انتشار روزنگار نیروگاه بوشهر برای اولین بار در تسنیم (بخش اول)

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، 57 سال پیش ایران اولین گام را برای هسته‌ای شدن با انعقاد قرارداد مشارکت هسته‌ای تحت عنوان «اتم برای صلح» برداشت و با کشورهای دارای این تکنولوژی برای انتقال تجهیزات به ایران وارد مذاکره شد. سال‌ها بعد تهران از میان چندین شرکت بزرگ با شرکت آلمانی «کرافت ورک یونیون» که زیرمجموعه شرکت زیمنس بود، برای ساخت نیروگاه هسته‌ای در بوشهر به توافق رسید و عملیات احداث نیروگاه اتمی بوشهر آغاز شد.

این شرکت تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، عملکرد نسبتاً مطلوبی در ساخت نیروگاه داشت اما پس از انقلاب، به‌بهانه‌های مختلف از انجام تعهدات خود سر باز زد و در نهایت از تکمیل نیروگاه بوشهر خودداری ورزید.

در همین دوران به‌جهت عدم وجود متخصص ایرانی برای تکمیل این نیروگاه، پس از وقفه‌ای نسبتاً طولانی، کار به مهندسان روسی واگذار شد. این کشور نیز سال‌ها تکمیل این پروژه را منوط به آینده کرد و هزینه تکمیل نیروگاه را برای کشور بالا برد. در نهایت پس از سال‌ها انتظار و خلف وعده در اول مهرماه نیروگاه بوشهر به‌صورت موقت تحویل متخصصان ایرانی شد.

تأکید بر پیشرفت داخلی و دستیابی به دانش‌ روز چند سالی است که در بیانات مقام معظم رهبری در بسیاری از دیدارها و علی‌الخصوص در دیدار دانشجویان و نخبگان بیش از پیش به چشم می‌خورد. ایشان اخیراً در دیدار جمعی از نخبگان بار دیگر بر این مسئله تصریح کردند و فرمودند: «بعضى از کشورها ممکن است تولیدات زیرزمینىِ خودشان را، نفت خودشان را، بشکه‌هاى نفت را، منتقل کنند به صاحبان ثروت و علم در دنیا، محصولات آنها را بخرند، یک ظاهرِ پیشرفتى هم ممکن است به‌وجود بیاید امّا این پیشرفت نیست؛ پیشرفت آن‌وقتى است که "درون‌زا" باشد، آن‌وقتى است که متّکى به استعداد درونى یک ملّت باشد. وزن و اعتبار کشورها و دولت‌ها و ملّتها هم وابسته‌ به همین درون‌زایى است. اگر چنانچه از درون، یک حرکتى، جهشى، رشدى به‌وجود آمد، به یک کشور، به یک ملّت، وزن می‌دهد، اعتبار می‌دهد، ارزش می‌دهد، ابّهت می‌دهد؛ امّا اگر چنانچه از درون نبود، دیگران آمدند، [اعتبار به دست نمى‌آید].

ایشان در ادامه به نیروگاه هسته‌ای بوشهر اشاره می‌کنند و می‌افزایند: «خوب، در زمان رژیم طاغوت خودِ فرنگى‌ها و غربى‌ها آماده بودند که برخى از کارهاى مربوط به فنّاورى هسته‌اى را در کشور انجام بدهند؛ قرارداد مى‌بستند. فرض بفرمایید حالا نیروگاه بوشهر را که ما با این‌همه زحمت بعد از سالها به دست آوردیم، بنا بود آلمان‌ها بسازند ــ [که‌] پولش را هم گرفتند، بالا هم کشیدند، جوابى هم ندادند بعد از انقلاب. فرض کنید یک نیروگاه هسته‌اى هم فلان کشور غربى بیاید اینجا، خودش بسازد، خودش اداره کند، از برقش ما استفاده کنیم. این هیچ وزانتى براى یک ملّت محسوب نمی‌شود؛ هیچ ارزشى به حساب نمى‌آید. آن‌وقتى اعتبار و وزانت براى یک کشور به‌وجود مى‌آید که خودش توانایى از خود بُروز بدهد. این توانایى وقتى در شما پیدا شد، آن‌وقت می‌توانید در شرایط برابر، از توانایى‌هاى دیگران هم استفاده کنید، همچنان‌که آنها از توانایى‌هاى شما استفاده خواهند کرد».

خبرگزاری تسنیم با توجه به تحریف و وارونه نشان دادن تاریخ توسط برخی رسانه‌های بیگانه، از این پس قصد دارد به تدوین روزنگارهایی در عرصه‌های مختلف بپردازد. در اولین گام این مسیر، به "تاریخ‌نگاری نیروگاه اتمی بوشهر" پرداخته شده است. این پرونده که ماحصل صدها ساعت فعالیت است، به روند تکمیل نیروگاه بوشهر می‌پردازد. پرونده نیروگاه اتمی بوشهر که به مرور، به‌روز‌‌رسانی می‌شود، تجربه‌ تلخی از وابستگی در علوم هسته‌ای و تأکید بر لزوم "درون‌زا" بودن علوم در عرصه کنونی است.(1)

بخش اول این گزارش در گذشته بر روی خروجی خبرگزاری تسنیم قرار گرفت. در ادامه بخش اول و همچنین دوم این گزارش آمده است.
________________________________________
بخش اول

پیش از 1335

تهران تلاش دارد به فناوری هسته‌ای دست پیدا کند. این امر با توجه به نبود دانش فنی، باید با کشورهای غربی صورت پذیرد.

1335

ایالات متحده آمریکا و ایران قرارداد مشارکت هسته‌ای را به‌عنوان بخشی از طرح آمریکا تحت عنوان "اتم برای صلح" منعقد می‌سازند و این کشور متعهد می‌شود دانش هسته‌ای را به ایران صادر کند.

1337

شاه (مخلوع) دستور تأسیس مرکز تحقیقات هسته‌ای در دانشگاه تهران را صادر می‌کند.

1338

ایران مقدمات خرید یک مرکز تحقیقات هسته‌ای را برای دانشگاه تهران فراهم می کند. این راکتور که سوخت آن از آمریکا وارد می‌شود، با اورانیوم غنی‌شده 93 درصد کار می‌کند.

اسفند 1352

شاه (مخلوع) اعلام می‌کند که ایران قصد دارد تا نیروگاه‌های هسته‌ای با مجموع توان تولید 23 هزار مگاوات در حداقل ممکن زمان احداث کند، بازه زمانی برای این امر، دو دهه (1372) است.

22 فروردین 1353

وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا در تلگرامی به اطلاع مقامات ایرانی می‌رساند که این کشور همکاری با ایران در زمینه انرژی هسته‌ای به‌عنوان آلترناتیوی برای تأمین انرژی را حوزه‌ای مناسب برای مشارکت تلقی کرده. وزیر خارجه این کشور پیشنهاد می‌کند این موضوع، نخستین دستور  کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور باشد.

اردیبهشت 1353

رئیس کمیسیون انرژی اتمی آمریکا در سفر به ایران که مقدمات آن فراهم شده بود، به احتمال احداث تأسیسات غنی‌سازی و بازیافت در خاورمیانه اشاره می‌کند.

آبان 1353

ایران توافقنامه خرید دو دستگاه راکتور آب فشرده (.P.W.R) با توان 1200 مگاوات را با شرکت آلمانی «کرافت ورک یونیون» برای استفاده در نیروگاه بوشهر منعقد می‌کند. این شرکت متعهد می‌شود اورانیوم غنی‌شده را برای بارگذاری اولیه و سپس دوره‌ای ده‌ساله تأمین کند.

مرداد 1354

تیم آلمانی وابسته به شرکت کرافت ورک یونیون اقدامات اولیه برای احداث راکتورهای بوشهر را آغاز می‌کند.

اواسط  1355

کرافت ورک یونیون آلمان قرارداد احداث راکتورهای بوشهر را با ایران منعقد می‌کند. شرکت ایتالیایی آنسالدو نیز به‌عنوان تولیدکننده مولدهای بخار در قرارداد گنجانده می‌شود.

10 تیر 1355

سازمان انرژی اتمی ایران موافقتنامه‌ای را با شرکت کرافت ورک یونیون برای احداث نیروگاه هسته‌ای بوشهر به‌ارزش 7.8 میلیارد مارک منعقد می‌سازد. از مجموع مبلغ قرارداد 5.8 میلیارد مارک به‌صورت پیش‌پرداخت در اختیار شرکت آلمانی قرار می‌گیرد.

به‌موجب این قرارداد شرکت آلمانی موظف به احداث دو واحد آب سبک فشرده در 18 کیلومتری جنوب غربی بوشهر می‌شود. هر دو واحد دارای تولید 3.765 مگاوات هستند. سازمان انرژی اتمی ایران همچنین به توافقی دیگر با شرکت آلمانی مبنی بر تأمین 200 هزار متر مکعب آب مقطر و سوخت مورد نیاز نیروگاه دست می‌یابد.

20 اردیبهشت 1356

برخی اعتراضات به هزینه‌های سنگین نیروگاه هسته‌ای باعث توقف قرارداد ساخت نیروگاه دارخوین می‌شود، ولی مانع ادامه ساخت نیروگاه بوشهر نمی‌شود.

23 اردیبهشت 1356

عملیات ساخت راکتورهای هسته‌ای بوشهر در آلمان، 30 درصد پیشرفت داشته است.

بهمن 1356

ایران حدود 28 هزار تن اورانیوم خریداری کرده است.

روزهای ابتدایی پس از انقلاب

تقریباً یک‌دهم از تجهیزات نیروگاه هسته‌ای بوشهر (در مقیاس وزنی) از آلمان غربی به ایران منتقل می‌شود. پروژه اما هنوز به مرحله توقف نرسیده است.

اسفند 1357

کرافت ورک یونیون آلمان کارگران خود از بوشهر را فراخوانده و با بخش اعظم نیروهای ایرانی تحت اختیار خود تسویه حساب می‌کند.

نیمه اسفند 1357

اجرای قرارداد نیروگاه بوشهر به‌دنبال پیروزی انقلاب اسلامی متوقف می‌شود. با وقفه‌ای کوتاه‌مدت و به‌دنبال سرباز زدن شرکت «آنسالدو» ایتالیا از ساخت و تحویل مولدهای بخار، شرکت «برداترمومکانیکا» جایگزین آن می‌شود. آغاز جنگ ایران و عراق و به‌دنبال آن تحریم ایران، حمل مولدها به ایران را به تأخیری طولانی‌مدت می‌اندازد. در نهایت در 20 آبان 1372، گمرک ایتالیا مولدها را حین انتقال به ایران توقیف می‌کند.

هفته‌های ابتدایی پس از انقلاب

هفته‌نامه نوکلئونیکس ویک گزارش می‌دهد که دولت آلمان غربی از صدور مجوز انتقال تجهیزات نیروگاه هسته‌ای بوشهر خودداری کرده است. شرکت کرافت ورک یونیون نیز عملیات خود را در بوشهر متوقف می‌کند. همچنین قرارداد تحویل دو راکتور بوشهر، هریک به‌توان 1293 مگاوات نیرو، عملاً لغوشده تلقی می‌شود. آلمانی‌ها پس از فرار شاه حاضر به تعقیب عملیات نیستند.

22 فروردین 1358

فریدون شهابی قائم‌مقام وزیر انرژی و سرپرست سازمان انرژی اتمی می‌گوید: سازمان انرژی اتمی ایران سطح فعالیت‌های خود را کاهش داده است. اما دو نیروگاهی که آلمان غربی برای تأسیسات هسته‌ای بوشهر در دست ساخت داشته‌اند، در حال تکمیل هستند و لذا فعالیت‌ها در این بخش ادامه خواهد یافت. شرکت آلمانی هم می‌گوید نیمی از عملیات ساخت این دو نیروگاه به پایان رسیده است.

9 خرداد 1358

واشنگتن پست گزارش داده که ایران در صدد لغو احداث 4 نیروگاه اتمی است. اما دو نیروگاه هسته‌ای که توسط آلمانی‌ها در حال احداث هستند، هم‌اکنون 77 درصد پیشرفت داشته‌اند. ایران تاکنون 3 میلیارد دلار در بوشهر سرمایه‌گذاری کرده است.
روحی مدیر اجرایی عملیات احداث نیروگاه بوشهر گفته کشور فاقد بودجه‌ عظیم برای ساخت چند نیروگاه است. وی هم‌زمان به فقدان دانش و فناوری لازم برای مدیران این نیروگاه حتی پس از تکمیل آن اشاره کرده و معتقد است: توقف عملیات در حال حاضر بهترین گزینه است.

19 تیر 1358

به‌گفته علاس تاج، وزیر انرژی ایران کار و عملیات احداث نیروگاه هسته‌ای اهواز و بوشهر به‌جهت عدم پرداخت پول کارگران متوقف شده است.

28 تیر 1358

فریدون شهابی رئیس سازمان انرژی اتمی می‌گوید: دولت هنوز در مورد تداوم عملیات ساختمانی بوشهر به نتیجه نرسیده است. دولت بر این باور است که باید کارشناسان ایرانی ‌دانش لازم در عرصه هسته‌ای را کسب کرده کشور در این زمینه به خودکفایی برسد.

اواسط سال 1358

استاندار بوشهر در مصاحبه‌ای می گوید نیروگاه بوشهر به‌زودی تبدیل به یک نیروگاه معمولی برق خواهد شد.

9 مرداد 1358

شرکت کرافت ورک یونیون زیرمجموعه شرکت زیمنس رسماً اعلام می‌کند که به قرارداد خود با تهران برای احداث و تکمیل نیروگاه بوشهر خاتمه داده است.

مرداد 1358

کرافت ورک یونیون رسماً به فعالیت خود در بوشهر خاتمه می‌دهد. گزارش‌ها غالباً حاکی از آن است که عملیات احداث راکتور، نخست 85-75 درصد پیشرفت داشته است. راکتور دوم 70-45 درصد تکمیل شده است. 90 درصد تجهیزات و قطعات مورد نیاز به ایران منتقل شده است و ایران 5.5 میلیارد مارک صرف این پروژه کرده است.

اواسط مرداد 1358

رضا امراللهی رئیس جدید سازمان انرژی اتمی می‌گوید که تنها یک‌دهم تجهیزات نیروگاه بوشهر (در مقیاس وزنی) به ایران منتقل شده است. یک مقام دیگر ایرانی از انتقال 20 هزار تن از مجموع تجهیزات به ایران سخن گفته و خبر داده که 7 هزار تن دیگر هنوز به تهران نرسیده است.

20 مرداد 1358

ایران خواستار غرامتی یک میلیارد دلاری از آلمان به‌منظور جبران خسارات ناشی از عدم تکمیل پروژه است.

1358

ایران و کرافت ورک یونیون مذاکره را برای حل و فصل اختلافات و نیز ضرر و زیان‌هایی که هر دو طرف مدعی آن هستند در ژنو از سر می‌گیرند.

1358-1359

کرافت ورک یونیون مهندسان خود را بار دیگر به سایت هسته‌ای بوشهر اعزام می‌کند.

1359-1362

ایران خواستار کمک هندوستان در تکمیل نیروگاه هسته‌ای بوشهر می‌شود.

7 فروردین 1361

رادیو دولتی ایران بیانیه سازمان انرژی اتمی را قرائت می‌کند که در آن توافق میان ایران و شرکت کرافت ورک یونیون تأیید می‌شود. شرکت آلمانی با هزینه خود تمامی قطعات و تجهیزات مربوط به راکتورهای هسته‌ای را از بنادر اروپایی به تهران منتقل خواهد کرد. این شرکت همچنین می‌پذیرد نیمی از سوخت مورد درخواست ایران را به‌صورت دقیق و در یک مرحله تحویل دهد. در صورت تأیید مجلس، شرکت آلمانی همچنین عهده‌دار تکمیل نیروگاه بوشهر خواهد شد. تاکنون 70 درصد عملیات اجرایی احداث نیروگاه به پایان رسیده است.

26 خرداد 1361

ایران با احاله مجدد تکمیل حداقل یکی از راکتورهای نیروگاه بوشهر به شرکت آلمانی کرافت ورک یونیون موافقت می‌کند. ایران در توجیه تغییر سیاست خود می‌گوید هدفش بومی کردن این دانش است نه دستیابی به منبعی برای انرژی.

14 شهریور 1361

در جلسه‌ مشورتی‌ آیت‌الله خامنه‌ای‌ رئیس‌جمهور، هاشمی رئیس مجلس و موسوی نخست‌ وزیر، قرار شد، موسوی یک‌ واحد نیروگاه‌ اتمی‌بوشهر را تعقیب‌ کند که‌ راه‌ بیفتد.

18 شهریور1361

دولت ریگان می‌گوید که قصد دارد محدودیت‌هایی را در عرصه صادرات اعمال کند. کاخ سفید از 63 کشور به‌عنوان مقاصدی که حمل تجهیزات هسته‌ای به آنها تنها با دقت بیشتر و لحاظ کردن مسائل امنیتی امکان‌پذیر است نام می‌برد که ایران نیز جزو آن کشورهاست.

9 مهر 1361

رادیو ایران در گزارشی اعلام می‌کند که هندی‌ها گروهی از مهندسان هسته‌ای و دانشمندان خود را در ماه نوامبر به ایران اعزام خواهند کرد تا پس از بررسی نیروگاه بوشهر به مطالعه راه‌هایی برای حل مشکلات و تکمیل پروژه بپردازند.

1361

ایالات متحده آمریکا در زمانی که ایران به پیگیری قضایی شرکت‌های طرف قراردادش می‌پردازد، سعی دارد با انواع ابزارهای دیپلماتیک، از لابی و مذاکره سیاسی گرفته تا ارائه امتیازات مختلف و تهدیدها به تنبیهات جدی، کشورهای دیگر را از هر نوع همکاری هسته‌ای با تهران منصرف کند.

اواسط سال 61

نیروگاه بوشهر با حمله عراقی‌ها آسیب می‌بیند ولی بتن آن به‌قدری مستحکم است که تنها گنبد آن دچار آسیب شد.

اواسط سال 61

اعضای کمیسیون دفاع مجلس از نیروگاه بوشهر بازدید کردند.

________________________________________
بخش دوم

1362

کرافت ورک یونیون می‌گوید که پیشنهاد جدیدی برای از سرگیری عملیات احداث نیروگاه بوشهر ارائه داده و مذاکرات خود با طرف ایرانی را آغاز کرده است. ولفگانگ بریر مدیر اجرایی شرکت می‌گوید که عملیات انتقال تجهیزات مطابق توافق سال 1360 آغاز شده است. به گفته وی بخش اعظم 35 هزار تن تجهیزات مربوطه تا کنون به ایران منتقل شده است و تنها 7 هزار تن دیگر از تجهیزات باقی مانده است. وی علت تاخیر احتمالی در انتقال این تجهیزات را به پایان رسیدن زمان مجوز صادرات این قطعات و تجهیزات به تهران می‌داند.
این شرکت حتی در حال رایزنی و مذاکره با چند شرکت اسپانیایی و آرژانتینی است. قرار است کنسرسیومی  بین‌المللی عملیات احداث بوشهر را پیگیری کند.

1362

کرافت ورک یونیون اعلام کرده که تنها در شرایطی حاضر به تکمیل نیروگاه هسته‌ای بوشهر است که جنگ ایران و عراق پایان یافته باشد. ایرانی‌ها خواستار از سرگیری عملیات احداث پروژه شده‌اند ولی  شرکت آلمانی با بهانه قرار دادن جنگ، توافق پیشین خود با تهران را زیر پا می‌گذارد.

4 فروردین 1362

عراق به نیروگاه هسته‌ای بوشهر حمله کرده و منطقه را بمباران می‌کند.

29 اردیبهشت 1362

رضاامراللهی‌ مسئول‌ انرژی‌ اتمی‌ می‌گوید: هزینه اولین نیروگاه در بوشهر حدود دو میلیارد مارک‌ است‌.

بهمن 62 تا اردیبهشت 63

تیمی متشکل از 44 مهندس آلمانی به ایران باز می‌گردند تا در مورد امکان‌پذیر بودن تکمیل پروژه بوشهر مطالعه کنند.

فروردین 1363

نشربه جیمز دیفنس به نقل از مقامات آلمانی ادعایی حیرت‌آور را مطرح می‌کند: تهران ظرف دو سال ممکن است به بمب هسته‌ای دست یابد. گفته می‌شود این اطلاعات از یک گزارش محرمانه دولت آلمان در مورد اقدامات هسته‌ای ایران پس از انقلاب به بیرون درز کرده است.

4 شهریور 1363

رضا امراللهی‌ رئیس‌ سازمان‌ انرژی‌ اتمی‌ از هاشمی (رئیس‌مجلس) با توجه به اینکه آلمان‌ها در انجام‌ کار نیروگاه‌ بوشهر، مسامحه‌ می‌کنند و می‌خواهند تا بعد از جنگ‌ جدی‌ نباشند، می‌خواهد از بالا به‌ آلمان‌ها فشار بیاید.

اواسط و اواخر1363

ایران بار دیگر از آلمان می‌خواهد که نیروگاه هسته‌ای بوشهر را تکمیل کند.

آبان 1363

از شرکت سوئدی "سوئدپاور" خواسته می‌شود تا پیشنهاد کرافت ورک یونیون آلمان را برای تکمیل بوشهر مورد ارزیابی قرار دهد. شرکت سوئدی اما از بررسی این موضوع سرباز می‌زند.

13 آذر 1363

انتشار گزارش‌های متعدد نشان می‌دهد که وزارت صنایع سوئد با اعمال فشار بر شرکت سوئدپاور مانع از همکاری این شرکت با تهران شده است.
سخنگوی شرکت کرافت ورک یونیون در واکنش به خبر دستیبابی ایران به تسلیحات هسته‌ای می‌گوید که ایران به هیچ‌وجه از چنین توانی برخوردار نیست و نمی‌تواند در این مسیر حرکت کند.

30 آبان 1363

رضا امراللهی‌ مسئول‌ سازمان‌ انرژی‌ اتمی‌ می‌گوید: آلمان‌ حاضر نیست‌ در زمان‌ جنگ‌، کار نیروگاه‌ اتمی‌ بوشهر را به‌ طور جدی‌ شروع‌ کند و حتی‌ ممکن‌ است‌ بعد ازجنگ‌ هم‌، همکاری‌ لازم‌ را نکند زیرا تحت‌ فشار آمریکا است‌.

58-68

برآورد می‌شود حدود 15 تا 17 هزار دانشجوی ایرانی برای آموزش در حوزه‌های دانش هسته‌ای به خارج کشور اعزام شده‌اند. برخی از این افراد پس از بازگشت به دانشگاه شریف بازگشته و مشغول فعالیت می‌شوند.

1363

ایران تصمیم می‌گیرد که برنامه‌های هسته‌ای خود را با ابعادی به مراتب کوچکتر از قبل از سر بگیرد.

23 بهمن 63

عراق بار دیگر به رآکتور بوشهر حمله می‌کند.

اسفند 1363

ایران معادن اورانیومی با خلوص بالا را در ساغند یزد کشف می‌کند. گفته می‌شود حدود 5000 تن اورانیوم در این معدن نهفته است.

13 اسفند 1363

عراق بار دیگر به نیروگاه هسته‌ای بوشهر حمله می‌کند.

14 اسفند 1363

عراق در فاصله یک روز بار دیگر نیروگاه بوشهر را هدف حملات حود قرار می دهد. به نظر می‌رسد بین این حملات و ممانعت‌های آمریکا برای عدم تکمیل این نیروگاه ارتباطی باشد.

1364

تیم مذاکره کننده ایرانی به آرژانتین می‌رود. هدف از مذاکرات، بررسی احتمال مشارکت آرژانتین و اسپانیا در تکمیل و ساخت راکتورهای بوشهر عنوان شده است. آلمان هم اعلام کرده که حاضر به صدور مجوز برای انتقال 10 درصد باقی‌مانده از تجهیزات نیروگاه به ایران نیست. علت این امر تداوم جنگ ایران و عراق ذکر شده است.

به ادعای منابع غربی دو شرکت آرژانتینی بدون اطلاع وزارت‌خارجه این کشور شرایط همکاری و مشارکت در برنامه‌های هسته‌ای ایران را به اطلاع تهران رسانده‌اند. وزارت خارجه آرژانتین نیز بعد از اطلاع از جزئیات این قراردادها، آنها را وتو کرده‌اند. مقامات آمریکایی مدعی‌اند که آرژانتین 3 هزار کیلوگرم اورانیوم در اختیار ایران قرار داده است.

مهر 1364

دولت ایران با انتشار آگهی در کیهان هوایی از مهندسان و دانشمندان هسته‌ای این کشور که در خارج از مرزها زندگی می‌کنند، می‌خواهد که در کنفرانسی که در ماه مارس آینده میلادی برگزار خواهد شد، حضور یابند. دولت ایران اعلام کرده تمامی هزینه‌های ایاب و ذهاب و اقامت دانشمندان ایرانی را برای حضور در این کنفرانس پرداخت خواهد کرد.

9 مهر 1364

تیمی از کارشناسان کرافت ورک یونیون آلمان برای بررسی امکان تکمیل عملیات احداث حداقل یک راکتور 1300 مگاواتی آب فشرده وارد بوشهر می‌شوند.

10 آبان 1364

دولت ایران با یک شرکت خارجی ناشناخته برای احداث تاسیسات تقطیر آب (برای استفاده در یکی از راکتورها) قراردادی را امضا می‌کند. خبرگزاری جمهوری اسلامی در 28 اوت 1985 در گزارشی در این باره می‌نویسد که این تجهیزات به ایران امکان می‌دهد که عملیات بازسازی و تکمیل نیروگاه بوشهر را از سر بگیرد. ایرانیان ظاهرا امیدی به بازگشت شرکت آلمانی کرافت ورک یونیون ندارند. این شرکت در دو سال گذشته بارها توافقات خود با تهران را برای از سرگیری عملیات تکمیل بوشهر زیرپا گذاشته و اکنون نیز ضرفا اعلام آمادگی کرده است تا مطالعه‌ای درباره امکان از سرگیری عملیات احداث پس از وقفه‌ای طولانی مدت انجام دهد.

آذر 1364

آرژانتین و ایران تفاهم‌نامه همکاری هسته‌ای امضا می‌کنند. آرژانتین موافقت می کند تا به ایران اورانیومی با غنای 20 درصد بدهد. در سیاست‌های هسته‌ای آرژانتین هیچ محدودیتی در انتقال اورانیوم غنی شده و تجهیزات هسته‌ای وجود ندارد.

بهمن 1364

منابع غربی ادعا کردند که عبدالقدیر خان دانشمند سرشناس هسته ای پاکستان دیداری مخفیانه از بوشهر به عمل آورده است.

6 بهمن 1364

هاشمی رفسنجانی در دیدار با رضا امراللهی رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به اظهارنظر وی مبنی بر اینکه آلمان حاضر است ساخت نیروگاه بوشهر را تمام کند، می‌گوید: اگر جدی شد، مجلس بودجه می‏‌دهد.

7 اسفند 1364

ایران و عراق هر دو با ارسال نامه‌های جداگانه، امکان حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران را محتمل می‌دانند. ایرانی‌ها از این حملات ابراز نگرانی کرده و عراقی‌ها هشدار می‌دهند که این کار را انجام خواهند داد.

ادامه دارد...

انتهای پیام/