لایحه پیشنهادی بانک مرکزی در 9 مرداد سال 98 مبنی بر تغییر واحد پول ملی از ریال به تومان و حذف چهار صفر در دولت به تصویب رسید.این لایحه ابتدا باید در مجلس به تصویب برسد. هدف از این کار حفظ کارایی پول ملی، تسهیل و بازیابی نقش ابزارهای پرداخت نقد در تبادلات پولی داخلی است.
حذف ۴ صفر از پول ملی؛ یک گام اصلاحی یا اقدامی نمایشی؟
کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با تصویب حذف ۴ صفر از پول ملی، واحد پول جدید را معادل ۱۰هزار ریال فعلی تعیین کرد؛ اقدامی که موافقان آن را گامی در جهت تسهیل مبادلات می‌دانند و منتقدان، تغییری صرفاً ظاهری در غیاب اصلاحات اساسی اقتصادی.
تغییر پول ملی به سبک یوگسلاوی: حذف ۲۷ صفر در ۵ سال!
یوگسلاوی، طی نیم قرن، ۶ نوبت به تغییر پول ملی دست زد. تنها از سال‌های ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۴، ۲۷ صفر از پول ملی خود را حذف کرد، اما اصلاحات اقتصادی محقق نشد.
ونزوئلا و حذف بی‌ثمر ۸ صفر از پول ملی
حذف صفر از پول ملی، باید بازتابی از تغییر در جوهره اقتصاد باشد. اگر این جوهره اصلاح نشود، هیچ طراحی نو و نام تازه‌ای برای پول، نمی‌تواند حافظ ارزش، حافظ اعتماد، و حافظ آینده یک ملت باشد.
تجربه حذف سه صفر از پول ملی مکزیک
تجربه مکزیک در مدیریت پول ملی نشان می‌دهد که حذف صفر، تنها اگر در دل یک راهبرد اقتصادی جامع و بلندمدت انجام شود، می‌تواند نقطه شروعی برای بازسازی اعتماد و انسجام نظام مالی باشد.
تجربه مقدونیه شمالی در احیای پول ملی
تجربه «دنار مقدونیه» نشان می‌دهد حتی اگر تولید ناخالص داخلی کم یا صادرات اندک باشد، اما اگر مردم احساس کنند که دولت به قواعد بازی پایبند است، می‌توان ثبات مالی را حفظ کرد.
«بدترین ابرتورم تاریخ» و رواج «اسکناس‌هایی با ۱۷ صفر»
بدترین مورد ابرتورم که تا به حال ثبت شده مربوط به مجارستان در ۱۹۴۶ است. قیمت‌ها هر ۱۵.۶ ساعت دو برابر می‌شدند و نرخ تورم «ماهیانه» در این دوره ۱۳.۶ هزار تریلیون بود.
بررسی دو نوبت اصلاحات پول ملی در کره جنوبی
درس اصلی تجربه اصلاحات پول ملی در کره جنوبی این است که اصلاح پولی، زمانی موفق می‌شود که بخشی از یک استراتژی جامع توسعه‌ای باشد.
بررسی حذف ۴صفر از پول ترکمنستان در سال ۲۰۰۹
ترکمنستان یکی از کشورهایی است که در غیاب شفافیت اقتصادی و آمارهای ملی، نهادهایی اقتدارگرا و وابسته به صادرات نفت و گاز دارد. این کشور در سال ۲۰۰۹ یک تغییر واحد پول ملی ناموفق را در کارنامه اقتصادی خود ثبت کرده است.
دو نوبت اصلاحات پول ملی در شیلی و درس‌هایی برای ایران
تجربه شیلی نشان می‌دهد که صفر را می‌توان حذف کرد، اما بی‌نظمی را نه با عدد، بلکه فقط با نهاد می‌توان مهار کرد؛ و این، شاید عمیق‌ترین درسی باشد که از اسکودو و پزو باید به‌خاطر سپرد.
تجربه بزرگ تایوان: اصلاح پولی و معماری اقتصاد فناوری‌محور
این نقطه‌ای که تایوان امروز ایستاده، حاصل انتخاب‌های دشوار و تصمیم‌های بزرگ در گذشته‌ای پرفشار است. تغییر واحد پول ملی بدون اصلاحات اساسی اقتصادی، راه به جایی نمی‌برد.
دو اصلاح واحد پول در «پرو» در ۶ سال ؛ یکی با شکست، یکی پیروز
پرو به فاصله ۶ سال، ابتدا یک اصلاح پولی ناموفق و سپس یک اصلاح پولی موفق داشت. تجربه موفق اصلاح پولی آن، نمونه‌ای روشن از این حقیقت است که اصلاح پولی باید در دل یک نقشه‌راه توسعه نهادینه باشد.
تورم ۱۲هزار درصدی؛ و تغییرات ناگزیر پول ملی در بولیوی
بازخوانی تجربه بولیوی نشان می‌دهد حذف صفر از پول ملی، کنترل تورم، یا حتی کشف منابع جدید، اگر در دل ساختاری ناکارا و بدون اعتماد عمومی انجام شود، تنها مسکن‌هایی موقتی هستند. ترمیم پیوندهای نهادی، مهمترین نیاز برای اصلاح ساختار اقتصادی است.
رئیس‌جمهور فلسطینی السالوادور و تجربه حذف پول ملی این کشور
دولت السالوادور در پی جنگ خونبار داخلی و بی‌ثباتی شدید اقتصادی، تصمیم گرفت پول خود را به نفع دلار آمریکا از دور خارج کند.
حذف صفر پول ملی به سبک فرانسه؛ تجربه‌ای برای ایران
تجربه فرانسه در اصلاح پول ملی، یکی از موارد نادر در میان کشورهای پیشرفته اقتصادی و صنعتی است که در پی انقلاب الجزایر رخ داد.
دلاریزاسیون رادیکال اکوادور و درس‌هایی برای ایران
اکوادور در سال ۲۰۰۰ پول ملی خود را از گردونه اقتصاد خارج، و دلار آمریکا را با آن جایگزین کرد. این تصمیم، یکی از شدیدترین و رادیکال‌ترین مداخلات ارزی دهه‌های اخیر بوده است.
لیتوانیِ کوچکِ هوشمند؛ نمونه‌ای جذاب از تغییرات پولی
امروز که ایران در جریان گفت‌وگوهایی درباره اصلاح پولی، حذف صفر، و بازطراحی اعتماد عمومی به ریال است، تأمل در تجربه کشور کوچکی چون لیتوانی می‌تواند الهام‌بخش باشد.
اصلاحات پولی لهستان، و درس‌هایی برای ایران
در شرایطی که بسیاری از کشورهای منطقه درگیر بحران‌های ارزی یا وابسته به ارزهای خارجی در معاملات داخلی شده بودند، لهستان با طراحی یک برنامه روشن، اجرای شفاف و اطلاع‌رسانی گسترده، توانست عملیات بازتعریف پول را با موفقیت اجرا کند.
تبعات «تغییر دستوری» پول ملی در کره شمالی
دولت کره شمالی، در سال ۲۰۰۹ به یکباره دستور داد که مردم باید طی سه روز تمام اسکناس‌های خود را با اسکناس‌های جدید تعویض کنند.
