همه‌پرسی نوید بخش آینده‌ای با ثبات برای مصر نیست

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، عبدالباری عطوان در مقاله جدید خود در نشریه رأی الیوم به همه پرسی قانون اساسی برگزار شده در مصر اشاره کرده و نوشت:

ارزیابی روند همه پرسی قانون اساسی در مصر از طریق تمرکز بر میزان شرکت کنندگان در همه پرسی و تعداد رأی دهندگان مثبت به آن در مقابل کسانی که پاسخ "نه" به آن دادند، حتما نتایج گمراه کننده ای را نشان خواهد داد. چرا که این طرح برای این آماده شده بود تا مورد موافقت قرار گیرد و میزان پذیرش بسیاری بالایی در میان مردم داشته باشد، از سوی دیگر کسانی که قادر بودند پاسخ منفی به این همه پرسی بدهند و آن را رد کنند، اخوان المسلمین و هواداران آن بودند که تصمیم به تحریم انتخابات گرفتند. همچنین ابزار قوی رسانه ای مصر نیز برای بسیج افکار عمومی در همگرایی با این قانون و تحریک علیه تحریم کنندگان به شدت فعال بود. از سوی دیگر این همه پرسی به دنبال بیعت با عبدالفتاح السیسی قوی ترین مرد مصر به عنوان رئیس جمهور آینده این کشور بود.

تصویب همه پرسی با نسبت آراء بالا نشانه ای از وجود ثبات در کشور نیست، آنهم ثباتی که برای خارج کردن مصر از بحران اقتصادی کشنده لازم است، همچنین این نسبت نمی تواند تضمینی برای موفقیت نقشه راهی باشد که تیم السیسی بعد از برکنار محمد مرسی در کشور به راه انداخته است.

شاید یادآوری این نکته مفید باشد که قانونی که محمد مرسی آن را در برابر ملت به همه پرسی گذاشت و هفت ماه پیش به تصویب رسید، نتیجه توافق کمیته ای متشکل از صد نفر بود که شامل بسیاری از طیف های سیاسی و اجتماعی مصری بودند و در 190 بند آن با هم توافق داشند. این قانون هم از لحاظ مشارکت و هم از لحاظ آراء مثبت درصد بالاتری از قانون کنونی به خود اختصاص داد، اما با این حال نتایج بعدی معکوس از آب در آمد و تظاهرات اعتراض آمیز علیه حاکمیت مرسی مدتی بعد آغاز شد و بعد از آن نیز هم زیستی مسالمت آمیز به خطر افتاد و امنیت از بین رفت و جنگ های اعتراضی ایجاد شد. عناصر اخوان المسلمین در میدان رابعه العدویه جمع شدند و معترضان نیز میدان التحریر را در دست گرفتند و ادامه داستان نیز برای همه آشکار است.

من به تازگی از سفر به تونس بازگشته ام، به آنجا رفته بودم تا در آستانه سومین سالروز انقلاب مردمی در این کشور که زین العابدین بن علی دیکتاتور تونسی را برانداخت، در برنامه های رادیویی و تلویزیونی شکرت کنم، در آنجا با برخی گروه های سیاسی از جمله راشد الغنوشی رهبر حزب النهضه و الباجی قاید السبسی رهبر فراکسیون مخالفان دولت ندا دیدار کردم. دیدم اتفاقاتی که در تونس می افتاده، کاملا برعکس مصر است. بنابراین می توانم خوش بین باشم و بگویم که تونس در آستانه برون رفت از تنگنای کنونی قرار دارد و انقلاب این کشور تنها انقلابی است که به علت مسالمت آمیز بودن و پختگی نخبگان و اصرار آنها بر توافق و همزیستی و تکیه بر گفتگو به عنوان تنها راه حل بحران و رسیدن به ساحل امنیت شایستگی اسم انقلاب را دارد.

به عنوان مثال حزب النهضه بر خلاف اخوان المسلمین همتای مصری خود از حاکمیت چشم پوشی کرد و از دولت استعفا داد تا یک دولت تکنوکرات و مستقل روی کار آید، آنها همچنین از بند "شریعت اسلامی منبع اصلی قانون گذاری در مصر است" نیز صرف نظر کرده و تنها بند ممنوعیت تکفیر را در قانون تصویب کردند. تمام این اقدامات برای کشیده نشدن کشور به سمت هرج و مرج و نابسامانی اوضاع بود که الان در لیبی، مصر و یمن که از دیگر کشورهای خیزش عربی هستند، به چشم می خورد.

تیم السیسی برای ریاست جمهوری کاندیدا شده و پیروز انتخابات نیز خواهد شد، اما مشکل بتوان گفت مصر در این دوره نیز به ثبات برسد، آنهم بعد از اینکه اتهام تروریسم به تیم اخوان المسلمین زده شده و آنها از بازی سیاسی کنار گذاشته شدند، این روند می تواند به نفع تیم افراط گرای حاضر در این جماعت باشد که می خواهند سلاح را برای دفاع از خود در دست گیرند و بنا به گفته خود برای باز گرداندن مشروعیت به صندوق های رأی وارد عمل شوند.

مصر نیاز به قانون اساسی و رئیس جمهور قوی دارد، اما بیش از این دو نیاز به آشتی ملی و ثبات و اولویت دادن به منافع کشور در برابر منافع حزبی و گروهی دارد. ما فکر نمی کنیم این مسایل تحت حاکمیت یک جانبه سیاسی کنونی که در کشور ایجاد شده، به دست آید؛ باید گزینه سومی را پیش رو قرار داد تا حاکمیت  کشور را به سمت همزیستی مسالمت آمیز پیش برده و اوضاع کنونی کشور را به سمت جنگ داخلی نکشاند.

رمز موفقیت تجربه تونس گفتگوهای مسئولانه و باقی ماندن ارتش در پادگان ها و اقدام اتحادیه تونس به ایفای نقش حکمیت و میانجگری است و این در حالی است که هیچ کدام از این عوامل در مصر وجود ندارد.

از این رو من به اندازه ای که نسبت به انقلاب تونس خوش بین هستم، نسبت به مصر خوش بین نیستم، من امیدوارم که در این بدبینی اشتباه کرده باشد، چرا که ما مصر را دوست داریم و غیر از ثبات و آرامش و رفاه چیزی برای آن نمی خواهیم، چون منافع تمام ما نیز در این است.
انتهای پیام/