تاریخ شفاهی حج_۱/ یک قرن پخت غذا؛ ازپشت‌بام تاآشپزخانه مستقل
حجت‌الاسلام احمد نجمی:
تهیه غذای حجاج ایرانی، تاریخی پرفراز و نشیب دارد. در دهه‌های 1310 تا 1330 شمسی و پیش از انقلاب، مدیران کاروان‌ها اغلب آشپز و وسایل را از ایران می‌بردند و غذا را در شرایط بسیار سختی، گاهی در پشت‌بام یا زیرزمین، تهیه می‌کردند.
این روش با مشکلات بهداشتی و حوادثی نظیر آتش‌سوزی همراه بود. پس از انقلاب، مسئولان حج جمهوری اسلامی ایران به فکر راهکار متمرکز برای تامین غذای بیش از 80 هزار زائر افتادند.
از اوایل دهه 1380 شمسی، با بازدید از آشپزخانه‌های بزرگ دنیا، آشپزخانه‌های متمرکز با رعایت ذائقه ایرانی و استانداردهای بهداشتی در مکه و مدینه ایجاد شد. این اقدام، فرآیند سنتی و دشوار پخت غذا را به سیستمی منسجم و نظارت‌شده تبدیل کرد.
ایران نخستین کشوری بود که چنین برنامه متمرکزی را برای حجاج خود پیاده‌سازی کرد.
