این استان پهناور به‌واسطه برخورداری از ظرفیت‌های بالا در بخش کشاورزی، در صورت برنامه‌ریزی مدون و تأمین منابع آبی می‌تواند به یکی از قطب‌های کشاورزی تبدیل شود.

تولید انبوه و مازاد بر مصرف محصولات استراتژیکی نظیر پسته، پنبه، انار، صیفی‌جات و دیگر محصولات کشاورزی ظرفیت‌های بالایی در این منطقه به وجود آورده و ازاین‌رو ایجاد و توسعه صنایع فراوری محصولات کشاورزی در این منطقه می‌تواند ضمن ایجاد ارزش‌افزوده، رونقی مضاعف به فعالیت‌های کشاورزی و دامداری در این استان دهد. پسته یکی از مهم‌ترین تولیدات باغی استان سمنان و به‌ویژه شهرستان دامغان است.

پسته دامغان باوجوداینکه مرغوب‌ترین پسته دنیا محسوب می‌شود اما همچنان به‌صورت خام خوری در استان سمنان به مصرف می‌رسد.

مسئول انجمن پسته استان سمنان در همین ارتباط، گفت: تازه خوری و خام خوری، همچنان بزرگ‌ترین مشکل، باغداران دامغانی است.

منصور عباسیان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم بابیان اینکه، پسته دامغان، مرغوب‌ترین پسته ایران محسوب می‌شود، گفت: راه‌اندازی صنایع تبدیلی و فرآوری پسته دامغان و فراهم کردن بستر مناسب برای صادرات این کالای استراتژیک می‌تواند، ارزآوری بالایی برای کشور به همراه داشته باشد.

وی با اشاره به‌ضرورت فرآوری پسته در استان سمنان، اظهار داشت: در صورت فراهم شدن امکان فرآوری پسته در استان سمنان، بهره‌گیری از بسته‌بندی‌های شکیل و ارائه محصولات متنوع پسته از پسته‌های خام تا پسته‌های شور، ترش و دیگر انواع آن می‌توان علاوه بر ایجاد ارزش‌افزوده و ایجاد اشتغال بیشتر، به اقتصاد باغداران این استان نیز کمک کرد.

مسئول انجمن پسته استان سمنان با اشاره به طرح ایجاد پایانه اختصاصی صادرات پسته در استان سمنان (دامغان) خاطرنشان کرد: مسئولان استان سمنان امسال قول مساعد داده‌اند که ازاین‌پس با راه‌اندازی این پایانه، صادرات پسته به‌صورت مستقیم از این استان انجام شود.

عباسیان تصریح کرد: تاکنون علاوه بر مصرف بخش عمده‌ای از پسته استان سمنان به‌صورت خام خوری، بخشی از محصول پسته این استان نیز بانام دیگر استان‌ها و خارج از استان صادر می‌شد.

این باغدار دامغانی به پیگیری‌های انجام‌شده برای صادرات پسته از دامغان اشاره کرد و گفت: با رایزنی‌هایی که با گمرک استان سمنان انجام‌شده، قرار است که یک دفتر گمرکی در شهرستان دامغان راه‌اندازی شود تا صادرات پسته دامغان از مبدأ انجام شود.

وی با اشاره به افزایش تولید پسته دامغان در سال زراعی جاری، خاطرنشان کرد: سال گذشته در حدود 35 هزار تن پسته از باغات دامغان برداشت شد؛ اما امسال بدون اینکه سطح باغات افزایشی داشته باشد، میزان تولید پسته از 38 تا 40 هزار تن نیز گذشت.

عباسیان در پاسخ به پرسشی درباره چرایی این افزایش محصول، یادآور شد: نگرش باغداران استان سمنان به پسته در سال‌های اخیر، علمی‌تر شده و همین عامل مؤثری در افزایش تولید پسته در این استان بوده و این در حالی است که وقوع خشک‌سالی و در ایامی از سال شاهد سرمازدگی، آسیب‌هایی به باغ‌های پسته استان وارد کرد.

پسته استان، ظرفیت‌های زیادی دارد/فرآوری محصولات کشاورزی رونق اقتصادی ایجاد می‌کند

یک عضو کمیسیون کشاورزی اتاق استان سمنان با اشاره به بحث راه‌اندازی پایانه پسته در دامغان و تأسیس انجمن پسته این استان، گفت: در صورت توجه بیشتر به محصول پسته استان سمنان، تسهیل در صادرات آن و بسترسازی برای فراوری پسته، می‌توان از ظرفیت‌های این محصول استراتژیک استان در راستای رونق‌بخش کشاورزی استفاده و بهره‌گیری بیشتری برد.

مرتضی نادعلیان در گفت‌وگو با تسنیم اظهار داشت: متأسفانه باوجود ظرفیت‌های بالایی که در استان سمنان و به‌ویژه دامغان وجود دارد تاکنون کمتر از ظرفیت‌های این کالای استراتژیک استفاده‌شده است.

وی بابیان اینکه، پسته استان سمنان مشتریان زیادی می‌تواند در بازارهای جهانی داشته باشد، تصریح کرد: پسته دامغان به‌واسطه کیفیت بالایی که دارد می‌تواند در صورت فرآوری و صادرات به یک برند بین‌المللی برای کشور تبدیل شود.

رئیس صندوق حمایت توسعه کشاورزی دامغان افزود: اگرچه امروزه نیز پسته دامغان از اشتهار زیادی برخوردار است اما تا در این زمینه کار جدی صورت نگیرد، کمتر می‌توان از ظرفیت‌های موجود در این بخش بهره‌برداری کرد.

وی به‌ضرورت استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی اشاره کرد و گفت: باید بستر برای ورود بخش خصوصی به صادرات محصولات کشاورزی در استان سمنان فراهم شود.

عضو کمیسیون کشاورزی اتاق استان سمنان با اشاره به دیگر مشکلات باغداران پسته در  این استان، گفت: کمبود منابع آبی یکی از جدی‌ترین مشکلات پیش روی باغداران استان ما است و در صورت رفع این مشکل، می‌توان با توسعه کمی و کیفی باغات این استان، انگیزه‌ای دوچندان در بهره بردان آن ایجاد کرد.

نادعلیان، بابیان اینکه عمده پسته استان به‌صورت خام مصرف می‌شود، گفت: تنها کمتر از یک‌سوم محصول پسته به‌صورت خشک به بازار عرضه می‌شود و این در حالی است که با فرآوری پسته و جلوگیری از خام خوری آن، نقدینگی بیشتری نصیب استان می‌شود.

جایگاه پسته ایران به مخاطره افتاده است

یک کارشناس کشاورزی، از ایران به‌عنوان سرزمین پسته یادکرد و گفت: پسته ایران درگذشته نه‌چندان دور هیچ رقیبی نداشته است اما متأسفانه امروز با ورود برخی کشورها به این بخش، جایگاه پسته ایران به مخاطره افتاده است.

اکرم حاج خلیل در گفت‌وگو با تسنیم، با اشاره به کمبود منابع آبی در چند استان پسته خیز کشور گفت: استان‌های کرمان، سمنان، یزد و دیگر استان‌ها که بیشترین باغات پسته کشور را در خوددارند عمدتاً با مشکل کم‌آبی و بی‌آبی مواجه‌اند.

این کارشناس باغداری به‌ضرورت توسعه سیستم‌های نوین آبیاری در کشور و به‌ویژه این استان‌ها اشاره کرد و افزود: دولت باید با ایجاد تسهیلات به این بخش، به کمک پسته کاران کشور بیاید.

به گفته حاج خلیل کاهش قیمت نهاده‌های تولید پسته نیز در این شرایط می‌تواند به باغداران کمک کند.

راه‌اندازی صنایع تبدیلی  کشاورزی ضروری است

این کارشناس کشاورزی با اذعان به اینکه صنایع تبدیل و فراوری می‌بایست متناسب با تولیدات کشاورزی هر منطقه راه‌اندازی شوند گفت: بخش کشاورزی در ایران و به‌ویژه استان سمنان ظرفیت‌های بسیار زیادی در این بخش دارد به‌طوری‌که می‌توان با بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها و توانمندی‌ها، بسیاری از مشکلات را مرتفع کرد.

حاج خلیل با اشاره به تولید محصولات کشاورزی و دامی متعدد و مازاد بر مصرف در استان سمنان، تصریح کرد: با راه‌اندازی صنایع تبدیلی می‌توان در محصولات مختلفی نظیر پسته، خربزه، انار، پنبه، انگور، زردآلو و دیگر محصولات که ظرفیت‌های بسیار زیادی در این استان دارند، ضمن ایجاد ارزش‌افزوده، فرصت‌های شغلی بسیاری در استان ایجاد کرد.

وی با بیان اینکه استفاده از محصولات کشاورزی نباید به مصرف خود محصولات خلاصه شود، یادآور شد: به‌طور مثال از پوست انار و پسته می‌توان استفاده‌های مختلفی کرد که در حال حاضر عمدتاً به هدررفته و از این ظرفیت استفاده‌ای نمی‌شود.

کارشناس بخش کشاورزی بابیان اینکه دامداران و کشاورزان باید خود به حوزه فرآوری محصولات وارد شوند، تصریح کرد: دولت باید با فراهم کردن زیرساخت‌ها، اعطای وام، ارائه آموزش‌های مختلف و حمایت‌های مختلف روند شکل‌گیری صنایع تبدیلی و فرآوری تولیدات دامی و کشاورزی را تسریع کند.

حاج خلیل با اشاره به اینکه یکی از اهداف راه‌اندازی صندوق‌های حمایت توسعه بخش کشاورزی نیز همین مهم بوده است اضافه کرد: استان سمنان نیز از این نظر از استان‌های پیشرو کشور محسوب می‌شود؛ به‌طوری‌که خوشبختانه تاکنون این صندوق‌ها در اکثر شهرستان‌های این استان نیز راه‌اندازی شده‌است.

ضرورت تکمیل زنجیره تولید

این کارشناس کشاورزی، تکمیل زنجیره تولید در مناطق مختلف استان سمنان را امری ضروری دانست و گفت: باید زنجیره تولید متناسب با ظرفیت‌های هر شهرستان در این استان تکمیل شود.

این کارشناس با اشاره به کمبود منابع آبی در استان اظهار داشت: بخش مهمی از این مشکل، به سوء مدیریت‌ها برمی‌گردد که در این زمینه نیاز به آموزش بیشتر به کشاورزان هستیم.

وی بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در آبیاری را نیز ضروری دانست و یادآور شد: دولت در این بخش باید به بخش کشاورزی کمک بیشتری کند؛ اگرچه در حال حاضر نیز تسهیلات مختلف و از جمله وام‌های بلاعوضی پیش‌بینی‌شده؛ اما به دلیل بالا بودن هزینه استفاده از روش‌های نوین آبیاری نیاز به همراهی بیشتری است.

به هر روی؛ آنچه که در این میان مهم و ضروری به نظر می‌رسد، توجه به این نکته مهم است که صادرات در حوزه کشاورزی کشور و استان سمنان با مشکلی به نام «عدم فراوری و بسته بندی مناسب» مواجه است که این مهم سبب شده تا جایگاه برخی محصولات شاخص کشورمان مانند پسته و زعفران که خاستگاه آن نیز ایران است به مخاطره بیفتد.

واضح است که توجه بیشتر مسئولان به این بخش سبب ایجاد ارزش افزوده برای محصولات کشاورزی صادراتی خواهد شد و درآمدهای ارزی حاصل از صادرات این محصولات را برای کشور بسیار افزایش خواهد داد.

خام فروشی دردی است نه تنها در بخش کشاورزی بلکه در همه حوزه‌های اقتصاد و صادراتی به جان کشور ما افتاده است و از این رو لازم است تا مسئولان درمانی اساسی برای این درد کهنه بیابند.

گزارش از آرمان علوی

انتهای پیام/