


"اقتصاد اسلامی" – ۲۴ |میزان آزمونپذیری تجربی اقتصاد اسلامی
بخشهایی از نظریات در حوزه تجربی قابل آزمون هستند، و برخی چنین نیستند. اما با توجه به تفاوت پاردایم، این «عدمآزمونپذیری تجربی» به معنای عدم دقت علمی یا نامعتبر بودن این تئوریها نیست.

"اقتصاد اسلامی" – ۲۳ | حدّ عملیاتی بودن اقتصاد اسلامی
اقتصاد اسلامی صرفاً مجموعهای از مباحث نظری و انتزاعی نیست، بلکه نظامی مبتنی بر عمل و کاربرد است. احکام اقتصادی اسلام از چارچوبی برخوردارند که ضمانت اجرایی داشته و نقش تعیینکنندهای در ساختار اقتصادی جوامع اسلامی ایفا میکنند.

"اقتصاد اسلامی"-۲۲|چالش «نگاه صرفاً تجربی به علم» حتی در غرب
اصرار بر گزاره «ضرورت اتکای تئوریپردازی، صرفاً به مشاهده تجربی»، ضمن عدم سازگاری با عقل و منطق، بسیاری از نظریات معرفتی و همچنین پایههای اندیشهای تقریباً تمامی تئوریهای غربی را نیز درگیر چالشهای بنیادین میکند.

آیا «اقتصاد اسلامی» مدعی طرح پارادایمی جدید است؟
هیچچیز مانع از آن نیست که در آینده پارادایم اقتصاد اسلامی به پارادایم غالب تبدیل شود، بدون آنکه بطور مستقیم ادعای جایگزینی داشته باشد.

آیا «اقتصاد اسلامی» علم اقتصاد را نادیده میگیرد؟
محققان باید به جای ترجمه و اقتباس صرف آموزههای اقتصاد متعارف، به تفکر، تحلیل و نوآوری بپردازند تا مرزهای جدیدی در علم اقتصاد خلق کنند. اقتصاددانان اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نیستند.

"اقتصاد اسلامی"–۱۹| «اقتصاد اسلامی» جزئی از کل اقتصاد است؟
اقتصاد اسلامی، با استناد به مبانی خاص خود، بطور طبیعی میتواند به عنوان بخشی از تحقیقات اقتصادی در سطح جهانی مطرح شود، اما در عین حال استقلال خود را از سایر رویکردها و مبانی اقتصادی حفظ میکند.

"اقتصاد اسلامی"–۱۸| تفاوت اقتصاد اسلامی و هترودکس و ارتدکس
اقتصاد اسلامی، بهعنوان یک نظام اقتصادی مستقل، بهلحاظ مبنایی تفاوتی عمیق با سیستم سرمایهداری و شاخههای درونی آن دارد. این تفاوتها بهگونهای است که نمیتوان اقتصاد اسلامی را صرفاً بهعنوان یک رویکرد منتقد یا مکمل جریانهای متعارف و هترودکس دانست.

"اقتصاد اسلامی"–۱۷| اقتصاد اسلامی یعنی نقد اقتصاد متعارف؟
اقتصاد اسلامی در بسیاری از موارد به تحلیل علم اقتصاد و مکاتب پشتیبان آن پردخته است. با این وجود ماهیت اقتصاد اسلامی در نقد مکاتب دیگر خلاصه نمیشود.

"اقتصاد اسلامی"–۱۶|اقتصاد،جهانشمول و اقتصاداسلام،بیمعناست؟
در واقع، بهعکس این، مسئله اصلی آن است که علم اقتصاد با ادعای شمولیت جهانی خود، از پذیرش تنوع تئوریهای اقتصادی در جوامع مختلف خودداری میکند.

"اقتصاد اسلامی"–۱۵| اقتصاداسلامی معادل اقتصاد خرد و کلان؟
ضرورت سنخیت میان مضامین و تئوریهای اقتصادیِ توضیحدهنده رفتارهای ناشی از یک سیستم اقتصادی، موضوعی است که باید بطور جدی مورد توجه قرار گیرد. اقتصاد خرد و کلان و سایر دروس اقتصاد دانشگاه، خاستگاه ایرانی و اسلامی ندارند و در سیستم دیگری تطور یافتهاند.

اقتصاد اسلامی ـ۱۴|اقتصاد اسلام برای عصر مدرنیته کارآمد است؟
سیستم اقتصادی مسلمانان اصول مشترک و تغییرناپذیر معدودی را در جریان تغییرات متأثر از پیشرفتهای عصری اقتصاد حفظ مینماید، اما هیچگاه در گذشته نمیماند؛ از هویت خود محافظت میکند و بر کارآیی خویش با هوشیاری معطوف به رشد عقلانی انسان میافزاید.

"اقتصاد اسلامی"–۱۳| آیا واقعیت «اقتصاد اسلامی» وجود دارد؟
اقتصاد اسلامی، چه بهعنوان یک موضوع نظری و چه در عرصههای عملی، از جایگاهی برخوردار است که تأیید آن به عنوان یک نظام اقتصادی را مقبول و موجه و منطقی مینماید. دلالتهای این موضوع در یادداشت حاضر آمده است.

"اقتصاد اسلامی"–۱۲|چرا «اقتصادمسیحی» و «اقتصادیهودی» نداریم؟
تفاوت میان اسلام، با مسیحیت و یهودیت در این زمینه ناشی از تفاوتهای اساسی در نحوه تعامل این ادیان با مسائل اجتماعی، اقتصادی و تمدنی است.

"اقتصاد اسلامی"–۱۱|آیا جای«اقتصاد اسلامی» در حوزه علمیه است؟
اقتصاد اسلامی، منظومهای پویا و میانرشتهای، نیازمند تعامل و همافزایی میان حوزههای علمیه و دانشگاههاست. انحصار این حوزه در دست متخصصان دینی میتواند به محدود شدن دامنه پژوهشها و کاربردهای عملی آن منجر شود.

"اقتصاد اسلامی" ـ ۱۰| «اقتصاددان اسلامی» کیست؟
آیا «اقتصاددان مسلمان»، صرفنظر از ورود یا عدمورود به مباحث اقتصاد اسلامی، باید اقتصاددان اسلامی تلقی شود؟

"اقتصاد اسلامی"-۹|چرا «اقتصاداسلامی» در دانشگاه مهجور است؟
اقتصاد اسلامی کاملاً میتواند از محدودیتهای فعلی خارج شده و به دانشی کارآمد و تأثیرگذار تبدیل شود. مشروط بر اینکه نگاه وارداتی و تقلیدی به «علم» تغییر کند و اقتصاد اسلامی برای حل مسائل جامعه اسلامی به میدان بیاید.

"اقتصاد اسلامی"-۸|اقتصاد ایران اسلامیتر است، یا اقتصاد غرب؟
درعینحال که جوامع مسلمان در عمل، بهویژه در حوزه اقتصاد، کوتاهیهای بسیاری کردهاند، اما جوامع پیشرفته، بهصرف پیشرفت و کارکردهای کارآمدتر اقتصادی، را نمیتوان اسلامی قلمداد کرد.

"اقتصاد اسلامی"–۷| آیا «اقتصاد اسلام»، اقتصادی «دولتی» است؟
«اقتصاد اسلامی» دولتی نیست، اما از نقش کلیدی دولت غافل نمیشود. این نظام، مسئولیتهایی بر دوش دولت میگذارد که در صورت غفلت از آنها، عدالت اجتماعی و هدایت مردم آسیب میبیند.
