لارستان نخستین خاستگاه حکومت اسلامی + تصاویر

به گزارش خبرگزاری تسنیم از لارستان، در دوران قدیم به منطقه وسیعی از جنوب ایران، «ایالتِ لارستان» اطلاق می‌شد. این ایالت مشتمل بود بر: بندرگمبرون (بندر عباس امروز)، خور، بندر لنگه، بستک، خمیر، جزایر تنب بزرگ و کوچک، هرمز، قشم، تارم، فرگ، فرامرزان، جناح، درز و سایبان، صحرای باغ، گاوبندی (پارسیان امروز)، بحرین، فین، جهرم، لامرد، مهر، خنج، اشکنان، گله دار، بنارویه، علامردشت، گراش، جویُم، اوز، بیرم، عسلویه، کنگان و گزدان. 

لارستان در قدیم، سرزمینی با نام و نشان بود که آتشکده معروف «آذرفرنبغ»  (آتش فره ایزدی) در کاریان آن واقع بوده، که البته امروز تنها ویرانه ای از آن  به جا مانده است. در مورد دین اسلام نیز باید گفت لارستان نخستین خاستگاه حکومت اسلامی است و این امر با ورود آیت الله العظمی سید عبدالحسین لاری به این منطقه مصداق یافت.

لارستان امروز در جنوب غربی استان فارس و در محور شیراز-بندعباس واقع شده، مرکز این شهرستان شهر«لار»  است.

لارستان، جنوبی ترین و وسیع ترین شهرستان استان فارس است که اینک شش بخش با نام های مرکزی، اوز، بیرم، بنارویه، جویم و صحرای باغ دارد. 

قلعه اژدهاپیکر و برج مادر نادر

قلعه اژدهاپیکر در سینه قلعه ای بزرگ و باستانی در غرب این شهر تاریخی قرار دارد. قدمت آثار و بقایای آن به دوره ساسانی باز می گردد.استحکامات و تأسیسات داخلی آن چنان محکم و استوار بوده که در قدیم آن را «طلسم کیانی» می نامیدند، بر فراز این کوه، چاهی از دل سنگ تراشیده شده که به«دولاب» مشهور است.

مقبره مادر نادر هم دارای اتاقی چهارگوش به ابعاد 5/4 در 5/4 متر به همراه گنبدی مخروطی شکل و در مجاورت قلعه اژدهاپیکر واقع  شده است. لازم به ذکر است که در این مقبره کسی دفن نشده و این بنا را مردم هم عصر نادرشاه در لار و به یادبود مادر درگذشته او ساخته اند تا به این ترفند از پرداخت خراج و مالیات به وی خلاص شوند.

بازار قیصریه لار

این بازار تاریخی در ضلع شمالی میدان شهر قدیم لار قرار دارد که متعلق به 1400 سال قبل است. این بازار به لحاظ سبک کار و معماری منحصر به فرد و معروف است که  «کریم خان زند» بازار وکیل شیراز را طبق الگوی بازار قیصریه لار ساخته، با این تفاوت که بازار وکیل شیراز از آجر و بازار قیصریه لار از سنگ است.

حمام و باغ نشاط

این عمارت در ضلع شمالی پل شاه عباسی بنا شده که قدمت آن به عهد افشاریه باز می گردد. مساحت باغ در حدود 14500 مترمربع است.عمارت اصلی در سه طبقه بنا شده که شامل زیر زمین، طبقه همکف و طبقه اول است. در ضلع شمالی باغ نشاط، بنای قصر که احتمالا همزمان با آن بنا شده، قرار دارد.

حمام نیز بر ستون های پیچیده قرار دارد و از چهار قسمت رختکن، میان در، گرمخانه و تون حمام تشکیل شده است. گنبد رختکن و گرمخانه نیز بر روی ستون های پیچیده قرار دارد و رو به باغ باز می شود. نقاشی های روی دیوار این حمام که با ظرافت خاصی کشیده شده بسیار معروف است. 

کاروانسرای گلشن

عمارت کاروانسرای گلشن نیز در لارستان متعلق به دوره صفویه است. این کاروانسرا دارای رواقی بزرگ با ستون مارپیچ بوده و کاشی کاری آبی رنگ با نقوش گل و بوته آن توجه همگان را جلب می کند، مصالح  به کار رفته در این بنا سنگ، ساروج، آجر و کاشی است.

امامزاده میرعلی بی الحسین (ع)

عمارت امامزاده در پایین دو قلعه «اژدهاپیکر» و «قدمگاه» واقع شده و بنای فعلی آن نوساز است. اصل بنا حدود 700 سال پیش ساخته شده و گنبد و دو گلدسته آن با کاشی کاری های زیبا معرق شده است. میر علی بن الحسین، نوه بلافصل امام سجاد (ع) است که در سال 249 ه.ق در سجده نماز صبح به شهادت رسیدند.

نقش ایشان در گرویدن مردم به اسلام از گامبرون تا صفاهان، غیرقابل انکار است. معجزه کلام ایشان بسیارمعروف بوده و همین امر سبب شده تا خیلی از یهودیان آن زمان تسلیم دین اسلام شوند. ایشان علاوه بر اشتغال به امور دینی، کارهای عمرانی و آبادانی مانند ساخت کاروانسرا، آب انبار و یتیم خانه را نیز انجام می دادند. لازم به ذکر است که در حیاط این بنا، بانی خیر ساخت آن نیز به خاک سپرده شده است.

چهارطاق کنرو

این اثر همراه با انبار و دیگر تاسیسات در حوالی براک واقع شده و متعلق به دوره ساسانی است.

کاروانسرای شاه عباسی بریز:

این اثر در 45 کیلومتری جاده لار-بندرعباس واقع شده و دارای پلان حیاط مرکزی و رواق های بسیار زیبایی است.

کاروانسرای شاه عباسی:

این اثر در مرکز بنارویه واقع شده و به دوران صفویه تعلق دارد. پلان بنا چندضلعی با حیاط مرکزی است.

آسیاب فاریاب:

این اثر در 5 کیلومتری بیرم واقع شده و متشکل از چند رشته قنات و آسیاب است که از مصالح سنگ و گچ ساخته شده است.

قلعه کریشکی:

این قلعه در روستای کریشکی قرار دارد و متعلق به دوران قاجاریه که  به همت مرحوم حاج مسیح دلیر به موزه تبدیل شده است.

چهارطاقی و خندق:

مجموعه خندق با انبوه سفال باقیمانده از دوره تاریخی است و چهارطاقی، آب انبار و دولاب درکنار خندق بر روی کوه نمایان است.

پیر درویش عالی:

این اثر در 6 کیلومتری جاده لار-بندرعباس واقع شده و از بناهای قرون اولیه اسلامی است و گنبد آناناسی همانند مقبره دانیال نبی در شوش دارد.

حمام خور:

از بناهای دوره قاجاریه که در شهر خور واقع شده  و دارای رختکن، گرم خانه و خزینه است.

آتشکده آذرفرنبغ (کاریان):

این بنا یکی از سه آتشکده بزرگ و معروف ایران باستان و متعلق به دوره ساسانی است و مختص روحانیون و علمای وقت بوده و در روستای کاریان در 153 کیلومتری لار و 313 کیلومتری شیراز قرار دارد.

کاروانسرای رضا قلی خان:

این اثر در مرکز جویم واقع شده و از نوع پلان حیاط مرکزی و از مصالح سنگ و گچ ساخته شده است.

کاروانسرای خواجه ابوالحسن:

کاروانسرای چهار ایوانه متعلق به دوره زندیه که در جویم واقع شده و این کاروانسرا از چهار گنبد حجیم و 24 حجره تشکیل شده و سبک معماری آن خیره کننده است.

هفت برکه:

در 40 کیلومتری لار و 5 کیلومتری غرب اوز واقع شده، پلان بنا استوانه و سقف آن گنبدی شکل و متعلق به دوره صفویه است.

کاروانسرای سیفا:

در 45 کیلومتری لار و در غرب اوز قرار دارد، قدمت بنا به صفویه بر می گردد و پلان آن حیاط مرکزی و اطراف آن اتاق است.

چهارطاقی محلچه:

این بنا در جاده خنج-لار  و بر تپه معروف به تنب ساسان کنار روستای فیشور قرار دارد و متعلق به دوران ساسانی است.

خانه سوداگر:

در 35 کیلومتری اوز-لار واقع شده و قدمت آن مربوط به قاجاریه است، از ویژگی های آن اندرونی و بیرونی، سرداب، بادگیر،  ارسی های رنگی و نقاشی دیواری است.

مسجد جامع زروان:

در بخش صحرای باغ و در فاصله 55 کیلومتری لار قرار دارد.

امامزاده بختیارویه:

این اثر در بختیارویه واقع شده و به فاصله 75 کیلومتری لار قرار دارد، این بنا متعلق به سید فرج ا.. امامزاده بختیارویه است که بر روی چهارطاقی، ساقه شالی و بلند و گنبد است.

زیارتگاه سید عفیف الدین (ع) (شاه زندو):

نسبت شاه زندو به امام هفتم (ع) می رسد، این زیارتگاه در بیرم واقع شده و دارای گنبد رک و شبستان با طاق و تویزه زیباست.

زیارتگاه شاه قتال:

این زیارتگاه در بخش صحرای باغ در فاصله 95 کیلومتری لار قرار دارد، سید محمود ابوالفضل معروف به شاه سیف ا.. قتال در این مکان خاکسپاری شده است. ایشان پس از 24 نسل به امام موسی کاظم (ع) بر می گردند.

چشمه میر ابراهیم:

در 14 کیلومتری لار و کنار امامزاده میرابراهیم واقع است.

چشمه مکوم:

چشمه لنبیرو، چشمه مادون و چشمه سارو در حوالی زاهد محمود در 110 کیلومتری لار قرار دارند.

چشمه لاور چرک:

در 85 کیلومتری لار و در منطقه حفاظت شده هرمود قرار دارد.

برکه انجیره:

در 85 کیلومتری لار در عرصه منطقه حفاظت شده، چراکه زیستگاه جانوران و پرندگان زیادی است.

چشمه بست شاه غنی:

در 10 کیلومتری لار واقع شده و دارای نخلستان بسیار بزرگ است.

چشمه شم لور:

در 25 کیلومتری لار و در نزدیکی روستای کهنه علی آباد واقع است.

چشمه زاهد رستم:

در بخش مرکزی به فاصله 40 کیلومتری لار و در حدفاصل دهکویه و بریز قرار دارد که به دلیل نزدیکی به امامزاده زاهد رستم زائران زیادی دارد.

چشمه بنو:

در 90 کیلومتری لار و در منطقه حفاظت شده هرمود واقع شده و نخلستان و انواع درختان  بسیار دارد،  جبیر، کبک، تیهو و گراز در این نواحی بسیار دیده می شوند.

آبشار رحمت آباد جویم:

در 95 کیلومتری شمال غربی لار و در 19 کیلومتری جویم واقع شده است که دو آبشار طبیعی فعال در این مجموعه وجود دارد.

دریاچه هیرم:

در بخش اوز به فاصله 90 کیلومتری لار قرار دارد که همه ساله پذیرای پرندگان مهاجر بسیار زیاد و متنوعی است. در کنار این دریاچه زیبا و خیره کننده، آبگرم هیرم نیز وجود دارد.

غار بنوو:

در بخش صحرای باغ و در فاصله 95 کیلومتری لار قرار دارد، 21 حوضچه که توسط آبی که از سقف چکه می کند، پر می شوند. درون غار چهارطاقی است و کتیبه ای به خط پهلوی که هنوز خوانده نشده، اما احتمالا برای  انجام مراسم آیینی میترائیسم استفاده می شده و این غار زیبا و شگفت انگیز متعلق به دوران ساسانیان است.

حلوا مسقطی لار

حلوای مسقطی برای نخستین بار در سال 1301 توسط حاج محمد قناد به لار آورده شد. وی در یکی از سفرهای حج خود در عمان توقف می کند و حلوای مسقطی عمانی را با خود به لار می آورد و براساس آن مسقطی لاری را برای نخستین بار تهیه و عرضه می کند. البته مسقطی لاری به مرور زمان رنگ و طعم مستقلی پیدا کرد و دیگر شباهتی بین آن و مسقطی عمانی وجود ندارد.

کباب کنجه لاری

کباب کنجه لاری یکی از کباب های ویژه شهر لار است که کیفیت و طعم منحصر به فرد آن اینک شهرتی «ملی» به آن داده است.

انتهای پیام/  ق