اجماع اوپک برای تقویت قیمت نفت منتفی است/عربستان عضو خاطی اوپک

قیمت جهانی نفت طی سه ماه گذشته بیش از 25 درصد کاهش یافته است. این به معنای کاهش 25 درصدی درآمدهای نفتی کشورهای تولید کننده از جلمه ایران است. نرسی قربان کارشناس حوزه اقتصاد انرژی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم به بیان دیدگاه های خود در مورد عوامل سقوط قیمت نفت و نتیجه احتمالی نشست آتی اوپک پرداخته است:

تسنیم:همان طور که مستحضرید قیمت نفت چند ماهی است که روند نزولی به خود گرفته است. از آنجا که دولت قیمت 100 دلار برای هر بشکه را در بودجه 93 در نظر گرفته است، به نظر می رسد دولت بایستی قدری قیمت را پایین تر در نظر می‌گرفت.

قربان:به دلیل عواملی که بر قیمت نفت تاثیر‌گذار است کسی نمی­‌تواند آن را پیش‌بینی کند. در حال حاضر قیمت نفت زیر 85 دلار است و این قیمت خیلی کم است. حتی اگر قیمت نفت را 90 دلار هم می‌­گذاشتند باز این قیمت مناسب نبود.

تسنیم: به نظر شما عمده دلایلی که سبب کاهش قیمت در این چند ماه اخیر شده چه عواملی هستند؟

قربان: چندین عامل باعث کاهش قیمت نفت شده است. البته لازم به ذکر است نوساناتی که در مورد قیمت نفت صورت می­‌گیرد، ناشی از نوسانات آینده بازار نفت است که به صورت روزانه اعلام می‌­شود. به بیان دیگر نفت کاغذی است که در حال خرید و فروش است و این تعیین کننده قیمت­هاست. در هر حال نفت واقعی هم تحت تاثیر این قیمت­ها قرار م‌ی­گیرد. دو دلیل عمده باعث کاهش قیمت نفت گردید: یک، تقاضا برای فرآورده‌­های نفتی کم شده و پیش‌بینی می‌­شود کمتر نیز گردد و دلیل آن این است که رشد اقتصادی در کشورهای دیگر در حال کاهش است و بازار آینده کاهش قیمت را تندتر می­‌بیند.

تسنیم: با توجه به اینکه فصل سرما در اروپا در پیش رو می باشد، به نظر شما آیا ممکن است فصل سرما در اروپا بر روی قیمت نفت تاثیر مثبت بگذارد و قیمت افزایش یابد؟

قربان: فصل سرما یک مسئله استاک است. این استاک در حال حاضر تمام شده است و باید جایگزین شود. یک مقدار معینی که باید جایگزین شود از اول در قیمت­ها بوده و از اول می‌دانستند چه مقدار باید جایگزین کنند، این موضوع جدیدی نیست. قیمت­های در نظر گرفته با سرما و استاک ... است. دومین مسئله بالا بودن عرضه نفت است.

 چند کشور اوپک که تولید خود را بالا برده بودند تا بازار تحت تاثیر قرار نگیرد الان با مسامحه تولید خود را پایین نیاوردند، البته عرضه نفت فقط در اوپک نیست. بلکه در غیر اوپک نیز هست. آمریکا چند ماه دیگر بزرگ­ترین تولیدکننده نفت در دنیا می­‌شود و این موضوع به داستان "شیل گاز" برمی‌­گردد.

تسنیم: موضوع "شیل گاز" چه میزان در خودکفایی آمریکا تاثیر‌گذار بوده است؟

قربان:"شیل گاز"بسیار تاثیر‌گذار است. همانطور که عرض کردم آمریکا در حال تبدیل به بزرگترین تولیدکننده نفت، گاز و فرآورده‌های نفتی در جهان شده است. در حالی که آمریکا در صد سال گذشته بزرگترین وارد کننده نفت در جهان بود ولی اکنون خودکفا شده است. خوب این معلوم می­‌کند که چه میزان "شیل گاز" تاثیر‌گذار بوده است.

تسنیم: پس دلیل اصلی افزایش عرضه در بازار غیر اوپکی‌­ها هستند؟

قربان:هم غیراوپکی­‌ها و به ویژه"شیل گاز" در آمریکا و هم اوپکی‌ها تاثیر‌گذار بودند. عربستان سعودی که تولید خود را به‌خاطر کشور لیبی و ... بالا برده بود، تولیدش به مراتب بالاتر از سهمیه‌اش است.

تسنیم: در این میان سازمان اوپک چه نقشی را می‌­تواند ایفا کند آیا به عنوان یک سازمان می­‌تواند این وضعیت را سازماندهی کند؟

قربان:نه، زیرا سازمان اوپک با اجماع عمل می‌­کند یعنی اگر آقایان به اجماع رسیدند تولید خود را پایین آورند این کار انجام می­‌شود و اگر به اجماع نرسیدند این وضعیت ادامه دارد.

تسنیم: با توجه به رویکردهای اعضای اوپک آیا این اجماع ممکن است صورت گیرد؟

قربان:خیر، به نظر من احتمال این که اعضای اوپک اجماع کنند به میزان پایین آمدن قیمت نفت بستگی دارد. با این روندی که قیمت نفت پایین می­‌آید آنها را نگران می‌­کند تا کاری را انجام دهند ولی اگر قیمت نفت بین 90 یا 80 بماند هیچ کاری نمی ­کنند.

تسنیم: بعضی­‌ها معتقدند که عضو تعیین‌کننده برای اجماع در اوپک کشور عربستان است و اعتقاد دارند که غرب به کمک عربستان در بحث سیاسی مذاکرات ژنو می‌خواهد با کاهش قیمت نفت بر ایران و روسیه فشار وارد کند. به نظر شما این حرف چقدر می‌­تواند صحت داشته باشد؟

قربان:البته این هم یکی از سناریو­هاست ولی این کار که از سه ماه پیش شروع شده فقط با عربستان نبوده بلکه کاهش قیمت­ها دلایل دیگری هم داشته است. عربستان ممکن است از این فرصت استفاده کند و تولید خود را پایین نیاورد و به بهانه آنکه نمی خواهد بازار خود را از دست بدهد تولید راکاهش ندهدو در نتیجه بازار را با نفت زیادی مواجه کند.

تسنیم: با توجه به اینکه حجم قابل توجهی از بودجه کشور وابسته به قیمت نفت و درآمدهای نفتی است و مسلماً هرگونه نوسانی در قیمت نفت بر منابع دولت تأثیر‌گذار است، به نظر شما دولت برای اینکه منفعلانه عمل نکند چه کاری می‌­تواند انجام دهد؟

قربان: کشورها وقتی می‌­خواهند برنامه­‌ریزی کنند قسمتی از بودجه را به کارهای عمرانی و توسعه مختص می‌­دهند. قسمتی از بودجه اگر قیمت‌‌ها کاهش یابد یا در کارهای عمرانی پول به اندازه کافی نباشد تحت تاثیر قرار می‌­گیرد. در این مورد هم مسئله توسعه و سرمایه­‌گذاری و هزینه‌­های دولت روی آن تاثیر می­‌گذارد. همه دولت­ها در کار خود اولویت­‌هایی دارند، اول به آنها می­ پردازند و در موردهای بعدی به ناچار مجبورند از آنها بزنند. 

انتهای پیام/1