مسکن مهر؛ از حمایت روحانی تا تغییر ۱۸۰درجه‌ای موضع دولت‌مردان
خبرگزاری تسنیم: یکی از مهمترین وعده‌های انتخاباتی روحانی تأمین مسکن ارزان‌قیمت بود که در این راستا وی از اصل طرح مسکن مهر حمایت می‌کرد، اما پس از پیروزی در انتخابات، موضع وی و وزرای اقتصادی‌اش تغییر ۱۸۰درجه‌ای داشت و طرح مسکن مهر از اساس متوقف شد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در 100 روز سپری شده از عمر دولت یازدهم طرح مسکن مهر جسته و گریخته یک پای ثابت سخنان وزرای اقتصادی دولت تدبیر و امید بوده است.
پیش از 24 خردادماه امسال کاندیداهای ریاست‌جمهوری یازدهم با دیدگاه‌هایی متفاوت به‌نوعی بر ادامه طرح مسکن مهر با تغییراتی تأکید و آن را یکی از اولویت‌های کاری خود اعلام می‌کردند. حسن روحانی، رئیس‌جمهوری نیز در همان زمان بر توجه ویژه به بخش مسکن تأکید و در یکی از مناظره‌های تلویزیونی درباره مسکن این‌چنین گفت: «اصل تأمین مسکن ارزان برای جامعه و جوانان جزو برنامه‌های اصلی دولت تدبیر و امید است. اصل ساخت مسکن ارزان و مسکن مهر یک ایده خوب بود ولی این ایده برای یک دوره کوچک‌تر طراحی شده بود و یک‌دفعه افزایش پیدا کرد. هیچ چاره‌ای نیست تا این اشکالات (طرح مسکن مهر) در دولت آینده رفع شود».
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی نیز ادبیاتی مانند رئیس‌جمهوری داشت و در تمام روزهایی که به‌عنوان گزینه پیشنهادی وزارت راه و شهرسازی مطرح بود هیچ‌گاه از توقف طرح مسکن مهر سخن نگفت.
وی 20 مردادماه سال جاری در گفت‌وگو با تسنیم از برنامه ویژه خود برای مسکن مهر خبر داد و گفت: «پروژه‌های این طرح با دو مسئله بسیار بزرگ مواجه هستند؛ یکی تأسیسات و زیرساخت‌های آن و دیگری نحوه خدمات‌رسانی شهری. اینها دو مسئله اصلی است که فعلاً این طرح با آنها دست به گریبان است. علاوه بر این موضوع تأمین منابع مالی پروژه‌های نیمه‌تمام طرح مسکن مهر نیز یکی دیگر از مسائل آن است، قاعدتاً برای این مسائل باید اندیشه‌کرد. ایده‌هایی دارم در این خصوص که چگونه می‌توانیم خدمات شهری مسکن مهر را که در مجموعه خدمات شهری قرار دارند به شهرداری‌ها واگذار کنیم. به‌عبارت دیگر دولت تمام اعتباراتی را که می‌خواهد برای تأسیسات زیربنایی و خدمات شهری هزینه کند در اختیار شهرداری‌ها قرار دهد. برای پروژه‌های خارج از محدوده شهر نیز به‌فکر ایجاد شهرداری‌های جدید هستم تا به‌نحوی به نهادهای خدمات شهری وصل شوند. امکان اینکه خدمات حدود 2 میلیون واحد مسکونی را دولت تأمین کند وجود ندارد و مسکن ناپایدار خواهد بود. بنابراین باید به‌نحوی تلاش کنیم خدمات زیربنایی و شهری پروژه‌های مسکن مهر را تأمین کنیم».
همان‌گونه که ملاحظه می‌شود روحانی قبل از انتخاب مردم و آخوندی نیز تا پیش از اخذ رأی اعتماد بهارستانی‌ها وعده تکمیل پروژه‌های مسکن مهر و زیرساخت‌های روبنایی و زیربنایی واحدهای این طرح را می‌دادند و هیچ‌گاه اشاره هم به توقف این طرح نکردند.
این در حالی بود که تقریباً از اوایل شهریورماه یعنی درست چند روز پس از رأی مجلس به شماری از وزرای اقتصادی دولت تدبیر و امید موضع‌گیری دولتی‌ها در خصوص طرح مسکن مهر دچار تغییر 180درجه‌ای شد. بر این اساس در اقدامی هماهنگ شده طرح مسکن مهر به‌عنوان عامل اصلی بخش قابل توجهی از تورم کشور معرفی شد.
هم وزیر اقتصاد و هم وزیر راه و شهرسازی به‌طور مرتب با انتقاد از دولت نهم و دهم در خصوص «خط اعتباری 50 هزار میلیارد تومانی مسکن مهر» این اقدام را عامل بروز 40 درصد از تورم کشور معرفی کردند. این قبیل اظهار نظرها با واکنش مردم، شماری از کارشناسان اقتصادی و حتی نمایندگان مجلس روبه‌رو شد. فشار افکار عمومی نسبت به سخنان دو وزیر اقتصادی دولت روحانی آن‌چنان رو به فزونی نهاد که عباس آخوندی در برنامه زنده تلویزیونی از مردم خواست بین «ادامه مسکن مهر» و «تورم» یکی را انتخاب کنند.
*مسکن مهر تا تکمیل پروژه‌ها متوقف نمی‌شود/ برای کنترل اجاره‌بها برنامه بلندمدت داریم
29 مرداد: وزیر راه و شهرسازی در روز معارفه خود به‌عنوان دومین وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه طرح مسکن مهر تا تکمیل همه پروژه‌های آن متوقف نمی‌شود، گفت: نسبت به طرح مسکن مهر نقد داشته‌ام اما با این وجود پروژه‌های این طرح متوقف نخواهد شد. بیش از 10 میلیون نفر با پروژه‌های این طرح پیوند خورده‌اند و باید مسائل و مشکلات طرح مهر را برطرف کنیم. وی تصریح کرد: همه سیاست‌های قبلی این طرح را ادامه می‌دهیم اما برای آینده این طرح باید در خصوص منابع پایدار تجدید نظر صورت گیرد.
29 مرداد: آخوندی در خصوص تأمین منابع مالی پروژه‌های باقی‌مانده مسکن مهر گفت: منابع مورد نیاز تکمیل پروژه‌های مسکن مهر تأمین شده است و هیچ مشکلی در این زمینه نداریم.
*آخوندی: مردم انتخاب کنند، مسکن مهر می‌خواهند یا ارزانی
3 شهریور: وزیر راه و شهرسازی با حضور در برنامه گفت‌وگوی ویژه شبکه دو از مردم خواست بین تورم و ادامه مسکن مهر یکی را انتخاب کنند. آخوندی راه مسکن‌دار شدن مردم را پس‌انداز اعلام کرد و اخذ مالیات از خانه‌های خالی و اجاره بلندمدت را از جمله برنامه‌های خود در حوزه مسکن معرفی کرد. وزیر راه با اشاره به اینکه مسکن مهر مانند یک سیب بسیار زیبا به مردم نشان داده شده است، این سیب باید قاچ شود و آن را کالبدشکافی کرد، گفت: باید با مردم گفت‌وگو کنیم و از آنها بپرسیم: تورم زیاد را می‌خواهید یا مسکن مهر را؟ دولت در برابر این انتخاب قرار دارد: آیا چنین طرح‌هایی را ادامه دهد یا خیر، یا اینکه تورم را پایین نگه دارد؟ خوب است که در این زمینه با مردم گفت‌وگو شود.
*نظرسنجی برنامه پایش درباره مسکن مهر
5 آبان‌ماه: 64 روز پس از نظرسنجی وزیر راه و شهرسازی در پنجمین روز آبان ماه برنامه پایش با حضور سید شمس‌الدین حسینی وزیر سابق اقتصاد آمارهای اقتصادی دولت دهم مورد بررسی قرار گرفت.
در این برنامه که سؤال نظرسنجی این برنامه نیز به این شرح بود: به‌نظر شما دولت جدید کدام‌یک از این تدابیر دولت سابق را ادامه دهد؟ 1 ــ سفرهای استانی، 2 ــ مسکن مهر، 3 ــ هر دو و 4 ــ هیچ‌کدام.
در این نظرسنجی که حدود نیم میلیون شرکت کننده داشت 205 هزار و 355 نفریعنی حدود 44 درصد از شرکت کنندگان گزینه 3 را انتخاب و اعلام کردند که خواهان ادامه هم سفرهای استانی و هم مسکن مهر از سوی دولت جدید هستند.
*آئین‌نامه صندوق‌های پس‌انداز مسکن تا آبان تدوین می‌شود/ تکذیب برنامه وزیر توسط مشاور وزیر
20 شهریور: وزیر راه و شهرسازی از تدوین آئین‌نامه صندوق‌های پس‌انداز مسکن تا آبان ماه سال جاری خبر داد و گفت: آئین‌نامه‌های این صندوق‌ها با کمک بانک مرکزی تنظیم می‌شود و تا 2 ماه آینده اطلاع‌رسانی لازم دراین‌باره صورت می‌گیرد.
29 آبان‌ماه: یک روز از آبان ماه باقی مانده، اما هنوز خبری از تدوین آئین‌نامه صندوق‌های پس‌انداز نیست. البته آخوندی 15 آبان ماه امسال از تنظیم و ارسال آئین‌نامه «وام مسکن 6برابری ودیعه» خبر داده بود. خبری که البته در برنامه اخیر پایش توسط مشاور وزیر راه و شهرسازی از اساس تکذیب شد.
عبده‌تبریزی با اشاره به اینکه «کسی از چند برابر وام» صحبت نکرده است، اظهار کرد: «در مطبوعات این بحث مطرح شده و ظاهراً در یک پرسش در حال حرکت از وزیر پرسیده شده است، وی مثال زده و گفته مثلاً پس‌انداز مسکن 6 برابر می‌دهد. به‌هیچ‌وجه وزیر نمی‌تواند بگوید بانک چند برابر وام بدهد. بستگی دارد به اینکه رقم وام چقدر است، نرخ چقدر است، آن زمان بانک می‌تواند اعلام کند که چند برابر ودیعه وام می‌دهد».
*قیمت مسکن مهر تغییر نمی‌کند
31 شهریور: وزیر راه و شهرسازی در حاشیه نشست اعضای تشکل‌های حرفه‌ای حمل و نقل با بیان اینکه متوقف شدن پروژه‌های مسکن مهر صحت ندارد، گفت: علاوه بر این تجدید نظری در این رابطه صورت نگرفته است.
29 آبان: با وجود اصرار و پیگیری‌های انبوه‌سازان برای تجدید نظر وزارت راه و شهرسازی در قیمت ساخت مسکن و افزایش آن، اما وزیر راه و شهرسازی همچنان بر پایبند بودن انبوه‌سازان بر تعهدات خود در قبال مسکن مهر تأکید می‌کند و چرغ سبز افزایش قیمت را به سازندگان نشان نداده است.
*تکمیل زیرساخت‌های مسکن مهر با منابع وزارت راه و شهرسازی
13 مهرماه: وزیر راه و شهرسازی در روز تودیع و معارفه مدیران عامل بانک مسکن با اشاره به "از منابع وزارت راه و شهرسازی برای تکمیل زیرساخت‌های روبنایی و زیربنایی پروژه‌های مسکن مهر استفاده می‌کنیم"، گفت: همه این پروژه‌ها توسط خود مردم در حال اجرا است و ما که این پروژه‌ها را تحویل نمی‌دهیم چرا که مردم و تعاونی‌ها در حال ساخت آنها هستند. در جهت بهبود خدمات زیربنایی این پروژه‌ها حتماً مقداری اعتبارات در اختیار ماست که به تکمیل زیرساخت‌ها توسط وزارتخانه‌های دیگر نظیر نیرو کمک می‌کند. همچنین از این منابع برای پروژه‌های روبنایی نظیر مدارس، مساجد و مراکز خرید استفاده خواهد شد».
*قرار نیست وزارت راه جانشین تمام دستگاه‌های خدمات‌رسان دولتی باشد
16 مهرماه: به‌فاصله سه روز پس از این اظهارات وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه در پروژه‌های طرح مسکن مهر هر دستگاه و سازمانی وظایف مربوط به خود را باید انجام دهد، گفت: قرار نیست وزارت راه جانشین تمام دستگاه‌های خدمات‌رسان دولتی باشد. آخوندی اظهار کرد: «هرکسی وظایف خود را دارد، حالا نمی‌دانم این حرف را چه‌کسی زده است. همه سازمان‌های دولتی وظیفه خودش را دارد، آب، برق و گاز وظایف خودشان را دارند و قرار نبوده که وزارت راه و شهرسازی جانشین تمام دستگاه‌های دولتی شود».
*مردم: مسکن مهر را ادامه دهید
در حال حاضر اطلاعات چندانی از جزئیات برنامه مسکن اجتماعی و حمایتی دولت یازدهم در دست نیست. تنها مشاور مالی وزیر راه و شهرسازی در برنامه پایش اشاره کوچکی به جزئیات این برنامه کرد و گفت: در مسکن اجتماعی دولت با زمین و منابع 16 درصد از مردم را صاحب‌خانه می‌کند. در مسکن حمایتی نیز مردم از طریق صندوق‌های پس‌انداز خانه‌دار می‌شوند.
این در حالی است که بر اساس نظرسنجی‌ها اکثر مردم خواهان ادامه مسکن مهر هستند، طرحی که قبل از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری مورد تأکید کاندیداها از جمله روحانی قرار داشت. اما در حدود 100 روز سپری شده از عمر دولت یازدهم، طرح مهر با بی‌مهری‌های فراوانی از سوی دولت‌مردان مواجه شده است و اخیراً نیز به‌طور رسمی اعلام شد که جزئیات طرح جایگزین مسکن مهر (مسکن اجتماعی و حمایتی) اعلام می‌شود. اما بااین‌حال به نظر می‌رسد دولت توجهی به نظرات مردم ندارد و وعده گفت‌وگو با مردم در خصوص مسکن مهر محقق نشد، چراکه دیگر قرار نیست طرح مسکن مهر توسط دولت یازدهم اجرا شود.
علاوه بر این با گذشت بیش از 3 ماه هنوز خبری از برنامه‌های وزیر راه و شهرسازی برای حل مشکلات مربوط به زیرساخت‌های پروژه‌های مسکن مهر نیست. هنوز آخوندی ایده‌های خود را برای ایجاد شهرداری‌های جدید جهت خدمات شهری پروژه‌های مسکن مهر اعلام نکرده است.
گزارش از بهمن نظری
انتهای پیام/*
