خواب کاهش قیمت پایه محصولات پتروشیمی در بورس کالا تعبیر نشد

به گزارش خبرگزاری تسنیم؛ نگاهی به قیمت های اعلامی آذرماه نشان از این دارد که تنها برخی از کالاهای شیمیایی با افت قیمت شدید مواجه شدند و بیشتر پلی اتیلن ها کاهش قیمت های اندکی را تجربه کردند.
در میان مواد شیمیایی بالاترین نرخ کاهش قیمت از آن محصول دی اتیلن گلایکول ( DEG ) با 414 تومان کاهش در هر کیلو بود و پس از آن پارازایلین با 362 تومان، زایلین مخلوط با 312، بنزن با 300، استایرن منومر با 276، آروماتیک سنگین با 255، اورتوزایلین با 227 و منومر وینیل استات با 218 تومان  کاهش قیمت روبرو شدند.
در میان کالاهای شیمیایی پر تقاضا در بازار نیز تنها کالاهای الکیل بنزن خطی( LAB ) با 62 تومان افزایش قیمت در هر کیلو و کریستال ملامین با 52 تومان  افزایش قیمت پایه روبرو شدند.
همچنین در بین کالاهای پلی اتیلنی بیشترین کاهش قیمت مربوط به کالای SBR1502 و SBR1712 با 247 تومان افت نرخ بود، بعد از آن کالای پلی اتیلن ترفتالات گرید بطری با 160 تومان و آمورف با 149 تومان کاهش قیمت روبرو گردیدند.  اما گریدهای پرطرفدار بازار مانند پلی اتیلن های سبک و سنگین و پلی پروپیلن ها با کاهش قیمت بسیار اندک مواجه گردیدند و در بین کالاهای پلی اتیلنی پر طرفدار در بازار تنها کالاهای 7240 با 70 تومان افزایش قیمت در هر کیلو و EX3 با 56 تومان افزایش قیمت در قیمت پایه مواجه شدند.
حال پرسش بیشتر فعالان بازار این است که با وجود کاهش شدید قیمت نفت چرا کالاهای پلی اتیلنی به همان نسبت کاهش قیمت را تجربه نمی نمایند؟
در تحلیل زیر قصد داریم تا به این پرسش پاسخ گوییم.
1. در مباحث اقتصادی در مورد یکی از عوامل موثر بر تقاضای کالا ها داریم که هرگاه انتظارات مصرف کنندگان در بازار در جهت کاهش قیمت باشد ، تقاضا برای آن محصول کمتر خواهد شد .البته انتظارات بیشتر بر روی تقاضای سفته بازی اثر دارد و بر روی تقاضای مصرفی اثر کمتری می گذارد. در حال حاضر نیز در بازار داخلی محصولات پتروشیمی، با توجه به کاهش قیمت جهانی نفت انتظار کاهش قیمت محصولات پتروشیمی وجود دارد اما این انتظار باید به جا باشد و قیمت های مواد پلی اتیلنی در سطح جهانی به هیچ عنوان با همان سرعت کاهش قیمت نفت پایین نخواهد آمد .
2. خوراک اغلب واحد های پتروشیمی به دو دسته تقسیم می شود: 1- گاز اتیلن  2- نفتا
باید توجه داشت که قیمت نفت خام همبستگی شدیدی با قیمت نفتا دارد و با کاهش قیمت نفت ، قیمت نفتا نیز تقریبا با روند مشابه و به سرعت کاهش می یابد . اما همبستگی میان قیمت نفت خام و قیمت اتیلن وجود ندارد به طوریکه در چند ماه گذشته علیرغم کاهش شدید قیمت نفت قیمت اتیلن همچنان با روند ثابت و کاهش بسیار اندک روبرو می باشد؛‌ همبستگی قیمت اتیلن بیشتر با قیمت گاز طبیعی است .
از طرفی یکی از روش های تولید اتیلن از خود نفتا است ولی در برهه زمانی گذشته به خاطر افزایش قیمت نفت خام و عدم ثبات قیمتی نفت خام، بسیاری از واحد های تولید کننده اتیلن از نفتا بسته شدند و مخصوصا برج‌های بخار‌شکن در اقصی ‌نقاط جهان همچون اروپای غربی یا آسیای جنوب شرقی که از نفتا، اتیلن تولید می‌کردند نیز تعطیل نمودند . با توجه به اینکه زمان می برد تا برخی از این واحد های تولیدی دوباره شیفت لازم را انجام دهند و دوباره شروع به تولید اتیلن از نفتای ارزان شده نمایند ، پس قیمت اتیلن با شیب بسیار ملایمی کاهش خواهد یافت .
3. با کاهش قیمت نفت خام هزینه های حمل و نقل نیز کاهش یافته است و در آینده این کاهش هزینه ها نیز به رونق بازارکمک خواهد کرد .
4. در بسیاری از مواد پلی اتیلنی عرضه و تقاضای آن کالا تعیین کننده قیمت خواهد بود . همان طور که در کشورمان نیز این وضعیت وجود دارد و با کاهش عرضه و افزایش تقاضای مصرفی و فصلی امکان افزایش قیمت محصولات پتروشیمی وجود دارد. در سطح جهان نیز این روند مشاهده می شود تنها تفاوت در این است که در بازار جهانی عدم عرضه از سوی یک واحد پتروشیمی با توجه به ضریب تولید و ضریب تأثیر آن واحد پتروشیمی در مورد تولید آن محصول ، بر قیمت ها اثر خواهد گذاشت و معمولا این تأثیر اندک خواهد بود.
در کل باید فعالان بازار توجه داشته باشند که کاهش قیمت های پایه محصولات پتروشیمی با یک شیب ملایم و با تأخیر زمانی صورت خواهد گرفت و این موضوع در مورد محصولات پتروشیمی با ساختار پیشرفته و پیچیده تر به علت انحصارات بیشتر در تولید با شیب بسیار کم تر خواهد بود و چه بسا ممکن است در مورد یک سری از محصولات نیز حتی قیمت ها با افزایش همراه گردد.
موضوع دیگری که در این روزها به یک معضل در بازار پتروشیمی تبدیل شده، غیرشفاف بودن نحوه محاسبه قیمت های پایه اعلامی از سوی دفتر توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمی است. در قیمت های اعلامی مأخذ تعیین قیمت ها به درستی مشخص نیست و NPC نیز به طور رسمی اعلام نمی کند که قیمت ها از کدام نشریات اخذ می شود؟ بر اساس بالاترین قیمت هاست یا پایین ترین قیمت ها؟ و یا اگر بر اساس میانگین قیمتی است ، میانگین قیمتی هفته آخر ماه قبل است و یا میانگین قیمتی در کل ماه قبل؟
اما در پایان چند پیشنهاد برای بهبود وضعیت بازار داخلی محصولات پتروشیمی در بورس کالا:
1. ارائه تخفیف کلی در قیمت ها و اعلام رسمی آن به خریداران در مورد محصولات پتروشیمی . می توان بالاترین قیمت ها در سطح جهانی را اخذ نمود اما قیمت های پایه جهانی را با میانگین قیمت دلار آزاد و دلار اتاق مبادلات به معادل ریالی تبدیل نمود و یا تخفیف 10 درصدی در مورد قیمت های پایه را اعمال نمود.البته با اعلام رسمی به خریداران و امکان بازگشت دوباره به وضعیت قبلی .
2. با توجه به کاهش قیمت شدید نفتا ، محصولات تولیدی پتروشیمی هایی که از این خوراک استفاده می نمایند را با قیمت های پایین تر و با ارائه تخفیفات عرضه نمود .
3. تشویق پتروشیمی ها به کاهش قیمت های پایه در تالار معاملات بورس کالا و امکان رقابت پتروشیمی ها در جهت فروش با قیمت های پایین تر.
4. شفافیت در مورد فرمول محاسبه  قیمت های پایه محصولات توسط NPC

میثم باقری کوپایی، مدرس دانشگاه علامه طباطبایی
انتهای پیام/