در پیوند از مرگ‌مغزی رتبه اول خاورمیانه هستیم
خبرگزاری تسنیم: ناصر سیم‌فروش گفت: چندسال پیش گفتم که به‌زودی در پیوند کلیه از جسد، اول می‌شویم، ولی اکنون با قاطعیت می‌گویم در منطقه خاورمیانه در پیوند از مرگ مغزی رتبه نخست را کسب کردیم.
به گزارش گروه "رسانه‌های دیگر" خبرگزاری تسنیم، حدود 27سال از اولین پیوند کلیه در بیمارستان شهید دکتر لبافی‌نژاد می‌گذرد. در طول این مدت تجربه‌های ارزشمندی در امر پیوند اعضا در کشور به وجود آمده، اما همچنان پیوند کلیه در میان سایر پیوندها از موفقیت بالاتری برخوردار است. دکتر «ناصر سیم‌فروش» پایه‌گذار «پیوند نوین و پیشرفته کلیه» و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی در این باره می‌گوید: «چندسال پیش گفتم که به‌زودی در پیوند کلیه از جسد، اول می‌شویم، ولی اکنون با قاطعیت می‌گویم در منطقه خاورمیانه در پیوند از مرگ مغزی رتبه نخست را کسب کردیم و این مرهون تلاش مردم ایثارگر ایران است. با این دیدگاه در پیوند کبد از مرگ مغزی نیز با انجام بیش از یک‌هزار پیوند موفق کبد در تهران و شیراز رتبه نخست را داریم. در خصوص اهدای کلیه از فرد زنده با تکنیک لاپاراسکوپی نیز موفق به انجام دوهزار مورد پیوند شده‌ایم که در منطقه خاورمیانه اینچنین آمار بالایی وجود ندارد.» به بهانه اول تیر که روز جهانی اهدای عضو است، گفت‌وگویی با دکتر «سیم‌فروش» داشتیم که در ادامه پاسخ‌های ایشان به سوالات رایج در زمینه پیوند کلیه را با هم می‌خوانیم:
فراموش نکنیم کم‌تحرکی، بدخوری، پرخوری، مصرف غذاهای آماده و نوشابه‌های گازدار در کنار زندگی ماشینی بزرگ‌ترین اسلحه قاتل انسان‌ها به حساب می‌آید. مصرف غذاهای سالم از جمله سبزی‌ها و میوه‌ها به جای چیپس، همبرگر و پیتزا در پیشگیری از دیابت و نارسایی کلیه اثربخش است. فشارخون نیز عامل مهمی در نارسایی کلیه محسوب می‌شود، اگرچه بسیاری اوقات فشارخون ناشی از نارسایی و بیماری‌های کلیه است. افرادی که سردرد و سرگیجه یا فشارخون بالا دارند یا دچار خون‌دماغ می‌شوند، باید بسیار دقت کنند و مورد معاینه قرار گیرند. فشارخون و نارسایی کلیه‌ها اثر متقابل بر هم دارند. سنگ‌های کلیه به‌ویژه سنگ‌کلیه دوطرفه نیز موجب نارسایی در کلیه‌ها می‌شود.
فراموش نکنیم کم‌تحرکی، بدخوری، پرخوری، مصرف غذاهای آماده و نوشابه‌های گازدار در کنار زندگی ماشینی بزرگ‌ترین اسلحه قاتل انسان‌ها به حساب می‌آید. مصرف غذاهای سالم از جمله سبزی‌ها و میوه‌ها به جای چیپس، همبرگر و پیتزا در پیشگیری از دیابت و نارسایی کلیه اثربخش است. فشارخون نیز عامل مهمی در نارسایی کلیه محسوب می‌شود، اگرچه بسیاری اوقات فشارخون ناشی از نارسایی و بیماری‌های کلیه است. افرادی که سردرد و سرگیجه یا فشارخون بالا دارند یا دچار خون‌دماغ می‌شوند، باید بسیار دقت کنند و مورد معاینه قرار گیرند. فشارخون و نارسایی کلیه‌ها اثر متقابل بر هم دارند. سنگ‌های کلیه به‌ویژه سنگ‌کلیه دوطرفه نیز موجب نارسایی در کلیه‌ها می‌شود.
پیوند کلیه با روش ابداعی دکتر «سیم‌فروش»
پایه‌گذار «پیوند نوین و پیشرفته کلیه» در خصوص روش جدید پیوند کلیه گفت: تکنیکی ابداع کردم که در آن تنها با یک نخ بخیه و یک گره دور تا دور عروق کلیه را پیوند کرده که این روش چندی پیش هم در سطح جهان مطرح شد و مورد استقبال متخصصان قرار گرفت. در این تکنیک به‌صورت متعدد گره نمی‌زنیم و به جای چهار نخ بخیه از یک نخ استفاده می‌کنیم که در سرعت کار بسیار موثر است. در مجموع پیوند کلیه با این روش در کمترین زمان و با حداقل عوارض و هزینه درمانی انجام می‌شود. برای این منظور سعی می‌کنیم تا کلیه اهدایی با اندازه مناسبی از رگ‌های پیوندی از بدن‌دهنده جدا شود. از این رو شریان و ورید کلیه را بالاتر از محل جداسازی ابتدا با نخ مخصوص می‌بندیم و سپس اقدام به جداسازی می‌کنیم. زمانی که کلیه را از بدن اهداکننده خارج می‌کنیم با سرم فیزیولوژی خون موجود در کلیه را شست‌وشو داده و آن را پاک می‌کنیم. این اقدام از لخته‌شدن احتمالی خون در کلیه هدیه‌شده پیشگیری می‌کند. این کار را در دمای پایین و در ظرف حاوی یخ انجام می‌دهیم. البته برخی اوقات بدون سردکردن و در کوتاه‌ترین زمان انتقال صورت می‌گیرد.
استقرار کلیه در محل مناسب
دکتر «سیم‌فروش» درباره چگونگی استقرار کلیه در مکان مناسب گفت: کلیه اهدایی در ناحیه لگن بیمار گیرنده جای خواهد گرفت. در ناحیه لگن گیرنده رگ‌های مناسبی برای پیوند برقرار است. پس از جاگذاری کلیه نقطه مناسب آغاز پیوند مشخص شده و این خود کلیه است که به ما می‌گوید کدام محل برای استقرار و پیوند رگ‌ها مناسب است. در ادامه با ایجاد یک برش کوچک روی شریان کلیه فرد بیمار که از قبل قسمت بالای آن با ابزار جراجی نگه داشته شده تا خونریزی نکند، محل اتصال رگ کلیه پیوندی مشخص می‌شود. با استفاده از یک نخ و تکنیکی ویژه دور تا دور رگ مورد نظر بدون گره‌زدن دوخته می‌شود و در نهایت هنگام بازشدن مسیر خون، آخرین و تنها گره پیوند زده خواهد شد. به همین شیوه رگ دیگر کلیه که نقش بازگرداندن خون تصفیه‌شده را به گردش خون عهده‌دار است، بخیه می‌شود. در پی این اقدام حالبی (میزنای) که در نزدیکی مثانه قرار دارد پس از ایجاد یک سوراخ کوچک روی مثانه به شیوه خاص پیوند می‌شود تا ادرار از کلیه به داخل آن سرازیر شود. به این شکل کلیه در ناحیه‌ای نزدیک مثانه تعبیه شده و همان‌جا کار خود را آغاز می‌کند.
مهم‌ترین نشانه موفقیت
در هنگام بازشدن رگ خون‌رسان کلیه که از قبل مسیر آن با «هپارین» شست‌وشو داده شده است، اکنون کلیه از حالت رنگ‌پریده به حالتی پررنگ و پرخون مبدل می‌شود. سرعت جریان خون باید مناسب باشد و اگر کم باشد، پیوند ناموفق بوده و خون در کلیه لخته می‌شود. در همین زمان است که کار تولید ادرار آغاز می‌شود. جراح کلیه با مشاهده فوران ادرار از لوله حالب شرایط را برای بخیه‌کردن به مثانه مناسب می‌ببیند پس از این اتصال کار پیوند پایان یافته و کمک‌جراح شروع به دوختن لایه‌های پوست شکم خواهد کرد.
تفاوت برداشت از فرد زنده با فرد مرگ مغزی
کلیه اهدایی از فرد‌دهنده که یک انسان زنده است از نظر نحوه برداشت نسبت به فرد دچار مرگ مغزی تفاوت دارد. اگر دهنده زنده باشد با روش لاپاراسکوپی و با سه سوراخ کوچک کار بستن رگ‌های خون‌رسان و لوله حالب به وسیله ابزارهایی و با دوربین مخصوص از بیرون بدن انجام می‌شود. اما اگر کلیه متعلق به فرد مرگ مغزی (جسد) باشد، با یک برش روی پهلوی دهنده کلیه جداسازی کلیه انجام می‌شود. سپس شست‌وشو و قراردادن در سرم فیزیولوژی و یخ در کوتاه‌ترین زمان ممکن صورت گرفته و در پی این اقدام انتقال از یک اتاق عمل به اتاق عمل دیگر یا از یک بیمارستان به بیمارستان دیگر انجام می‌شود. در هنگام اهدای عضو و جداسازی اعضای پیوندی پس از مرگ مغزی، کلیه نخستین عضوی است که از بدن فرد جدا می‌شود. سپس کبد و پانکراس، قلب و ریه‌ها و در صورت رضایت بیمار و خانواده چشم بیمار اهدا می‌شود.
طول‌عمر کلیه‌های پیوندی
دکتر «سیم‌فروش» در ادامه به طول عمر کلیه‌های پیوندی اشاره کرد و گفت: 95درصد کلیه‌های پیوندی در مدت یک سال خوب کار می‌کنند و پس از گذشت 10سال از پیوند این درصد عملکرد به 85درصد می‌رسد. مواردی نیز به دلیل پدیده پس‌زدن یا همان ریجکشن که در اغلب پیوندها عامل تهدیدکننده است، از دست می‌رود. تعداد کمی هم حدود دو تا سه‌درصد بیماران به‌ویژه بیماران دیابتی به دلیل وجود چربی در دیواره عروق دچار لخته می‌شوند که البته این نوع موفق‌نبودن پیوند کلیه بیشتر ضعف تکنیکی دارد. آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضددرد، داروهای کورتونی و داروهایی برای جلوگیری از رد پیوند از همان ابتدای فعالیت کلیه جدید به گیرنده تجویز شده و متخصص نفرولوژی نظارت خود را ادامه می‌دهد.
ایران در پیوند کلیه اول است
پایه‌گذار «پیوند نوین و پیشرفته کلیه» در پایان به جایگاه ایران در زمینه پیوند کلیه در منطقه اشاره کرد و گفت: هم‌اکنون در همه شهرهای کشور جراحی‌های کلیه و مجاری ادرار و حتی پیوند با روش لاپاراسکوپی با موفقیت انجام می‌شود. از نظر جایگاهی که قصد داشتیم در منطقه به آن دست یابیم، به لطف خداوند امروز رسیده‌ایم. در مجموع در کشورمان بیش از سه‌هزار پیوند کلیه انجام گرفته که 80درصد این موارد توسط دانش‌آموختگان بیمارستان شهید لبافی‌نژاد انجام شده است. از نظر اهدای کلیه با روش بسته (لاپاراسکوپی) در منطقه خاورمیانه و جهان رتبه سوم یا چهارم در اختیار ایران است. از نظر پیوند از زنده (فرد غیرمرگ مغزی) به بیمار جزو پنج کشور برتر جهان محسوب می‌شویم. اهدای اعضا در کشور ما تقریبا همانند اسپانیا صورت می‌گیرد، اما در کشور عربستان فرهنگ اهدای پس از مرگ مغزی مورد توجه قرار نگرفته و اغلب افراد خارجی‌اند که پس از تصادف یا مرگ مغزی عضو خود را اهدا می‌کنند. متاسفانه بیماری دیابت در افراد بالغ ردیف اول و عفونت گلومرولی کلیه یا همان گلومرولونفریت، در کودکان و بیماری‌های مادرزادی کلیه شایع‌ترین علت‌های از دست‌دادن کلیه‌ها و نیاز به پیوند در ایران محسوب می‌شود. تاکنون بیش از 500مورد پیوند کلیه اطفال در بیمارستان لبافی‌نژاد با نتایج موفقیت‌آمیز انجام گرفته است.
انتهای پیام/
خبرگزاری تسنیم: انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر می‌شود.
