چه کسانی قبل از روحانی عنوان "امام" را برای آیت‌الله خمینی(ره) به کار بردند

به گزارش گروه "رسانه‌های دیگر" خبرگزاری تسنیم، بسیاری می پندارند که حجت الاسلام دکتر حسن روحانی اولین شخصی بود که بنیانگذار جمهوری اسلامی را با عنوان "امام" خطاب کرد ، هرچند حجت الاسلام روحانی قبل از عامه ی مردم و مسئولین این واژه را به کار برد ولی در واقع او نخستین شخصی نبود که این عنوان را برای امام خمینی به کار می برد.  عنوان «امام» برای آن رهبر محبوب ملت سابقه‌ای دیرینه دارد و چندین نفر قبل از دکتر روحانی این عنوان را برای خمینی کبیر به کار برده اند.

سال 1342
نخستین شخصی که عنوان "امام" را برای رهبر فقید و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران به کار برد، استاد فرزانه محمد رضا حکیمی بوده است.

استاد محمد رضا حکیمی از نویسندگان جریان ساز آستانه انقلاب اسلامی به شمار می رود و کتاب الحیاه وی در رابطه با اقتصاد اسلامی از شهرت و اعتبار خاصی در جهان اسلام برخوردار شده‌است.
وی در کتاب «سرود جهش ها» که در سال 1342 هجری شمسی نگارش شده چنین آورده است:
«در این روز و روزگار ، دیگر این نشان تشیع را بر کسی ندیدیم و این سخن عزیز شیعی ((انتم علی احدی الحسنیین)) را از کسی نشنیدیم ، مگر از پیشوای شیعی اندیش معاصر و یادگار پیشینه های شیعه ، امام خمینی ...»


در بررسی اسناد و منابع تاریخ انقلاب اسلامی در همان سال 1342 لفظ و عنوان امام، برای آیت الله خمینی در گزارش ساواک از سخنرانی ایشان در مدرسه فیضیه نیز به کار برده شده است. هرچند مامور ویژه ساواک در این گزارش قصد بردن این عنوان را برای آیت الله خمینی نداشته است و صرفاً برای توصیف احترام و مقام آیت الله خمینی در میان مردم و احتمالا در جهت بیان خطر ایشان! برای نظام شاهنشاهی چنین تمثیلی را به کار می برد.
این جملات در گزارشی که ساواک از سخنرانی روز 13 خرداد 1342 (عصر عاشورا) تهیه کرده است عنوان گردید: «موضوع: سخنرانی آیت‌الله خمینی در قم شماره: 831/ بخش 312 محل: قم تاریخ حادثه: 13/3/42 منبع خبر: مأمور ویژه

... اظهار می‌داشتند در تاریخ قم چنین جمعیتی دیده نشده است. دوازده بلندگو در مسجد اعظم مدرسه فیضیه، صحن بزرگ جلوی میدان نصب کرده بودند... خمینی را مثل امام وارد کردند و تمام جمعیت آنچنان صلوات می‌فرستادند که تا دو کیلومتر صدای آن می‌رفت...»
 

سال 1343
نعمت الله میرزازاده با تخلص م - آزرم شاعری است که در سال 1343 بارها و بارها در قصیده ای زیبا آیت الله خمینی را با عنوان "امام" خطاب می نماید. نعمت آزرم در قصیده «به نام تو سوگند» که در 48 بیت در سال 1343 سروده شده و ایشان را به این عنوان خطاب می نماید:
ای ز وطن دور ای مجاهد دربنــد
ای دل اهل وطن به مهـر تو پیوند 
...
ای ز وطـن دور ای امـام خمینـی
 ای تو علـی را یگانه پـور همـاننـد 

 سال 1348
همچنین کتاب‌هایی مانند «حکومت اسلامی یا ولایت فقیه»، «مبارزه با نفس یا جهاد اکبر»، «آوای انقلاب» و... که در نجف اشرف از سال 1348 منتشر شده نیز از قائد بزرگ اسلام به عنوان «امام» نام آورده است .
 

سال 1349
م - آزرم با اینکه سالهای زیادی را در زندان گذرانده است اما باز هم در 10 تیرماه 1349 قصیده‌ای دیگر به نام «رهبر برگزیده» در 49 بیت می سراید و آن را چنین آغاز می کند:
 
الا ای امـــام بـحـــق بـرگـــزیده     
 الا ای تـو اسـلام را نـــور دیــده
 
...
 
زعیـما! اماما! از ایـران چه پرسـی
 که سجن بزرگیست در خون طپیده
...

اما در روایتی کمتر شنیده شده؛ حجت الاسلام و والمسلمین سید مهدی طباطبایی روایت می کند: «زمانی که جشن های 2500 ساله شاهنشاهی بنا بود برگزار شود، حضرت امام در اواخر سال 1349 بر علیه آن سخنرانی کردند ...» حجت الاسلام طباطبایی در ادامه از دغدغه ای سخن گفت که برای توزیع اطلاعیه ها (فرمایشات امام) وجود داشت و راه حل ایشان مشکل گشا می شود: ... «یک روز در بازار می رفتم و فکر می کردم که چه کنیم تا در زمان توزیع گیر ماموران ساواک نیافتیم. در همین فکر بودم که در کتابفروشی جزوه کوچکی دیدم که بر روی آن نوشته شده بود: "الامام الحمیصی؛ چاپ نجف" و این کتابی بود راجع به مسائل شرعی. من پیشنهاد دادم این حمیصی را برداریم و جای آن "خمینی" بگذاریم. در پایین عنوان کتاب هم نوشته شده بود "مطبعت الآداب نجف اشرف". برای اینکه ما بتوانیم جلد بر روی اطلاعیه بچسبانیم تا کسی متوجه نشود در ایران چاپ شده و فکر کنند از نجف آمده، عنوان را عوض کردیم و شد الامام الخمینی.»
طباطبایی در پایان می گوید: «البته ما هم قصد نداشتیم امام بنویسیم بلکه می خواستیم تنها این اطلاعیه چاپ شود و نگویند در ایران بوده است. بنابراین اطلاعیه با این راهکار لو نرفت. سال 50 ما این واژه را برای امام به کار بردیم و البته منکر نیستیم کس دیگری قبلا نگفته باشد اما اینکه در دهان مردم افتاد قطعا از این اطلاعیه بوده است.».

سال 1352
در بامداد روز 28 ژانویه سال 1974 مطابق با 8 بهمن سال 1352 روزنامه لبنانی “المحرر ” متن گفتگوی اختصاصی با امام موسی صدر را منتشر کرد. گفتگوی اختصاصی روزنامه المحرر لبنان با امام صدر پنج سال پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران صورت گرفته و پس از 36 سال به فارسی ترجمه گشته است. گفتگوی مزبور سندی تاریخی است که بیان می‌دارد که امام صدر در شرایطی که امام خمینی در داخل و خارج از ایران، حتی از سوی نزدیک‌ترین یاران خود همچنان “آیت‌الله ” یا “آقا ” ‌خوانده می‌شدند، آن بزرگوار را در سطح مهم‌ترین مطبوعات جهان عرب رسما "امام" نامید.
 

سال 1354
همچنین در ماهنامه 15 خرداد (دوره اول) که تا سال 1354 در نجف اشرف منتشر می‌شد نیز با عنوان «امام خمینی» از رهبر کبیر انقلاب اسلامی نام برده است.

سال 1356
سرانجام کتاب تاریخ نهضت اسلامی ایران که در سال 1356 در لبنان منتشر شده است نیز به نام «بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی» نامگذاری شده است و در جای جای این کتاب از آن ابر‌مرد تاریخ با عنوان امام نام برده است.  و بدین‌گونه روشن می‌شود که عنوان «امام» برای آن رهبر محبوب ملت سابقه‌ای دیرینه دارد و به دوران اوج انقلاب اسلامی و پس از پیروزی آن محدود نمی‌شود.

البته ناگفته نماند حجت الاسلام آقای دکتر حسن روحانی (رئیس جمهور فعلی کشورمان) روز یکشنبه مورخه هشتم آبان ماه 1356 در مراسم چهلم شهادت آیت الله حاج سید مصطفی خمینی (رحمت الله علیه) در مسجد ارک تهران نیز با عنوان «امام» از خمینی کبیر یاد کرد و این سخنرانی زمینه ساز خوبی برای رواج این عنوان در میان عموم مردم بوده است.