آیت‌الله مکارم شیرازی: مبارزه سیاسی و نظامی برای مقابله با جریان‌های افراطی کافی نیست
خبرگزاری تسنیم: آیت‌الله مکارم شیرازی با تأکید بر اینکه جنایت‌های جریان‌های تکفیری هیچ ارتباطی به دین اسلام ندارد، گفت: مبارزه سیاسی و نظامی تنها راهکار مبارزه با جریان‌های افراطی نیست.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی که در کنگره جهانی جریان‌های افراطی و تکفیری از دیدگاه علمای اسلام و به‌زبان عربی سخن می‌گفت، اظهار کرد: ما در این اجلاس برای خود سه خط قرمز را ترسیم کرده‌ایم که عبارت است از اول: دوری از مسائل سیاسی مورد اختلاف و بحث در مسئله تکفیر و غلو از دید فقهی و اسلامی، دوم عدم‌طرح هرگونه بحثی در مورد مسائل اختلاف‌انگیز مذهبی حتی در یک کلمه بلکه باید همه ما دست بر دست هم قرار دهیم و تبادل افکار در مورد خطر تندروی و تکفیر داشته باشیم و سوم احترام به مقدسات همه مذاهب اسلامی و بعد از این ملاحظات به اصل بحث برمی‌گردیم.
مرجع تقلید شیعیان افزود: جهان اسلام در دوره اخیر شاهد حمله وحشیانه‌ای سرشار از خشونت بوده که بی‌سابقه است و این سبب برافروختن جنگ‌های خونین می‌شد که شهرهای آباد مسلمانان ویران و آثار اسلامی تخریب شده است و از جمله مساجد و قبور اولیای الهی و هزاران نفر از مسلمانان از خانه و کاشانه خود آواره شدند که میان آن‌ها کودکان و زنان بسیاری بودند و به ناموس بسیاری از مسلمان‌ها و غیرمسلمان‌ها تجاوزاتی صورت گرفت.
استاد حوزه علمیه قم تأکید کرد: این گروه‌ها به‌حق تجسم آیه شریفه‌ای هستند که می‌فرماید؛ اگر قدرت بیابند تلاش می‌کنند که در زمین فساد ایجاد کنند.
وی تصریح کرد: اسف‌بار آن است که این مسئله بهانه‌ای در دست دشمنان اسلام شده است برای آنکه اسلام را به دین بربریت و خشونت متّصف کنند. تصادفی نیست که مخالفان اسلام اصرار دارند نام دولت اسلامی را روی داعش بگذارند. این تشکیلات، تشکیلاتی انحرافی بوده نه دولت است و نه اسلامی، بلکه نامی از پیش خود درآوردن است که دشمنان اسلام با هدف حمله به اسلام بر آن گذاشته‌اند.
آیت‌الله مکارم شیرازی بیان کرد: بعد از این هجمه، از بین بردن آن با وسایل و ابزارهای نظامی و سیاسی ممکن نیست بلکه باید همه تلاش کنیم علمای دینی کنار هم جمع شوند و مسائل اعتقادی و اندیشه‌ای را که این‌ها مطرح می‌کنند و سبب جذب جوانان می‌شود مورد بررسی قرار گیرد.
استاد حوزه علمیه قم گفت: ما می‌بینیم که پیامبر در جامعه جاهلی مبعوث شد و دارای مظاهر خشونت و تندروی بود، در جامعه‌ای که شاهد قتل‌ها و غارت‌ها بین مردم آن زمان بودیم، جامعه‌ای که زن را ننگ و شر می‌دانست و زنده به گور کردن دختران در آن تبدیل به عادت شده بود و فرزندان خود را از بیم فقر می‌کشتند و جنایت‌های دیگری که مرتکب شدند.
وی خاطرنشان کرد: در چنین جامعه‌ای پیامبر اکرم(ص) به‌عنوان رحمة للعالمین مبعوث شد و جامعه‌ای را که در لبه پرتگاه آتش بود نجات داد. خداوند قرآن را بر قلب پیامبر نازل کرد و امروز این کتاب آسمانی بدون هیچ‌گونه تحریف و تغییری در دست ماست و مانند نور مبینی آن جامعه جاهلی را روشن کرد و آن‌ها را به راه‌های صلح‌آمیز رهنمون ساخت و با ظهور این نعمت همه مسلمان‌ها با یکدیگر برادر شدند.
آیت‌الله مکارم شیرازی اظهار کرد: اسلام غیرمسلمانانی را مخاطب قرار می‌دهد که هرچند به احکام اسلام ایمان ندارند اما در جنگ با مسلمان‌ها نیز نیستند و می‌فرماید: با کسانی که با شما نبرد نکرده و شما را از دیار خود خارج نمی‌کنند با عدالت رفتار کنید، و قرآن کریم در جای دیگری مسلمانان را از دوستی با کسانی که با ما نبرد کرده و از دیارمان خارج کرده، نهی می‌کند.
وی با بیان اینکه قرآن کریم ارتباط بین مسلمانان و غیرمسلمانان را نیز مشخص کرده است، گفت: سیاه و سفید و مسلمانان از هر زبان و نژادی زیر پرچم اسلام قرار می‌گیرند و همه مسلمان‌ها نسبت به یکدیگر احساس برادری ایمانی می‌کنند.
استاد حوزه علمیه قم از آغاز عصر جاهلیت جدید به‌دلیل غفلت مسلمانان خبر داد و گفت: غفلت مسلمانان سبب شده است که جماعتی از گمراهان به‌نام تکفیری‌ها شروع به نابودی نعمت‌ها و فتنه در زمین کنند.
وی تصریح کرد: آن‌ها هرکسی غیر از خود را کافر حربی دانسته مرتد اعلام می‌کنند و زن و ناموس او را مباح می‌دانند و دست به جنایاتی زدند که به ذهن کسی خطور نمی‌کند. آن‌ها نام اسلام را بر جاهلیت شوم خود قرار داده‌اند و برای مشوه کردن چهره اسلام هرکاری که توانستند انجام دادند.
آیت‌الله مکارم شیرازی بر بررسی منابع اصلی این پدیده تأکید کرد و گفت: براساس آیاتی از قرآن سخنرانی من شکی نیست که خطاب به افراد افراطی ایراد می‌شود.
وی با یادآوری محکومیت خشونت این افراد تندرو توسط بسیاری از اتباع عقاید سلفی گفت: مفتی اعظم پادشاه عربستان دو فتوای مهم در این زمینه صادر کرد که در فتوای اول می‌گوید، اندیشه‌های تروریستی که به فساد در زمین منجر می‌شود ربطی به اسلام ندارد و تصریح کرده که این‌ها اهل جهنم هستند و در فتوای دوم اعمال تروریستی در احساء را به‌شدت محکوم کرده و خواستار قصاص مرتکبان این جنایت‌ها شده‌اند که این رفتار قابل تقدیر است و امید می‌رود آغازی برای اجماع علمای مسلمانان ضدتکفیری‌ها شود چراکه ما باید از شر افراد تندروی غیرمسلمان نسبت به افرادی که در صلح به سر می‌برند جلوگیری کنیم.
آیت‌الله مکارم شیرازی با اشاره به اظهار نظر پاپ در مورد وجوب واکنش مراجع اسلامی نسبت به حملات تکفیری‌ها ضد غیرمسلمان‌ها نیز گفت: من در نامه‌ای که به وی نوشتم تأکید کرده‌ام که این اعمال حرام است و شما هم نباید به تحریم حملات علیه غیرمسلمان‌ها اکتفا کنید بلکه باید به‌طور یکسان از مسلمان‌ها و غیرمسلمان‌ها دفاع کنیم که او هم نامه‌ای فرستاد و ضمن تشکر، حملات انجام‌شده علیه بشر را محکوم کرد.
مرجع تقلید شیعیان سه دسته از دلایل انحراف تکفیری‌ها از حق را متذکر شد و افزود: نخستین بحث استبداد رأی است به این معنا که تکفیری‌ها عملاً درک کتاب و سنت را به انحصار خود درآوردند و می‌گویند: مفهوم شرک و ایمان و توسل و بدعت همان چیزی است که ما اعلام می‌کنیم و همه مسلمان‌ها باید مطیع ما باشند و هرکسی که تمرد کند مستحق قتل خواهد بود. آن‌ها مخالفان نظر خود را حتی علمای سلف را کافر می‌پندارند.
وی تصریح کرد: یکی از علل اصلی فعالیت‌های جنایتکارانه تکفیریان همین استبداد رأی است، اگر آن‌ها به آیه قرآن کریم در مورد مشورت با علمای بزرگ عمل می‌کردند خود را از این راه پرسنگلاخ نجات می‌دادند و به راه مستقیم برمی‌گشتند.
آیت‌الله مکارم شیرازی خاطرنشان کرد: دومین دلیل خطای آن‌ها در به‌کارگیری روش ایمانی به برخی آیات قرآن و کفران برخی آیات دیگر است. ما اعتقاد داریم این منشأ بسیاری از مشکلات کنونی است و جهان اسلام را دچار صدمات زیادی کرده است.
وی عنوان کرد: آن‌ها تنها بخشی از آیات قرآن کریم را که موافق نظرات خودشان است انتخاب کرده و آیات دیگر را که مخالف نظر آنهاست توجهی نمی‌کنند، به‌طور مثال آن‌ها استدلال می‌کنند که قرآن از زبان پیامبر می‌گوید، من برای خود نفع و ضرری نمی‌بینم مگر آنچه خداوند می‌داند و اگر از غیب خبری داشتم برای خود خیر کثیر جمع می‌کردم. این در حالی است که آن‌ها به بخش دیگری از آیات قرآن کریم که ناظر به همین آیه است توجهی نمی‌کنند.
استاد برجسته حوزه علمیه قم گغت: آن‌ها هرچه با نظرشان در توافق است به آن عمل می‌کنند و مستند گفته‌های خود قرار می‌دهند و این مصیبت بزرگی است برای اینکه ما باید به همه آیات الهی ایمان بیاوریم و به آن‌ها عمل کنیم.
وی سومین دلیل انحراف تکفیری‌ها را خطای بزرگ در تفسیر شرک و ایمان دانست و اظهار کرد: آن‌ها برخی آیات را برای تکفیر همه مسلمانان مورد استناد قرار می‌دهند و می‌گویند: هرکسی که یا علی و یا رسول‌الله می‌گوید و شفاعت می‌خواهد مشرک است و لذا خون و عرض و ناموس او مباح است و هیچ تفاوتی بین افراد کنونی و جاهلیت صدر اسلام قرار نمی‌دهند، بلکه افرادی را که امروز هستند بد‌تر از مشرکان زمان جاهلیت می‌دانند و این در حالی است که مفهوم شرک و ایمان در آیات قرآنی واضح است.
آیت‌الله مکارم شیرازی با بیان اینکه در شش آیه از قرآن کریم از کلمه "انداد" استفاده شده است، گفت: "انداد" به‌معنای کسانی هستند که مثل و مساوی خداوندند و برخی لغویان می‌گویند که «ند» چیزی است که در جوهر و ذات خود شبیه دیگری است، یعنی: کسی را همان ذات و جوهر خداوند قرار ندهید.
وی تصریح کرد: آیا از مسلمانان کسی هست که اولیای الهی را مساوی خداوند قرار دهد؟ آیا مسلمانان معتقد نیستند که اولیای الهی به‌اذن او هرکاری را انجام می‌دهند؟
مرجع تقلید شیعیان با بیان چند معجزه‌ای که خداوند به حضرت عیسی(ع) نسبت داده است، عنوان کرد: شفای کور مادرزاد، زنده کردن مردگان، آفریدن شبیه پرندگان و نفس روح در آن‌ها و خبر دادن در مورد غیب به‌اذن خداوند انجام می‌گیرد. آیا این‌ها شرک است و مسیح مشرک بود؟
وی گفت: آنچه مورد تأکید است، اینکه کسانی که هم‌عصر عیسی بودند وقتی پیام مسیح را شنیدند خواستار معجزه شدند و مسیح همه معجزات را انجام داد. اگر تکفیری‌ها در عصر مسیح بودند شاید می‌گفتند: مسیح چطور این حرف‌ها را می‌زند؟! آن‌ها نمی‌دانند که همه این‌ها به‌اذن خداوند است، ما بر این باوریم که در اذن خداوند مفهوم کامل توحید به خداوند نهفته است.
آیت‌الله مکارم شیرازی افزود: ما با درد بسیار اعلام می‌کنیم آن‌ها از کتاب و سنت جز اندکی را درک نکردند به‌دلیل آنکه نزد علمای راستین اسلام درس نیاموختند و قرآن و سنت نبوی را به‌نحو خطا تفسیر می‌کنند و آن‌ها هرگز نمی‌توانند همه علوم اسلامی را داشته باشند، زیرا دریای وسیعی است و شما می‌دانید.
مرجع تقلید شیعیان تنها بیان مشکلات و درد‌ها را کافی ندانست، بلکه جست‌وجوی راه‌حل‌ها و درمان‌های مناسب برای ریشه‌کنی این اندیشه‌های افراطی را ضروری دانست و گفت: اندیشهٔ این تکفیری‌ها چهره اسلام را مخدوش ساخته، در حالی که جهان امروز تشنه پذیرش اسلام است و همه مؤمنان و مسلمانان که شهادتین را می‌گویند باید کنار هم زندگی کنند و دست در دست هم وحدت میان خود را تحقق بخشند و تنها در این صورت است که هیچ بیگانه‌ای نمی‌تواند بر آن‌ها سلطه‌گری کند.
وی خاطرنشان کرد: مایه تعجب است که قرآن در مورد «انطاکیه» می‌گوید ما آن‌ها را با افزودن فرد صالحی پشتیبانی کردیم. اگر اضافه کردن یک نفر سبب پشت‌گرمی و عزت شود و اگر همه مسلمان‌ها متحد شوند خواهید دید که چه عزتی می‌یابند و لذا نباید فراموش کرد که قرآن ایجاد تفرقه و اختلاف را یکی از شعبه‌های شرک تلقی می‌کند.
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به نام‌گذاری امسال از سوی مجامع جهانی به نام سال عاری از خشونت و تندروی گفت: این در حالی است که خون‌هایی ریخته شده و اموال و ناموس مردم مباح شمرده شده و شهر‌ها ویران می‌شود، اما از سوی کشورهای عربی و غربی به راه‌حل نظامی می‌پردازند اگر در آن صادق باشند.
وی تصریح کرد: راه‌حل نظامی گرچه لازم است اما ناکافی است و کنار آن باید ریشه‌های فکری این گروه‌ها را از بنیان درآوریم و گروهی از جوامع غافل و فریب‌خورده را نجات دهیم.
آیت‌الله مکارم شیرازی پیشنهاد کرد که دبیرخانه دائمی این کنگره در یکی از شهرهای مهم جهان اسلام با هدف مبارزه فکری و فرهنگی با جریان تکفیر تشکیل شده و اعضای آن نیز علمایی از مؤسسات فکری و فرهنگی جهان اسلام باشند که برای ایجاد راه‌حل‌هایی به‌منظور ریشه‌کن کردن اندیشه‌های افراطی با یکدیگر مشورت کنند.
استاد حوزه علمیه قم تأکید کرد: مطمئن هستم که علمای اسلام نسبت به آنچه رخ می‌دهد سکوت نخواهند کرد و وظیفه دینی خود را در قبال این جنایات انجام خواهند داد.
انتهای پیام/آ*
