قصه ناگفته اسنودن از سفر به هند

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از نشریه فارن پالیسی، ادوارد اسنودن سه سال پیش از آنکه به دلیل افشای اطلاعات محرمانه ان‌اس‌ای از آمریکا فرار کند، سفری شش روزه به هند داشت و در این کشور دوره آموزشی هَک کردن را گذراند و نیز در مورد بد‌افزارهای مالی نیز مهارت‌هایی را کسب کرد.

ادوارد اسنودن، سه سال پیش از آنکه اسناد محرمانه خود را در مورد جاسوسی ان‌اس‌ای افشا کند، به دهلی نو، هند سفر کرده بود. بنا به اظهارات مردم و مقامات منطقه‌ای که از سفر اسنودن با خبر بودند، وی شش روز در این شهر را به دوره آموزش هَک و برنامه نویسی در یک مدرسه تخصصی محلی اختصاص داد. اسنودن که در آن زمان پیمانکار آژانس جاسوسی (ان‌اس‌ای) بود، تحت نظر یک استاد خصوصی در کلاس‌های «هَک کردن اخلاق محور» شرکت می‌کرد و در آنجا تکنیک‌های پیشرفته برای نفوذ در سیستم‌های کامپیوتری و از کار انداختن نرم‌افزارها را می‌آموخت. هدف ظاهری کلاس این بود که به دانش‌آموزان خود بیاموزد چگونه از کامپیوترهای خود و محتوای درون آنها در برابر سارقان و جاسوسان محافظت کنند. اما به این منظور، به ایشان آموخته می‌شد که چگونه وارد کامپیوترها شوند و اطلاعات را سرقت کنند. اسنودن نیز در باب روش‌های مهندسی معکوس شناخته شده‌ترین کیت‌های کامپیوتری برای انجام جرائم آنلاین، مطالب بسیاری را آموخت.

یک سال پس از این ماجرا زمانی که اسنودن گواهی امنیت فوق محرمانه خود را تجدید می‌کرد، در مورد سفر خود به هند چیزی نگفت. به گفته مقامات ان‌اس‌ای، همین گواهی بود که به اسنودن امکان دسترسی به 1.7 میلیون پرونده طبقه بندی شده را که وی بعداً آنها را از روی شبکه‌های کاپیوتری و پایگاه‌های داده آژانس به سرقت برد. مقامات اطلاعاتی آمریکا، شرکتی را که در مورد سابقه اسندون به تحقیق پرداخته بود مقصر شناختند، چرا که این شرکت در مورد بررسی کامل سفرهای خارجی اسنودن و افرادی که وی با ایشان ملاقات کرده بود کوتاهی کرد؛ اقداماتی که برای تشخیص جاسوس بودن یا نبودن یک فرد برای یک قدرت خارجی، معمول به شمار می‌رود. از نگاه این مقامات بررسی سابقه اسنودن، ناکافی و ناقص بود.

اما از نگاه کارشناسان نشریه فارن پالیسی سفر اسنودن به هند نمی‌بایست از چشم آژانس‌ها اطلاعاتی یا دولت آمریکا مخفی مانده باشد. به گفته یکی از منابع، که خواست نامش فاش نشود، اسنودن به عنوان پیمانکار ان‌اس‌ای به هند سفر کرده بود «تا به عنوان یک کارشناس فنی» به سفارت آمریکا در دهلی‌نو کمک کند. به گفته روهیت آگراوال، مدیر و بنیان گذار مدرسه مذکور، اسنودن به معلم کامپیوتر خود گفته بود که وی برای ان‌اس‌ای کار می‌کند و اینکه برای «انجام کاری» به دهلی آمده است. بر اساس آنچه که یکی از مقامات پیشین اطلاعاتی آمریکایی به ما گفت، کارمندان و پیمانکاران دولتی ملزم به افشای سفرهای خارجی نیستند که ماهیت رسمی و دولتی دارند و حتی ممکن است که به ایشان چنین دستور داده شده باشد، تا از افشای عملیات‌ها و برنامه‌های اطلاعاتی جلوگیری شود.

حضور اسنودن در هند توسط رسانه‌های هندی هم پوشش داده شد و توجه چندانی را در آمریکا به خود جلب نکرد. یک سال پیش از آنکه وی به مشهورترین افشا کننده اطلاعات محرمانه در تاریخ آمریکا تبدیل شود، سفر‌های او به ندرت توجه افراد مربوطه را به فعالیت‌های وی جلب کرد.

اینکه وی دقیقاً در سفارت دهلی‌نو چه کرد، کاملاً مشخص نیست. در آن زمان، وی به عنوان کارشناس فنی شرکت Dell در تأسیسات ان‌اس‌ای در ژاپن فعالیت می‌کرد. پرسنل اطلاعاتی آمریکا معمولاً در سفارت‌خانه‌های آمریکا مستقر می‌شدند، لذا مشخص بود که اسنودن می‌توانسته روی ادوات تجسسی در دهلی‌نو کار کند. از جمله اسنادی که اسنودن فاش کرد، اسنادی بود که از برنامه‌ای با عنوان Stateroom پرده برمی‌داشت؛ سفارت‌خانه‌های آمریکا در سراسر دنیا با استفاده از ادواتی که در آنها مستقر شده بود، ارتباطات الکترونیک را شنود و در مورد آنها به جمع‌آوری اطلاعات می‌پرداخت. دیگر اسنادی که اسنودن فاش کرد نشان می‌داد که ان‌اس‌ای احتمالاً از سفارت هند در واشنگتن و هیئت اعزامی این کشور به سازمان ملل، جاسوسی می‌کند.

ایمیل‌هایی که این نشریه به سفارت آمریکا در دهلی‌نو ارسال کرد و تماس‌هایی که با آن برقرار ساخت، هیچ پاسخی دریافت نکرد. مقامات سخنگوی ان‌اس‌ای، ‌سی‌‌آی‌ای و دفتر ریاست اطلاعات ملی نیز هیچ پاسخی به این مقاله ندادند.

بنا به گفته‌های مقامات مدرسه مذکور، اسنودن از ژاپن به هند سفر کرد و در 2 سپتامبر 2010 وارد این شهر شد و یک شب را هم در هتل هیات ریگنسی در دهلی‌نو گذراند. نماینده مدرسه در تاریخ 3 سپتامبر او را از هتل سوار ماشین کرده و به محل استقرار میهمانان در مدرسه منتقل کرد. وی تا 9 سپتامبر در این محل مستقر بود و در کلاس‌ها شرکت می‌کرد و پیش از آنکه در 11 سپتامبر هند را ترک کند، یک شب دیگر هم در هتل مذکور به صبح رساند. (خروجی‌های خبری هند، به نقل از اسناد مسافرتی و مهاجرتی رسمی، اعلان کردند که این اسناد نشان می‌دهد اسنودن در طول این مدت نیز در هند بوده است.)

استاد اسنودن گفت که وی به هیچ وجه در مورد فعالیت خود برای ان‌اس‌ای، هیچ پرده پوشی نکرد. در حالی که وی هدف مشخص خود از این کار را ذکر نکرد، اما تأکید کرد که خواهان آن است تا زمانی که در شهر مستقر است در چند کلاس آموزش کامپیوتری شرکت کند. سفارت آمریکا تنها شش مایل از مدرسه فاصله داشت. اسنودن مبلغ 2000 دلار را به عنوان شهریه آموزشی پرداخت و با استفاده از کارت اعتباری این مبلغ را به حساب مدرسه ریخت.

معلم وی، اسنودن را فردی آرام و سخت کوش معرفی کرد که به ندرت استراحت می‌کرد و مشخص بود که دانش بسیار زیادی در مورد علم کاپیوتری، هَک کردن و برنامه نویسی دارد.

در زمانی که از سفرهای خارجی اسنودن تحقیق می‌شد، احتمالاً از ارتباط احتمای وی با اتباع خارجی پرسش شده است. همه کسانی که گواهی امنیتی دارند، ملزم به آن هستند که ارتباطات مهم خود را اتباع خارجی را افشا کنند. اما احتمالا هیچ یک از معلمان و دانش‌آموزانی که اسنودن با آنها ارتباط داشده است، به سطحی نمی‌رسیدند که قابلیت افشا شدن داشته باشند. مقامات مدرسه گفتند که در زمانی که اسنودن دوره آموزشی خود را می‌گذراند، ایشان تنها از محل حضور او با خبر بودند و غیر از آن و اینکه وی با چه کسانی دیدار می‌کند، هیچ اطلاعاتی نداشتند.

علاوه بر دوره هَک کردن اخلاق محور، اسنودن در یک دوره کلاس برنامه نویسی کامپیوتری به زبان جاوا شرکت کرد. به گفته مقامات مدرسه اسنودن در پرسشنامه‌ای که هر یک از دانش‌آموزان پیش از آغاز دوره باید تکمیل کنند،  گفته بود که این دوره «به او کمک می‌کرد تا یک تیم را برای کار روی برنامه نویسی جاوا در شرکت Dell‌ سازماندهی کند».

مدیر مدرسه چنین ادامه می‌دهد: «هدف اعلانی او از گذراندن دوره آموزشی در مدرسه ما کسب دانش و استفاده از دوره‌های آموزشی مدرسه برای بالا بردن سطح کارآمدی شرکت خود بود. تصدیق این اظهارات خیلی خوب بود اما ضرورت نداشت. وی همچنین اعلان کرد که کارفرمایان وی مدرسه ما را به عنوان یک تأمین کننده خدمات آموزشی به رسمیت می‌شناسند و او نیز ملزم است تا گزارشی از تجربه آموزشی خود در اینجا بنویسد که به شرکت او کمک می‌کند تا دوره آموزشی مدرسه ما را سنجش کرده و در آینده به عنوان یکی از شرکای آموزشی که می‌توانند برای یکدیگر سودمند باشند، از قابلیت‌های ما استفاده کنند.»

دیوید فرینک، یکی از سخنگویان شرکت Dell، در این باره این چنین اظهار نظر کرده است؛ وی گفت «ما در مورد نقش اسنودن در شرکت خود بحثی نکرده‌ایم و قصد آن را هم نداریم که چیزی بگوییم. وال استریت ژورنال سال گذشته گزارش داد که «سرپرست کاری» اسنودن به بازرسانی که سابقه وی را بررسی می‌کردند از سفر او به هند اطلاع دادند اما هدف او از این سفر را مشخص نکرند که این منجر به گزارشی شد که «تصویر کاملی از اسنودن به دست نمی‌داد».

مدیر مدرسه همچنین گفت که اسنودن به دنبال دوره‌های آموزشی در بخش تحلیل و مهندسی معکوس کد‌های کامپیوتری برای بد‌افزارهایی همچون زئوس، فراگوس و اسپای‌آی بود. این درخواستی بسیار جالب توجه و دقیقاً بر خلاف علاقمندی وی به دوره هَک اخلاق محور بود. درک و شناخت بد‌افزارها برای مقابله در برابر آنها، مهم است. اما این موارد، بدافزارهای معمولی نبودند. زئوس اصلی‌ترین جعبه‌ابزاری است که مجرمان اینترنتی در سراسر جهان برای انجام اقدامات مجرمانه آنلاین به کار می‌برند. از این بدافزار برای هک کردن میلیون‌ها کامپیوتر در سراسر جهان استفاده شده است. مجرمان اینترنتی از هر سه این برنامه‌ها برای هک کردن کامپیوترهای شخصی استفاده کرده و اطلاعات مالی ایشان را به سرقت برده‌اند. اسپای‌آی به مجرمان این امکان را می‌دهد تا صفحات وب جعلی بانکی ایجاد کنند تا از این طریق افراد بسیاری را فریب دهند که کلمه عبور خود را وارد کنند و در نتیجه ایشان این کلمات عبور را به سرقت برده و حساب‌های ایشان را خالی می‌کنند. سال گذشته مایکروسافت شکایتی را تنظیم کرده و اعلان کرد که با استفاده از برنامه زئوس شمار بسیاری از کامپیوترها هک شده و بیشتر از 100 میلیون دلار به سرقت رفته است.

معلوم نیست که چرا اسنودن خواهان یادگیری مهندسی معکوس بد‌افزارهای مالی بود، اما سابقه او نشان می‌دهد که وی در زمانی که با شرکت Dell‌ همکاری می‌کرد، روی پروژه‌های سایبری اطلاعاتی کار می‌کرده است. مدیر مدرسه به اسنودن گفت که نمی‌تواند دوره‌های آموزشی موازی با آنچه که وی در آن شرکت کرده معرفی کند اما می‌تواند این مطالبات وی را نیز در دوره آموزشی کنونی وی اضافه کند.

مدرس وی گفت که اسنودن پیش از آن که بخش نهایی دوره آموزشی خود را در بخش هک کردن جدلی کامپیوتری و سیستم‌های عامل لینوکس، به پایان ببرد، به ناگهان از ادامه کار انصراف داد. مدرس اسنودن گفت که «وی قرار بود که روز بعد اول وقت در کلاس حاضر شود، اما نیامد. وی در ایمیلی به من گفت که مابقی دوره آموزشی بنده را منتفی کنید. بنده به دلایل پزشکی لازم است به ژاپن برگشته و تحت مراقبت قرار گیرم.» اسنودن شب دهم سپتامبر را در هتل حیات ریگنسی گذراند و روز بعد هند را ترک گفت.

مدرس وی گفت که اسنودن دوره آموزشی هَک اخلاق محور و برنامه نویسی جاوا را به پایان رساند. یکی از منابعی که به خوبی با سابقه حرفه‌ای اسنودن آشنا است گفت که مجوز وی در بخش هَک اخلاق محور و دفاع از شبکه‌های کامپیوتری را ثبت کرده است. وی ادامه می‌دهد که پرداختن اسنودن به برنامه نویسی جاوا، بسیار عجیب است و نشان می‌دهد که وی با یک شرکت طراحی وب‌سایت با عنوان Clockwork Chihuahua مرتبط بوده است. در سابقه او همچنین ذکر شده است که وی با زبان ژاپنی آشنایی داشته و از «کار در محیط‌های دشوار» لذت می‌برد.

مقامات آمریکایی اعلان کرده‌آند که اسنودن استخراج اسناد محرمانه ان‌اس‌ای را در ماه آوریل 2012، زمانی که برای شرکت Dell‌ کار می‌کرد، آغاز کرد. وی در سال بعد برای یکی دیگر از پیمان‌کاران ان‌اس‌ای، یعنی Booz Allen Hamilton، کار کرد. اسنودن به یک نشریه چینی گفت که وی این کار را پذیرفت تا به اسناد محرمانه ان‌اس‌ای دسترسی پیدا کند.

اسنودن گفت که «جایگاه من در شرکت Booz Allen Hamilton به من امکان دسترسی به فهرست همه کامپیوتر‌هایی را می‌داد که در سراسر دنیا توسط ان‌اس‌ای هَک شده بودند. به همین دلیل بود که سه ماه پیش کار در این شرکت را پذیرفتم.» اسنودن تنها برای مدت کوتاه چند ماهه کار در این شرکت را ادامه داد که تأسیسات آن در هاوایی مستقر بود. در آنجا پیش از فرار به هنگ‌کنگ اسناد بسیاری را به دست آورد. وی در حال حاضر در روسیه زندگی می‌کند و این کشور به او اقامت موقت داده است.

یکی از اساتید برجسته امنیت کامپیوتری در آمریکا گفت که استفاده اتباع آمریکایی از دوره‌های آموزشی در دیگر کشورها، به ویژه در هند، غیر معمول نیست. چرا که در این کشور هزینه‌های این دوره‌های آموزشی در مقایسه با آمریکا بسیار کمتر است. اما این کارشناس از انتخاب عنوان «هَک اخلاق محور» برای این دوره‌های آموزشی، بسیار انتقاد کرد.

وی گفت: «ایشان می‌توانند آن را اخلاقی بخوانند، اما به هر حال این کار، هَک کردن است. شما به یک نفر می‌آموزید چگونه وارد سیستم کامپیوتری دیگر افراد شود.»

مدیر مدرسه هندی گفت که ورود کارمندان اطلاعاتی آمریکایی به دوره‌های آموزشی این مدرسه غیر معمول نیست و هر سال 50 تا 100 تن از پرسنل خدمات نظامی آمریکایی در این مدرسه و شعبه دیگر این مدرسه در دُبی، دوره آموزشی می‌گذرانند. اما وقتی که از یکی از مقامات وزارت دفاع در مورد این ماجرا پرسش کردیم وی آن را تأیید نکرد و اداره آموزش پنتاگون نیز چیزی در این باره نمی‌دانست. اما به هر ترتیب پرسنلی که از سیستم‌های کامپیوتری وزارت دفاع نگهداری می‌کنند ملزم به کسب گواهی تجاری هستند، از جمله همین هَک کردن اخلاق محور.

انتهای پیام/